وعده های توخالی برای مقابله با ریزگردها در سرخس
مدیرکل منابع طبیعی استان وعده داده بود از مهرماه امسال عملیات ویژه بیابان زدایی در شهرستان سرخس آغاز شود اما هنوز از شروع این عملیات خبری نیست
محمد علی تمدن/ در گزارشی با عنوان «مهرماه؛ سررسید وعده هاى مقابله با ریزگردها در سرخس» که در 8 شهریور 1402 در روزنامه خراسان به چاپ رسید، مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان رضوی گفته بود از مهرماه امسال عملیات ویژه بیابان زدایی در شهرستان سرخس آغاز می شود؛ ولی اکنون که در اوایل آذرماه هستیم هنوز از شروع این عملیات خبری نیست و مردم سرخس همچنان میزبان مهمان ناخوانده ای به نام ریزگردها هستند و هر از گاهی توفان گرد و خاک زندگی آنان را مختل می کند.
شرایط سخت زندگی در سرخس
یک شهروند سرخسی در این باره گفت: مدتی است مردم شهرستان سرخس با معضل هجوم ریزگردها دست و پنجه نرم می کنند که این مشکلات موجب کوچ آنان به شهرهایی نظیر گلبهار، چناران و مشهد شده است. محمد علی قربان نژاد افزود: امیدوارم از ظرفیت مردمی در نگهداری از تاغ ها و مراتع استفاده شود. یک معلم که به شدت از ریزگردها رنج می برد نیز گفت: یک هفته است که مشکل تنفسی شدید دارم و با همین اوضاع مجبورم با این هوای بد سر کارم حاضر شوم. دیشب نفس هایم به شماره افتاد و دوبار مجبورشدم به پزشک مراجعه کنم و پزشک هم گفت تنها راه درمان شما زندگی در یک شهر با آب و هوای مناسب است، آخر چگونه می توانم شغلم را ترک کنم.
کوچ سرخسی ها به شهرهای مجاور
دهیار روستای قطارچاه نیز گفت: روستای ما روستایی تمیز و بدون ذره ای گرد و خاک بود؛ ولی متاسفانه طی چند سال خشکسالی پی در پی و قلع و قمع شدن گیاهان و درختچه های تاغ توسط قاچاقچیان از خدا بیخبر و سودجو، به گونه ای شده که هماکنون ما مردم قطارچاه یکسره با توفان گرد و خاک دست و پنجه نرم می کنیم و به همین دلیل تعداد زیادی از مردم روستا کوچ و به شهرها عزیمت کرده اند. «امین زردادخانی» افزود: از مسئولان درخواست عاجزانه داریم با قاچاقچیان چوب برخورد کنند.
حمید علیمیرزایی دیگر شهروند سرخسی به خبرنگار ما گفت: ریزگردهای سرخس امان مردم را بریده، الان یک هفته است درگیر گرد و خاک هستیم. مردم همه تنگی نفس گرفته اند و در حال مهاجرت از این شهر هستند. منطقه خانگیران، روستاهای گنبدلی، نوبنیاد، ا... نظر، قطارچاه، آبمال و چاله زرد، وضعیتشان خیلی بد است.
رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری سرخس نیز گفت: ما گشتهایمان را با توجه به کمبود نیرویی که داریم برای حفظ مراتع و تاغ ها انجام می دهیم. سید حسین حسینی کیا افزود: سه کانون گرد و خاک در منطقه خانگیران، صمد آباد و آبمال وجود دارد که هرکدام 20 هزار هکتار و درمجموع 60 هزار هکتار است که از این میزان 30 هزار هکتار آن در سال های 1380-1379 تاغ کاری شده است و ما گشتهایمان را برای حفاظت از این تاغ کاری ها فعال کرده ایم و از نیروهای مردمی و بسیج و دهیاران و شوراهای اسلامی نیز برای حفاظت از آنها کمک گرفته ایم. وی افزود: مساحت مناطق تحت حفاظت زیاد است و 210 هزار هکتار بیابان زدایی در پیش داریم که مطالعاتش انجام شده و توسط کمیته فنی استان مورد تایید قرار گرفته و به سازمان منابع طبیعی برای تایید نهایی ارسال شده است و هنوز ریالی برای اجرای طرح های بیابان زدایی تخصیص داده نشده است.
وجود 4 کانون بحرانی فرسایش بادی
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان رضوی نیز گفت: طبق آخرین بهروزرسانی و بازنگری انجام شده در کانون بحرانی فرسایش بادی شهرستان سرخس، این شهرستان دارای 4 کانون بحرانی فرسایش بادی است. اولین کانون بحرانی صمدآباد با مساحت 32 هزار و 837 هکتار، دومین کانون بحرانی دق بهلول با مساحت 46 هزار و 467 هکتار، سومین کانون بحرانی گنبدلی با مساحت 16 هزار و 554 هکتار و چهارمین کانون بحرانی خانگیران با مساحت 29 هزار و 110 هکتار، در مجموع به مساحت حدود 124 هزار و 968 هکتار است که سالانه مبلغ 768 میلیارد تومان خسارت به منابع زیستی و اقتصادی شهرستان وارد می کنند.
محسن فنودی درباره تهیه طرح مطالعات جامع مدیریت مناطق بیابانی و مقابله با فرسایش بادی شهرستان سرخس هم گفت: طبق قرارداد منعقدشده با مشاور مربوط، مقرر شد که تا پایان شهریورماه امسال طرح مذکور تهیه و تحویل اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان شود که مشاور برابر قرارداد طرح را تهیه کرده و تحویل داده است. وی بیان کرد: طرح در یک برنامه اجرایی پنج ساله تهیه شده است و درخواست داریم که تمامی دستگاه های دولتی و غیردولتی و همچنین مردم پرتلاش و زحمتکش منطقه سرخس در اجرای طرح مذکور به طور جدی مشارکت کنند و همچنین از دستگاه های دولتی و غیردولتی درخواست داریم که موضوع تامین اعتبار را از محل مسئولیت های اجتماعی خود پیگیری کنند تا بتوان طرح را در موعد زمانی تعیین شده اجرا کرد.
درخور ذکر است، امسال از محل اعتبارات ملی منابع طبیعی میزان 100 هکتار نهالکاری همراه آبیاری توام با بادشکن غیرزنده مصوب شده که در حال انتخاب پیمانکار است و به محض تخصیص اعتبار عملیات اجرایی آن شروع خواهد شد.
تخصیص نیافتن اعتبارات استانی و ملی برای اجرای پروژه
وی تصریح کرد: مطالعات بیابانزدایی منطقه سرخس انجام شد ولی هیچ گونه اعتبار استانی و ملی برای اجرای پروژه تاکنون تخصیص نیافته است. فنودی یادآور شد: قرارداد انجام پروژه تنظیم شده است و به محض دریافت اعتبارات، عملیات اجرایی آن آغاز خواهد شد .
طرح مطالعاتی مقابله با ریزگردها به اداره حفاظت محیط زیست ارسال نشده است
رئیس اداره حفاظت محیط زیست سرخس نیز با بیان این که سازمان حفاظت محیط زیست در مدیریت یا مهار ریزگردها مسئولیت اجرایی ندارد، گفت: به عنوان یک ناظر عالی اگر فعالیتی بخواهد اتفاق بیفتد یا پیشنهاد و طرحی برای مهار، مبارزه، مقابله با ریزگردها ارائه شود، سازمان ما ورود می کند و آن را به لحاظ تبعات زیست محیطی که دارد بررسی می کنیم و نظر می دهیم و هیچ دخل و تصرف میدانی و عملی نداریم.
محمد ملتجی افزود: طرح مطالعاتی مقابله با ریزگردها را که اداره کل منابع طبیعی از ابتدای سال تاکنون در دست تهیه داشته، قرار بود ابتدای شهریور ارائه شود و در حقیقت برود در کمیسیونی چکشکاری بشود و نظرات سایر دستگاهها از جمله محیط زیست هم گرفته و بعد وارد فاز اجرایی شود. وی افزود: تا امروز طرح مطالعاتی توسط اداره کل منابع طبیعی استان، نه برای ما و نه برای اداره کل حفاظت محیط زیست استان ارسال نشده است.
انتقاد فرماندار از طرح مطالعاتی تهیه شده
فرماندار سرخس در زمینه تاخیر اجرای این طرح گفت: طرحی را که شرکت پیمانکار به منابع طبیعی استان ارائه داده بود، دارای چند ایراد در کلیت طرح بود و من راهکار اجرایی می خواستم که در طرح ارائه شده، وجود نداشت .
حسن نوری زاده افزود: بادهای سرخس از دو سمت قبله و شوریجه می وزند و آن ها باید در طرح مشخص کنند که بادهایی که از سمت قبله می وزند چند درصد ریزگردها از آن متاثر می شود و همچنین بادهایی که از سمت شوریجه می وزند، چند درصد تاثیرگذار است تا ما بتوانیم اقدام متناسب با آن را انجام دهیم. وی افزود: این که فقط بگوییم اینجا بادشکن طبیعی باید گذاشته شود که درست نیست باید مشخص شود در هر منطقه، اجرای کدام طرح، اثرش بیشتر است؛ برای همین از مجری طرح مطالعاتی خواسته ام این نکات را برای ما مشخص کند و مقرر شد آنها یک بازنگری داشته باشند و به کل سوالات ما جواب بدهند. فرماندار سرخس با انتقاد از طرح مطالعاتی تهیه شده، گفت: به نظرم با این روند در پیش گرفته شده، تا یکی دو ماه دیگر هم وارد فاز اجرایی طرح نخواهیم شد.
خبر مرتبط
در پی هجوم ریزگردها
ادارات و مدارس سرخس امروز تعطیل است
ادارات و مدارس سرخس، امروز (6 آذر) تعطیل است. به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، روز گذشته جلسه ستاد بحران سرخس در فرمانداری این شهرستان به ریاست فرماندار سرخس درباره هجوم ریزگردها به این شهرستان تشکیل شد.
با تصمیم ستاد بحران سرخس تمامی مدارس و ادارات سرخس به جز دستگاههای خدماترسان، امدادی و درمانی، امروز (6 آذر) تعطیل هستند. رئیس اداره هواشناسی شهرستان سرخس نیز در گفت و گو با ایرنا گفت: کیفیت هوای سرخس روز گذشته (یکشنبه) در وضعیت خطرناک برای همه گروه ها قرار گرفت، به طوری که میزان ذرات با قطر pm۱۰ در هوای این شهرستان به طور لحظهای به هزار و ۱۲۰ میلیگرم در مترمکعب رسید.علی تبریزنیا تبریزی افزود: به واسطه این توفان گرد و خاک دید افقی در سرخس به ۱۰۰ متر کاهش یافت. وی اظهار کرد: بر اساس پیش بینی های صورت گرفته این وضعیت تا بعد از ظهر روز سه شنبه تداوم خواهد داشت که امید است با بارش باران پدیده گردو خاک در این شهرستان پایان یابد.