پیگیری ردپای لباسهای دستدوم در خیابانهای مشهد و بررسی چگونگی برخورد با فروشندگان آن
تعداد بازدید : 65
بلای «تاناکورا» به جان تولید و بهداشت
نویسنده : محمد بهبودینیا
رنگ به رنگ در شکل و اندازه های مختلف؛ از پاییزی و زمستانی تا بهاره و تابستانه. از روپوش و لباسگرم و جین تا کیف و کفش و بوت. همهجور پوشیدنیِ دستدوم که معمولا از کشورهای آسیای شرقی و گاهی هم اروپا، به ایران وارد و با قیمتهای پایین به مشتری عرضه میشود. فقط کافی است مشتریان وقت بگذارند و بگردند تا چیزی را که دنبالش هستند از بین انبوهِ لباس و اجناس پیدا کنند. پوشیدنیهای مستعمل، بدبو و چروکیده که به اسم «تاناکورا» میشناسیم و خدا میداند چندبار تنِ چه کسی رفته و هیچ بعید نیست درد و مرضی با پوشیدنش به جان آدم بیفتد. از اینها گذشته، قاچاق است و بهشکل غیرقانونی در برخی بازارهای مشهد مثل سرای «عزیزا... اف» و بازار «عباسقلیخان» عرضه میشود؛ قاچاق هم بازار را نابود و نان تولیدکننده داخلی را آجر میکند. پس چرا اینهمه طرفدار دارد؟ دلیل اش واضح است؛ ناگزیری قشر کمبضاعت و ولع برندپوشی طبقه متوسط. اما آیا وجود دلیل، به معنی آن است که باید تاناکورا را با همه عوارض اقتصادی و سلامتی و فرهنگیاش بپذیریم؟ چه کسی مسئول پیامدهای منفیاش بر بازار و مردم است؟
یک تجارت پر سود با مشتریان پر و پا قرص
«مهدی مقدسی»بازرس سازمان صمت در این باره می گوید:«از مدتی قبل کارشناسان ما با دریافت اطلاعات مردمی و گشتزنیهایی که در شهر داشتند، علاوه بر سرای «عزیزا... اف» و بازار «عباسقلیخان» موفق به شناسایی چند فروشگاه ارائه پوشاک مستعمل قاچاق که «تاناکورا» خوانده میشود، در خیابان راهنمایی مشهد شدند. روی همین حساب، در قالب اکیپهای منسجم دست به کار شدیم و با حمایت کمیسیون مبارزه با قاچاق کالا و ارز شهرستان مشهد و همکاری پلیس نظارت بر اماکن عمومی فرماندهی انتظامی خراسانرضوی، به این منطقه مراجعه و از سه واحد فروش لباس در خیابان راهنمایی و یک واحد در خیابان حجاب، مقادیر زیادی پوشاک تاناکورا جمعآوری کردیم. پرونده این چهار واحد با عنوان «عرضه کالای قاچاق» به تعزیرات حکومتی استان ارجاع شده است و باید اعلام کنم جریمههای این تخلف به شدت سنگین است و در این زمینه هیچ گونه تعارفی با متخلفان نداریم. برخورد با فروشگاههای تاناکورا در مشهد سابقهدار است و ما در قالب طرحی که به تصویب کمیسیون مبارزه با کالای قاچاق رساندیم، جمعآوریهای گستردهای انجام دادیم. قبلا 120واحد لباس تاناکورا در مشهد داشتیم که طی طرحهای مختلف، تعدادشان به 90 و سپس 25 واحد کاهش پیدا کرد اما لازم است این طرح گسترش یابد و در سطح کشور انجام شود. استان خراسان که تولیدکننده پوشاک دستدوم نیست، این لباسها از جایی بهصورت قاچاق وارد کشور میشوند و سودهای زیادی هم دارند. فروشنده، یک عدلِ سربسته را 200 تا 300 هزارتومان میخرد و حداقل دو تا سه میلیون تومان میفروشد. این تجارت پُرسود، مشتریهای پروپاقرصی هم دارد که خلاف تصور، همهشان لزوما وضعیت مالی بدی ندارند و حتی هنگام برخورد ما با این مغازهها اعتراض میکردند. بهنظر من خرید لباس کهنه دیگران صرفا برای برندپوشی، نوعی سقوط فرهنگی است. سازمان صمت، در کنار پلیس مبارزه با قاچاق کالا، یکی از دستگاههای کاشف است که در این زمینه باید وارد عمل شود اما ادامه پیداکردن این طرح، به همکاری دیگر دستگاهها از جمله اتاق اصناف، پلیس اماکن و حمایتهای قضایی و انتظامی نیاز دارد.»
مردم نخرند، مسئولان برخورد جدی کنند
«جواد مفیدینجار» رئیس اتحادیه فروشندگان پوشاک مشهد، یکی دیگر از مسئولانی است که درباره رسیدگی به موضوع مبارزه با فروش لباسهای تاناکورا، میگوید: «ما بارها اخطارهای لازم را به متخلفانی که این لباس ها را می فروشند، داده ایم و قرار بر این بود این افراد از ادامه کار خودداری کنند. امروز اگر چه تعداد زیادی از آن ها دیگر به فروش تاناکورا نمی پردازند اما متاسفانه هنوز این آمار در مشهد به صفر نرسیده و در سرای «عزیزا... اف» و بازار «عباسقلیخان» و برخی از خیابانهای شلوغ و پررفت و آمد مشهد، ادامه دارد و ما معمولا بعد از شناسایی واحدهای متخلف، نشانی آن ها را به بازرسان کالای قاچاق و دیگر مسئولان اعلام می کنیم. منتها به اعتقاد بنده، سازمانهای رسیدگی کننده باید با قطعیت بیشتری وارد این عرصه شوند تا هر چه سریعتر، این معضل که گلایههای زیادی به همراه داشته، جمع آوری شود.» در ادامه «امیر دلداری» مدیر نظارت و بازرسی اتاق اصناف مشهد هم درباره بازارهای دستِدومفروشی بدون مجوز و نقش اصناف در جمعآوری کالاهای استوک که گاهی به جای کالای نو هم بهفروش میرسند، میگوید: «برای حذف کامل این معضل که جدای از بهداشت، به اقتصاد هم ضربه میزند، نیاز به کمک مردم است. چون تا تقاضا نباشد عرضهای هم نخواهدبود. هرچند این مسئله از وظیفه مسئولان و ادارات مربوط کم نمیکند ولی شهروندان هم نباید لباس دست دوم بخرند. درباره جواز کسب فروشگاههای تاناکورا، باید بگویم که اتحادیه پوشاک باید این قضیه را پیگیری کند. روال این است که بعد از اخطار به فروشگاههای بدون مجوز، مهلتی برایشان تعیین میشود. درصورت اقدام نکردن، «اجراییات» وارد کار و مغازه پلمب میشود. مسئله مهم دیگر درباره لباسهای دستدوم، چسباندن مارکهای تقلبی به آنها و فروششان بهجای لباس نو است که ما بعد از شناسایی، این موضوع را به سازمان «صمت» گزارش میدهیم. تأکید میکنم حذف این کالاها که بیشتر از افغانستان و پاکستان وارد میشوند، نیاز به همکاری مصرفکنندهها دارد.»
بیماریهای قارچی و تنفسی، پیامد دستدومپوشی
مهندس «علی حسنی» مدیر بهداشت محیط و حرفهای خراسان رضوی هم در پاسخ به این سوال که پوشیدن تاناکورا چه عوارضی دارد و چرا جلوی فروش آن گرفته نمیشود، میگوید: «مبدأ و شرایط نگهداری لباسهای دستدوم مشخص نیست، انبارداریشان هم عموما طولانی و غیربهداشتی است. اگر وارد فروشگاههای تاناکورا شوید، از عدلها بوی سمومی را که برای بیدزدهنشدن لباسها استفاده میشود، حس میکنید. لباسهای دستدوم، بسیاری از آلودگیها را وارد منازل می کنند و مواد شیمیایی که برای نگهداری طولانیمدت آنها استفاده میشود، حساسیت و مشکلات تنفسی ایجاد میکند. احتمال انتقال ساس و بیماریهای قارچی هم وجود دارد. مسئله مهم درباره لباسهای دستدوم، قاچاق بودنشان است که باید در مبدأ جلوی ورودشان گرفتهشود و این کار برعهده ستاد مبارزه با کالای قاچاق است. همچنین باید در سطح فروش، کنترل و نظارتی روی آنها باشد که وظیفه اتاق اصناف یا اتحادیه مربوط است. هر مغازهای طبق قانون نظام صنفی باید پروانه کسب داشتهباشد درحالیکه هیچ پروانهای برای فروش لباس دستدوم وجود ندارد، بنابراین فروشگاههای تاناکورا باید تعطیل شوند.»