روستاهای تشنه استان در ماراتن خشکسالی و آبرسانی
غلامی- خشکسالی چاههای حفر شده توسط اداره آب و فاضلاب را هم به خشکی کشانده است. 111 روستای مشهد همچنان با تنش آبی مواجه اند و آبرسانی به 34 روستا با تانکر صورت می گیرد.کمتر از 20 روز تا پایان پاییز مانده است و عدم بارش باران چشمگیر در استان و به ویژه شهرستان مشهد زنگ خطرِ پررنگ تر شدن کم آبی را برای روستاها در خراسان رضوی و کلان شهر مشهد بیش از قبل به صدا در آورده است. مسئلۀ آبرسانی به روستاهای استان و شهرستان مشهد در چند سال اخیر، بهویژه با افزایش خشکسالی ها، یکی از دغدغه های مهم روزنامه خراسان بوده است که در گزارش های متعدد این موضوع را مورد مطالبه قرار داده است. اکنون نیز با وجود تلاشهایی که توسط سازمان های مرتبط انجام گرفته است اما همچنان بحران تنش آبی دامن گیر روستاهای استان است و روستانشینان را به گلایه از شرایط و حتی مهاجرت به شهر و گسترش بیش از پیش حاشیه نشینی واداشته است. برای پیگیری وضعیت آب روستاهای استان با مسئولان استانی و شهری در این مورد گفت و گو کردم.
111 روستای مشهد در تنش آبی
مدیر عامل شرکت آب و فاضلاب مشهد در تشریح روند آبرسانی به روستاهای شهرستان گفت: شرکت آب و فاضلاب مشهد حدود 300 روستا را تحت پوشش دارد طی 2-3 سال گذشته جمعیت روستایی تحت پوشش ما به حدود 96 درصد رسیده است. از این مجموع این 300 روستا، 111 روستا در شرایط تنش آبی و دارای مشکلات کمی و کیفی در حوزه آب هستند البته، با وجود آن که منابع آبی در روستاها به شدت تحت تأثیر خشکسالی بوده و حتی بعضی از چاههای حفر شده توسط ما نیز تحت تأثیر خشکسالی قرار گرفته است؛ این تعداد نسبت به 143 روستایی که در گذشته در این شرایط بوده اند، کمتر شده و در واقع، روند کاهشی بوده است.
آبرسانی سیار به 34 روستا در مشهد
اسماعیلیان افزود: در شرایط کنونی، بخشی از کسری آب 34 روستا نیز از طریق آبرسانی سیار تأمین می شود. سال گذشته نزدیک به 30 حلقه چاه برای روستاها حفر شد و حدود 100 کیلومتر اصلاح، ایجاد و توسعه شبکه های انتقال را داشتیم. از ابتدای امسال تا امروز هم 16 حلقه چاه برای تأمین آب روستاها آماده شده و حدود 30 کیلومتر هم در حوزه شبکه روستایی انجام شده است.
روستاهایی که زیرمجموعه آبفا نیستند
از مدیر عامل شرکت آب و فاضلاب مشهد در خصوص روستاهایی سوال کردم که ذیل آبفا قرار نگرفته اند و علت آن را جویا شدم که وی در پاسخ اظهار کرد: ما پیگیر هستیم که همه روستاها اعم از آن هایی که مشکل آب دارند یا ندارند تحت پوشش ما قرار بگیرند اما این موضوع دو علت دارد، بعضی روستاها تمایل ندارند یا شورای اسلامیشان آمادگی ندارد. اما مورد دیگر، بعضی روستا آمادگی تحویل دارند ولی به صورت مشروط، برای مثال متولی میگوید بدون منبع آب تحویل میشود، شرکت آب و فاضلاب باید با تمامی تأسیسات تحویل بگیرد و صرفا محدود به شبکه نخواهد بود. ما هر دو مورد را به شکل قانونی پیگیری میکنیم.اسماعیلیان در مورد منبع تأمین آبی که به وسیلۀ تانکر به 34 روستا میرسد اضافه کرد: آب با زمانبندی مشخص و با وجود هزینه زیادی که برای انتقال در مسیرهای طولانی وجود دارد به صورت رایگان به دست مردم روستا میرسد و منابع این آب، آب شربی است که برای شهر مشهد استفاده میشود.
ماراتن خشکسالی و آبرسانی
در ادامه، مدیر آب و فاضلاب منطقه 5، تلاش برای آبرسانی و خشکسالی را به دوی ماراتن تشبیه کرد و گفت: اقداماتی از جمله حفر چاه، لایروبی چشمهها، ایجاد خط انتقال و اصلاح شبکههای توزیع که هم شامل تأمین آب میشود و هم مدیریت مصرف انجام میشود و از آن طرف خشکسالی پیاپی باعث شده است تعداد روستاها افزایش پیدا کند. با این وجود، خوشبختانه تعداد روستاهای دارای تنش روند نزولی داشته و در یک سطح نگه داشته شده است.عبدا... نژاد افزود: تعداد چاههای حفر شده در سال جاری تا پایان سال به 30 حلقه خواهد رسید، در سال جاری 28کیلومتر توسعه شبکه انجام شده است و پروژههای ساخت مخزن، اجزای خط انتقال، توسعه و اصلاح شبکه را نیز انجام شده و در دست اقدام است. تعداد این روستاها در بخشهای مختلف مرکزی، احمدآباد و رضویه بسیار است. برای مثال روستای درخت بید در بخش رضویه ساخت مخزن بتی، حفر چاه، برقرسانی، اجرای خط انتقال و اصلاح شبکه بیش از 3 میلیارد تومان هزینه شده است.وی تأکید کرد: اقدامات انجام شده معطوف به روستاهای دارای تنش نبوده و جنبه پیشگیرانه نیز برای سایر روستاها داشته است.
قرارداد جدید برای آبرسانی به روستاهای استان
در نهایت، مدیر عامل شرکت آب و فاضلاب استان در توضیح برنامههای آبرسانی به روستاهای استان گفت: قراردادی با سپاه داریم که تا پایان شهریور ماه آبرسانی به 123 روستا به پایان میرسد که مبلغ آن 575 میلیارد تومان بوده است و با تحویل قطعی هزار میلیارد تومان میشود که در نهایت 150 روستا آبرسانی خواهند شد و قرارداد دوم نیز با 1500 میلیارد تومان در حال آماده سازی است که در آن به 579 روستا که شامل روستاهای غیر برخوردار و روستاهای دارای تنش آبی است در طی 3 سال آبرسانی خواهد شد.
کمآبی در ارتفاع
امامی در خصوص آبرسانی سیار به روستاها نیز افزود: در اوج تابستان تا 500 روستا نیز شامل آبرسانی سیار بوده است. بعضی از این روستاها برخوردار از آب هستند ولی گاهی شبکه با مشکل مواجه شده است ولی اکثر روستاهایی که با کمبود آب مواجه هستند مربوط به شهرستانهایی است که در ارتفاعات قرار دارند مانند قوچان، چون بخشی از روستاها قبلا از چشمه تأمین آب میشدند ولی الان به دلیل خشکسالی منبع آب آنها با مشکل مواجه شده است از جمله: صالحآباد و کلات.