میرزاده - شورای فرهنگ عمومی از سال ۱۳۷۹ و به منظور ترویج فرهنگ پژوهش، برگزاری «هفته پژوهش» در آذرماه را مصوب کرد که این عنوان در سال 1384 به «هفته پژوهش و فناوری» تغییر نام داد. به همین منظور، همه ساله و در بزرگداشت این هفته، برنامه های متعددی با همکاری نهادها و سازمان ها برگزار می شود که شاید بتوان برگزاری نمایشگاه هفته پژوهش و فناوری را شاخص ترین برنامه در استان های مختلف سراسر کشور دانست. در خراسان رضوی نیز امسال نوزدهمین نمایشگاه هفته پژوهش و فناوری در سالن فردوسی نمایشگاه بین المللی مشهد برگزار شده است. این نمایشگاه که با مسئولیت دانشگاه آزاد اسلامی برگزار شده، دوشنبه 12 آذربا حضور جمعی از مسئولان از جمله سرپرست استانداری افتتاح شد و تا فردا (15 آذرماه) ادامه دارد و ساعت بازدید از این نمایشگاه نیز از ساعت 10 تا 21 است. با حضور در اولین روز این نمایشگاه، پای صحبتهای تعدادی از نخبگان و پژوهشگران نشستیم تا هم با دستاوردهای علمی آن ها آشنا شویم و هم مشکلات و درخواست های شان را بشنویم.
همچنان منتظر حمایت
یکی از این پژوهشگران که در زمینه تولید انرژی های پاک فعالیت می کند، می گوید: این ایده را با تکیه بر دانش بومی و بر اساس شرایط اقلیمی ایران اجرایی کرده ایم. تمام هزینه های آن به صورت شخصی تأمین شده و با وجود قول ها و وعده های مسئولان، همچنان منتظر عملی شدن وعده ها هستیم. وی می افزاید: در گفت و گو با مسئولان معاونت علمی ریاست جمهوری، ابتدا پیشنهاد دادیم تعدادی از این دستگاه ها را برای نصب و بهره برداری در برخی مراکز خریداری کنند که با اشاره به کمبود اعتبارات، این کار را غیر عملی دانستند. پس از آن، تقاضای دریافت وام دادیم و ریز جزئیات لوازم مورد نیاز خود را نیز ارائه کردیم اما در این زمینه هم با ما همکاری نکردند.
پژوهشگر دیگری نیز که وضعیت مشابهی را تجربه کرده، می گوید: به ما پیشنهاد کردند که طرح خود را به شتاب دهنده های خصوصی ارائه کنیم و از طریق آن ها بتوانیم اعتبارات مورد نیاز خود را تأمین کنیم اما متأسفانه، این مراکز نیز اصل و جزئیات طرح را در اختیار می گیرند و صرفا قول می دهند برای اجرایی شدن ایده، سرمایه گذاری کنند که البته بسیاری از این قول ها هم عملی نمی شود. ضمنا با توجه به این که اصل ایده ها در اختیار این مراکز قرار می گیرد، ضمانتی نیز وجود ندارد که این ایده ها از طریق غیرمتعارف، در اختیار دیگری قرار بگیرد و توسط او به تولید انبوه برسد.
سرعت و کیفیت تولید، معطل حمایت ها
پژوهشگر دیگری نیز که ایده پایان نامه دکترای خود در حوزه کشاورزی را با سرمایه شخصی به تولید رسانده و آن را ارائه کرده می گوید: این محصول که حاصل عمر علمی من است، ترکیب ارزشمندی است که استفاده از آن می تواند در سلامت جسم و برطرف کردن بسیاری از عوارض مفید باشد. وی می افزاید: با هزینه حدود 50 میلیون تومان توانستم محصول را به مرحله تولید برسانم و اکنون نیز با همراهی یکی از مراکز رشد، محصول را تولید و عرضه می کنم. او ادامه می دهد: اگر در زمان رسیدن به ایده، از حمایت های مالی برخوردار می شدم، می توانستم سرعت کار خود را در رسیدن محصول به عرضه و همچنین افزایش تنوع در عرضه محصول، افزایش دهم.
حضور پرشور دانش آموزان
اما پرشورترین بخش نمایشگاه هفته پژوهش امسال، مربوط به غرفه های دانش آموزی است. افرادی که تعدادی از آنان، منتخبان جشنواره های کشوری هستند و ایده های بسیار مختلف و متنوعی را نیز در نمایشگاه به نمایش گذاشته اند. از ساخت روبات های مختلف گرفته تا تولید آنتن و سردکننده و ایده هایی برای کمک به نابینایان و کم بینایان و حتی ایده هایی برای پرورش زالو، از جمله مواردی است که در غرفه های مختلف دانش آموزی به چشم می خورد، اما اکثر این ایده ها نیز با حمایت های مالی والدین دانش آموزان محقق شده و نهاد مسئولی در تحقق آن سهیم نبوده است. البته در همین غرفه ها نیز فضایی محدود برای عرضه مهارت ها و توانمندی های خود داشته اند و نتوانسته اند آن گونه که باید، این ایده ها را به نمایش بگذارند.
دانش آموز یکی از هنرستان ها که برای ارائه تعدادی ابتکار به نمایشگاه آمده می گوید: ابداعات خود را با استفاده از ضایعات و بدون حمایت مالی شخص یا نهادی ساخته ام. اجرای این ایده ها، مزایای زیادی از جمله کاهش هزینه های تولید دارد که با سرمایه گذاری مختصر، می توان زمینه را برای کاهش قیمت تمام شده محصولات و رضایتمندی مشتریان فراهم کرد.
اهمیت نحوه ارائه ایده ها
یک کارشناس نیز که برای بازدید به نمایشگاه آمده، می گوید: تعداد قابل توجهی از غرفه ها، از جذابیت های لازم برای جذب مخاطبان بی بهره یا کم بهره است و با توجه به این که بخش زیادی از بازدیدکنندگان از نمایشگاه را افرادی تشکیل می دهند که تمایل دارند در اجرایی شدن ایده ها یا صنعتی شدن اختراعات و ابتکارات همکاری کنند، باید جاذبه های بیشتری در نحوه معرفی محصولات و ارائه آن ها در نظر گرفته شود تا نظر سرمایه گذار را جلب کنند. ارائه افکار و ایده ها و رساندن آن ها به سرمایه گذار، بخش بسیار مهمی در مسیر تجاری شدن ایده ها و حمایت از ایده پردازان است که متأسفانه این موضوع به دلایل مختلف از جمله کمبود بضاعت مالی یا تکنیکی برای ارائه ایده ها، مغفول می ماند.
خدمات دستگاه های اجرایی در نمایشگاه
در برخی از غرفه های نمایشگاه نیز در کنار ارائه و معرفی محصولات، دوره های کوتاه مدت آموزشی برای علاقه مندان برگزار می شود و در برخی از این دوره ها نیز برای شرکت کنندگان گواهی حضور صادر می شود. برخی از دستگاه های اجرایی برای جذب ایده های نوآورانه و حمایت از آن، فرصتی فراهم آورده اند و با ثبت مشخصات ایده پردازان، به آن ها می گویند که در فرصت آینده، برای ارائه ایده و بررسی فرصت همکاری، با آن ها گفت و گو می کنند، وعده هایی که امیدواریم لااقل بخشی از آن محقق شود.
برخی مشکلات غرفه ها
در نمایشگاه امسال مشکلاتی نیز در غرفه ها دیده می شود از جمله آن نورپردازی نامناسب غرفه ها و تاریک و کم نور بودن برخی از آن هاست. همچنین در نحوه چینش برخی غرفه ها فضای کافی برای عبور و مرور بازدیدکنندگان در نظر گرفته نشده بود. ضمن این که می شد برای برخی از غرفه ها فضای بیشتری در نظر گرفته شود تا بهتر بتوانند محصول و ایده خود را ارائه کنند.
حضور فعال آستان قدس و حوزه علمیه در نمایشگاه هفته پژوهش
در کنار دانشگاه ها و نهادهای علمی و پژوهشی استان آستان قدس رضوی و حوزه علمیه خراسان نیز در نوزدهمین نمایشگاه پژوهش و فناوری مشهد حضوری فعال دارند. به گزارش آستان نیوز، شرکت داروسازی ثامن، موسسه کیفیت رضوی، دانشگاه بینالمللی امام رضا(ع)، دانشگاه علوم اسلامی رضوی، بنیاد پژوهشهای اسلامی، بیمارستان رضوی، شرکت فراوردههای لبنی رضوی و مدیریت روابط عمومی آستان قدس رضوی از جمله موسسات و شرکتهای آستان قدس رضوی هستند که با نظارت و هماهنگی معاونت علمی و همکاری مدیریت روابط عمومی این آستان مقدس دستاوردهای خود را در این نمایشگاه ارائه میکنند. در بخش حوزوی این نمایشگاه نیز هیئت های اندیشه ورز و قرارگاه های علمی آموزشی این حوزه، موسسات، مراکز و نهادهای حوزوی و تعدادی از مدارس علمیه حضور فعالی خواهند داشت. حوزه علمیه خراسان برای دهمین سال متمادی در این نمایشگاه، با 50 غرفه در فضای هزار متر مربعی حضور فعالی خواهد داشت و دستاوردها، آثار و فعالیت های محققان و پژوهشگران خود را به نمایش خواهد گذاشت. در حاشیه این نمایشگاه 14 نشست علمی نیز برگزار می شود و رونمایی از جدیدترین آثار پژوهشی، ارائه مشاوره های متنوع در غرفه ها، بازدید علما و طلاب مدارس علمیه، بخشی از برنامه های حوزه علمیه خراسان در این نمایشگاه خواهد بود.