نشست خبری کارگاه بین المللی مدیریت خشکسالی و کنترل بیابان زایی که اول تا سوم خرداد ماه در مشهد برگزار خواهد شد، روز گذشته با حضور دکتر کافی، رئیس دانشگاه فردوسی و دکتر مویدی، رئیس مرکز تحقیقات جهاد کشاورزی استان برگزار شد. مویدی در این نشست با وجود ارائه آمار و ارقام میزان خشکسالی و کاهش بارندگی و پایین آمدن سطح آب منابع زیرزمینی و اعلام این که 28 شهرستان استان در اقلیم نیمه خشک ،خشک و فراخشک هستند.در پاسخ به سوال خراسان درخصوص میزان و نتایج اجرای طرح های پژوهشی مدیریت خشکسالی در استان اطلاعات و آمار دقیقی ارائه نداد.به گزارش خراسان رضوی، دکتر مویدی، رئیس مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی در نشست خبری کارگاه بین المللی خشکسالی و مدیریت بیابان زایی در دانشگاه فردوسی مشهد گفت: وجود شرایط اقلیمی خراسان رضوی و توان علمی، کاربردی دانشگاه فردوسی مشهد و موضوع مشهد 2017 موجب شد این کارگاه به میزبانی دانشگاه فردوسی مشهد برگزار شود.وی با بیان این که یک سوم مساحت ایران خشک و بیابانی است، اظهار کرد: در استان خراسان رضوی، 11 میلیون هکتار از اراضی بیابانی، 950 هزار هکتار شنزار و 1.6 میلیون هکتار اراضی کویری است که علت اصلی همه این ها کمبود منابع آبی و بارندگی است.
از 40سال گذشته تعداد چاه ها 10 برابر و میزان برداشت 5برابر شد
وی ادامه داد: از 40 سال گذشته تا کنون تعداد چاه های در حال بهره برداری 10 برابر شده و از 47 حلقه به 470 حلقه رسیده و میزان برداشت از منابع آبی نیز 5 برابر شده است.رئیس مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان با بیان این که 35 درصد اراضی استان در معرض شوری آب ، 25 درصد اراضی شور و 10 درصد فراشور است، افزود: تربت حیدریه، طرقبه شاندیز، فریمان، قوچان و کلات پنج شهرستان با اقلیم نیمه خشک و بردسکن، تایباد، خواف و گناباد نیز چهار شهرستان فراخشک هستند و 19 شهرستان استان نیز در اقلیم خشک قرار دارند.وی متوسط بارندگی در استان را 210 میلی متر اعلام کرد که در سال بیش از دو هزار میلی متر آن تبخیر می شود. علاوه بر این سهم وابستگی کشور به منابع آب زیرزمینی 50 درصد محاسبه شده در حالی که این عدد در استان 85 درصد است.
انجام 40 طرح پژوهشی خشکسالی
وی در پاسخ به سوال خراسان رضوی مبنی بر این که با توجه به برگزاری کارگاه های بین المللی در گذشته چه تجربیاتی در کاهش بیابان زایی داشته و چند درصد مانع پیشرفت بیابان زایی شده اید؟ به این پاسخ بسنده کرد: در این مرکز حدود 40 طرح پژوهشی انجام شده است که بخشی از اجرای آن طرح ها توانسته وضعیت را تثبیت کند.
دکتر مویدی در پاسخ به سوال دیگر خراسان رضوی مبنی بر این که کارگاه های برگزار شده در کشورهای دیگر که شما در آن حضور داشته اید چه دستاورد عملی برای کشور داشته است؟ نیز گفت: یکی از بهترین دستاوردها این بوده است که این کارگاه آموزشی در ایران و آن هم در مشهد برگزار می شود. دستاورد بعدی هم نام این کارگاه است که به موضوع مدیریت خشکسالی اختصاص یافته است.وی اعزام و آموزش 10 تا 15 نفر از کارشناسان مرکز تحقیقات در کشورهای دیگر را از دیگر دستاوردهای حضور در کارگاه های قبلی این ذکر کرد و افزود: برنامه ریزی برای بهره وری آب کشاورزی نیز از طرح هایی بوده است که توانستیم انجام دهیم.وی در پاسخ به سوال خبرنگار دیگری مبنی بر ارائه گزارش عملی از اقدامات صورت گرفته برای کاهش بیابان زایی و این که چه دستگاه هایی همکاری لازم را برای اجرای طرح ها ندارند، اظهار کرد: مرکز تحقیقات نیاز یا مشکلی را که بخش اجرایی مطرح کرده بررسی می کند و تحقیقات انجام می دهد و این بخش اجرایی است که باید پژوهش را در جای خود استفاده کند.
2 میلیون تومان هزینه اقامت و پذیرایی هر مهمان
رئیس دانشگاه فردوسی مشهد نیز در این نشست در پاسخ به سوال خراسان مبنی بر این که چقدر اعتبار برای برگزاری این کارگاه بین المللی در نظر گرفته شده است؟ گفت: بخش اصلی هزینه که مربوط به رفت و آمد مهمانان خارجی است بر عهده مرکز علم و فناوری کشورهای جنبش عدم تعهد است و مشهد برای مهمانان خارجی که تاکنون حضور 26 نفر از آنان قطعی شده است هزینه اقامت و پذیرایی سه روز در هتل پردیسان مشهد را برعهده گرفته است.محمد کافی افزود: برای هر مهمان حداکثر دو میلیون تومان در نظر گرفته شده که آن هم با مشارکت NGO ها هزینه می شود.وی اظهار کرد:از آنجاییکه در سال ۲۰۱۷ مشهد به عنوان پایتخت فرهنگی جهان اسلام معرفی شده، به برقراری فعالیتهای بین المللی، فرا سازمانی، شهری و استانی نیاز جدی احساس میشود و ایجاد گفتمان در سطح محلی، ملی و بین المللی ضرورتی اجتناب ناپذیر است که با استفاده از تجربیات دیگر کشورها و بومی سازی آن ها، مسیر برای ما هموارتر می شود.وی افزود: دانشگاهها موظف هستند فراتر از فعالیتهای آموزشی و پژوهشی پیش روند و در تمامی عرصههایی که نیازمند بررسی است، فعالیتهای مفیدی انجام دهند.رئیس دانشگاه فردوسی مشهد با اشاره به برگزاری کارگاه آموزشی بین المللی مدیریت خشکسالی و کنترل بیابان زایی تصریح کرد: کارگاه کنترل خشکسالی در نظر دارد دو مقوله بیابانزایی و خشکسالی را که تغییر اقلیم و افزایش گازهای گلخانهای باعث افزایش دما و تغییر الگوی بارندگی شده و به تولیدات زراعی و ثروت ملی و مزارع خسارت وارد کرده است بررسی کند.وی ادامه داد: علت به وجود آمدن و افزایش معضلاتی مانند حاشیه نشینی این است که روستاها به دلیل خشک شدن قناتها و ریزگردها از سکنه خالی شدهاند که باید به این دو موضوع به جد پرداخته شود.کافی ادامه داد: باید با برنامهریزی و ارائه راهکارها بتوانیم در شرایط خشک فرآوردههای دامی و زراعی تولید کنیم و با مدیریت صحیح مانع از کاهش تولیدات زراعی شویم.وی با تاکید به این که دانشگاه فردوسی مشهد به خاطر اهمیت این موضوع و حول این محور، برنامههایی را در دستور کار قرار داده است، گفت: همکار ما در این حوزه، مرکز علم و فناوری کشورهای جنبش عدم تعهد است که حدود ۱۲۰ کشور عضو دارد و ایران نیز در دوره ای ریاست این جنبش را بر عهده داشته است.
بهره گیری از تجربیات دیگر کشورها
رئیس دانشگاه فردوسی مشهد با اشاره به این که این سمینار از اول تا سوم خرداد در مشهد برگزار میشود گفت: در این سمینار نمایندگان کشورها گزارش خود را ارائه می دهند و شش سخنران نیز مطالب خود را ارائه خواهند کرد.وی یادآور شد: کارگاه هایی که توسط مرکز علم و فناوری کشورهای جنبش عدم تعهد برگزار شده در هر دوره متفاوت است و موضوع خشکسالی و بیابان زایی برای این کارگاه در نظر گرفته شده است.کافی تصریح کرد: همچنین قرار است شرکت کنندگان در این سمینار از مرکز تحقیقات علمی کشاورزی نیشابور بازدید کنند و دادههای علمی این سمینار نیز به صورت کتابی تدوین خواهد شد.