یادداشت
تعداد بازدید : 17
اندیشه جهانی مهدویت و ضرورتهایی برای شناخت آن
نویسنده : حجت الاسلام سید حسین خادمیان نوش آبادی کارشناس مذهبی
بحثی که پیرامون وجود موعود یا مصلح کل وجود دارد، صرفا یک نظریه و اندیشه نیست که در طول زمان در اذهان پدید آمده و دارویی باشد برای تسکین دردها و قوت قلب مظلومان، بلکه بخشی از هویت و باور اسلامی و شیعی ماست که با توجه به آیات و روایات میتوان به ضرورت آن پی برد و همانند اجزای دین، آثار سازنده و تربیتی مثبت متعددی بر آن مترتب است.
مهدویت و باور به وجود موعودی مصلح، به منزله چراغی فرا روی بشریت است تا بداند که روزی، پایانی بر تاریکی خواهد بود و راه خود را خوب بشناسد.
اما امام حسن عسکری(ع)، وصیت و سلامی دارند که در آن شاخصههایی برای جامعه شیعی بیان شده است که بخشی از آنها در وجود یک انسان منتظر متبلور می شود.
اوصیکم بتقویا... والورع فیدینکم و الاجتهادا... و صدق الحدیث و اداء الامانة الی من ائتمنکم من بر او فاجر و طول السجود و حسنالجوار فبهذا جاء محمد صلیا... علیه وآله و سلم. صلوافی عشائرهم و اشهدوا جنائزهم و عودوا مرضاهم وادوا حقوقهم فانالرجل منکم اذا ورع فیدینه و صدق فیحدیثه و أدی الامانة و حسن خلقه معالناس قیل: هذا شیعی فیسرنی ذلک (بحارالانوار، ج 78، ص 372).
شما را به تقوای الهی و ورع در دین و کوشش در راه خدا و راستگویی و پرداخت امانت به هرکسی که به شما امانت سپرده است نیکوکار باشد یا بدکار و سجده طولانی و خوش همسایگی و همسایه داری، وصیت و سفارش میکنم که محمد صلیا... علیهو آله وسلم این ارزشها را آورد و برای همین امور مبعوث شد.
در بین قبیلهها و طوایف شان نماز بخوانید و بر جنازههای آنان حاضر شوید و در تشییع جنازه آنان شرکت کنیدو بیمارانشان را عیادت کنید و حقوق آنان را ادا کنید زیرا هر کس از شما شیعیان در دینش ورع بورزد و در سخنش راست بگوید و امانت را بپردازد و ادا کند و با مردم خوشرفتاری کند و اخلاقش را با مردم نیک و زیبا سازد گفته میشود: این انسان "شیعه" است، این مرا مسرور و خوشحال میکند.
بر اساس این روایت، امام حسن عسکری (ع) چند شاخصه مهم برای شیعه و منتظر واقعی مطرح می کنند که از یک سو جنبه توحید و ایمان به یگانگی خدا و از سویی دیگر رابطه انسان با بندگان خدا را تبیین می کند. از این رو اگر این شاخصه ها را تعلیم گیریم و ترویج دهیم قطعا در زمره شیعیان واقعی قرار خواهیم گرفت.
نکته مهم دیگر آن است که؛ عده ای در غرب با جعل تاریخ و نظریه سازی به دنبال «تخریب» اندیشه مهدویت اصیل در اذهان جهانی برآمده اند و عزم جدی دارند تا خود را به دروغ به عنوان منجی «جایگزین» کنند. بنابراین نباید از این مهم غافل شد که آسیب هایی پیش روی اندیشه مهدویت قرار دارد و دشمنان درصددند تا با استفاده از امکانات موجود، با ایجاد تحریف ها، شبهات و انحرافات در امر ظهور، مانع از تحقق انتظار در میان مسلمانان به ویژه شیعیان شوند یا آن را مسخ کنند و به امری بی روح و عامل رخوت و انفعال تبدیل کنند تا به راحتی بتوانند بر جوامع اسلامی غالب شوند و منافع و مطامع خود را تامین کنند.
به طور مثال یکی از آسیب هایی که اندیشه مهدویت را تهدید می کند، عجله داشتن در تحقق امر ظهور است که روایات این امر را بسیار نکوهش کرده اند. ناسپاسی، رویکرد به مدعیان دروغین، یاس و ناامیدی، شک و تردید و ... از پیامدهای این امر بوده و منشاء و خاستگاه این افکار هم بی طاقتی، بی ظرفیتی، بی صبری در سختی و مصائب و تسلیم نشدن به اراده خداوند است.
تعیین وقت یکی دیگر از آسیب های مهدویت است، چون حکمت الهی بر این است که وقت ظهور امام بر بندگان مخفی بماند، ایجاد بدبینی راجع به اصل ظهور و قساوت قلب از پیامدهای اصلی این آسیب است و خاستگاه آن هم عجله در امر فرج، عوام فریبی، خیال پردازی و ... است.
علاوه بر این عده ای با خواندن و شنیدن چند روایت در علایم ظهور، بدون این که علم و تخصص در این کار داشته باشند، آن ها را به افراد یا با حوادثی تطبیق می دهند و ذهنیت جامعه را متاثر از یک باور غلط می سازند.
در پایان باید اذعان کرد که مسئله مهدویت به دلیل اثرات حیات بخش خود، همیشه در معرض خطرات و آسیب هایی بوده است.
بنابراین شناخت این آفاتی که ممکن است دامنگیر باورهای ما شود بر مربیان و متولیان تعلیم و تربیت و هدایت اجتماع لازم است.
باید تاکید کرد که مهدویت از نظر اجتماعی نیز اهمیت دارد؛ زیرا مهدویت نگاه روشن و امیدوارانه به آینده بشریت است.
جامعهای که آرمانش رسیدن به مدینه فاضله مهدوی است، جامعهای امیدوار به شمار می آید و در پرتوِ دین، به حرکت و نشاط و پویایی، امید دارد و از یأس و نومیدی در امان خواهد بود.
بنابراین فرهنگ مهدویت می تواند ضمن خنثی سازی تلاش های پیدا و پنهان ابرقدرت های نوین جهان، سعادت و تکامل آحاد بشر را محقق کند و حتی وجود نازنین آن امام همام در طول غیبتش نیز نفحات فراوانی دارد که نباید از آنها غافل ماند.