تکمیل اگو ی مشهدپشت سد اعتبارات
با گذشت 30 سال از آغاز اجرای طرح فاضلاب مشهد موسوم به اگو هنوز 16 درصد این طرح باقی مانده است
بهاره موفقی/ حدود 30 سال از اجرای طرح فاضلاب در مشهد می گذرد، اما هنوز این طرح برای 16 درصد از کلان شهر مشهد اجرا نشده است. آن طور که مسئولان آب و فاضلاب مشهد می گویند مشکل اصلی اجرایی نشدن این بخش به احداث تصفیه خانه ها مربوط می شود؛ تصفیه خانه هایی که اعتبارات دولتی کفاف هزینه هایشان را نمی دهد و همین موضوع بنا به اظهارات معاون بهره برداری و توسعه شرکت آبوفاضلاب مشهد به این منجر شده که در احداث تصفیه خانه مشهد نه تنها پیشرفتی نداشته باشیم، بلکه شاهد عقب ماندگی هم باشیم و بخشی از فاضلاب جمع آوری شده به اجبار به صورت تصفیه نشده به کشف رود سرازیر شود؛ کشف رودی که رسانه ها خطرات مرگبار آن را بارها و بارها به مسئولان اخطار داده اند.
به گزارش خراسان رضوی، بی تفاوتی مسئولان کشوری به وضعیت فاضلاب مشهد تا جایی پیش می رود که تنها اعتبار اختصاص یافته برای اجرای طرح فاضلاب مشهد ،امسال 8 میلیارد تومان است؛رقمی که در مقابل 3 هزار و 500 میلیارد تومان اعتبار لازم برای اجرای کامل این طرح، بسیار ناچیز محسوب می شود. از سوی دیگر، از اعتباری که در سفر هیئت دولت برای احداث یک تصفیه خانه به مشهد اختصاص پیدا کرده بود، هنوز خبری نیست و نتیجه در گرو تایید بانک مرکزی به سر می برد. با این اوصاف وضعیت اجرای کامل طرح فاضلاب در مشهد چنان گنگ و مبهم است که حتی معاون بهره برداری و توسعه شرکت آبوفاضلاب مشهد در پاسخ خبرنگار خراسان رضوی به این سوال که آیا طی سه سال آینده این طرح به طور کامل اجرا خواهد شد،می گوید:« روی کاغذ آری، اما همه چیز بستگی به وضعیت اعتباری دارد».
16 درصد از طرح فاضلاب مشهد اجرا نشده است
مهدی حاجیآبادی، معاون بهره برداری و توسعه شرکت آبوفاضلاب مشهد در پاسخ به این سوال که چه میزان از طرح فاضلاب مشهد اجرایی نشده است، می گوید: شبکه جمع آوری فاضلاب مشهد از سال 1373 شروع شده است. طول شبکه فاضلاب مورد نیاز هم اکنون حدود 4 هزار و 300 کیلومتر است. از این میزان تاکنون 3 هزار و 650 کیلومتر (حدود 84 درصد) شبکه اجرا شده است. محدوده مرکزی شهر 100 درصد اجرا شده و فقط بخش هایی از منطقه ثامن مانده، آن هم به این دلیل که بسیاری از معابر هنوز بازگشایی نشده است. هم اکنون هم روی شهرک شهید رجایی کار می کنیم که فکر می کنم تا پایان امسال بخش عمده ای از آن اجرایی خواهد شد و موقعیت بهره برداری خواهد داشت. وی می افزاید: 16 درصد از طرح فاضلاب مشهد باقی مانده است که عمده آن به محدوده طبرسی شمالی (طبرسی شمالی 13 به بعد)، منطقه پنج تن (پنج تن 40 و 47 به بعد)، بخش هایی از محور توس (توس 91 به بعد) و منطقه رسالت (رسالت 91 به بعد)مربوط می شود. حاجی آبادی در پاسخ به این سوال که چرا طرح فاضلاب در این مناطق اجرا نشده است، بیان می کند: به این دلیل که این مناطق از نظر توپوگرافی به هیچ کدام از تصفیه خانه های مشهد سوار نمی شود. ما در مشهد پنج تصفیه خانه داریم که شامل پرکند یک و 2 در غرب مشهد، خین عرب در مرکز مشهد، التیمور و اولنگ در شرق مشهد می شود. قسمت میانی که مربوط به مناطق رسالت، طبرسی شمالی و پنج تن می شود، تقریبا از نظر توپوگرافی به هیچ یک از این پنج تصفیه خانه سوار نمی شود. بنابراین به یک تصفیه خانه نیاز دارد که احداث تصفیه خانه ای با عنوان تصفیه خانه طبرسی شمالی از اول تیر 1401 شروع شده و اعتبار آن از محل سرمایه گذاری بخش خصوصی است. وی در توضیح جزئیات بیشتر ادامه می دهد: همزمان با شروع تصفیه خانه، خطوط انتقال اصلی آن را هم شروع کرده ایم. طراحی همه شبکه های باقی مانده هم انجام شده است. ان شاءا... با پیشرفت مناسب ساخت تصفیه خانه، شبکه های آن را شروع خواهیم کرد. برنامه زمانی احداث تصفیه خانه ها هم سه ساله بود که حدود دو تا دو سال و نیم دیگر تصفیه خانه آماده بهره برداری می شود. اگر با مشکل اعتباری مواجه نشویم طبق برنامه هایمان تا آن موقع شبکه های فاضلاب این مناطق هم اجرا خواهد شد. وی خاطرنشان می کند:ما سال گذشته 75 کیلومتر شبکه اجرا کردیم و امسال برنامه داریم 100 کیلومتر اجرا کنیم که بخش عمده آن مربوط به طبرسی شمالی و بخش هایی از پنج تن است. به موازات آن،شهرک شهید رجایی را هم امسال در دستور کار داریم.
در صورت تامین اعتبار؛ تکمیل فاضلاب تا 3 سال دیگر
معاون بهره برداری و توسعه فاضلاب شرکت آب و فاضلاب مشهد در پاسخ به این سوال که کل شبکه تا دو سال و نیم دیگر کامل می شود یا خیر، می گوید: روی کاغذ آری، اما همه چیز به وضعیت اعتباری بستگی دارد. 16 درصد باقی مانده حدود 700 کیلومتر است. اگر با مشکل مواجه نشویم و تصفیه خانه هم تکمیل شود، می توان امیدوار بود در سه سال آینده این میزان باقی مانده هم به اتمام برسد. حاجی آبادی در پاسخ به این سوال که اعتبار لازم برای تکمیل طرح فاضلاب مشهد چقدر است،می گوید: همه این شبکه ها از محل اعتبارات داخلی خود شرکت و حق انشعاباتی که به شکل فاینانس می گیریم، تامین می شود. وی درباره رایزنی ها برای دریافت اعتبار در این زمینه ادامه می دهد: می گویند اعتبارات لازم برای فاضلاب را از محل فروش پساب باید تامین کنید. امسال چیزی حدود 8 میلیارد تومان کل اعتباری بوده که دولت برای فاضلاب مشهد تخصیص داده است. این در حالی است که هزینه اجرای هر متر شبکه 5 میلیون تومان می شود. با 8 میلیارد تومان می توان حدود 16 کیلومتر را اجرا کرد. اجرای 700 کیلومتر باقی مانده حدود 3 هزار و 500 میلیارد تومان اعتبار نیاز دارد. البته این هزینه غیر از هزینه های تصفیه خانه است. اجرای شبکه های فاضلاب به مراتب از اجرای شبکه آب گران تر است؛ چون در عمق پایین اجرا می شود. بنابراین اعتبار ناچیزی است.
در احداث تصفیه خانه ها عقب ماندگی داریم
حاجی آبادی در ادامه مشکلات موجود خاطرنشان می کند: در احداث تصفیه خانه ها عقب ماندگی داریم؛ چون تصفیه خانه به اعتبارات متمرکز نیاز دارد. احداث هر متر مکعب تصفیه خانه شاید حدود 20 میلیون تومان هزینه داشته باشد. یعنی یک تصفیه خانه 100 هزار مترمکعبی حدود 2 هزار میلیارد تومان هزینه نیاز دارد. دولت هیچ گاه نتوانسته است چنین ردیف اعتباری را به صورت یک جا در این حوزه تخصیص بدهد و کارگشایی کند تا ما یک تصفیه خانه بسازیم. همین تصفیه خانه طبرسی شمالی را هم از محل سرمایه گذاری بخش خصوصی و فروش پساب احداث می کنیم. وی می افزاید: البته خوشبختانه به تازگی در همین سفر، دولت هم یک مصوبه از محل ماده 56 برای احداث تصفیه خانه به ظرفیت 50 هزار متر مکعب در شبانه روز را داده است که در حال انجام کارهای آن هستیم. در کلیت موضوع در احداث تصفیه خانه ما پیشرفت نداریم برای همین متاسفانه بخشی از فاضلابی را که جمع آوری می کنیم به اجبار به صورت تصفیه نشده به کشف رود وارد می شود.
احداث یک تصفیه خانه در انتظار تایید بانک مرکزی
معاون بهره برداری و توسعه فاضلاب شرکت آب و فاضلاب در پاسخ به این سوال که امسال برای تصفیه خانه ها چه میزان اعتبار تعلق گرفته است، بیان می کند: امسال خوشبختانه در سفر هیئت دولت دو مصوبه خوب گرفتیم؛ یکی برای احداث تصفیه خانه از محل ماده 56 به ظرفیت 46 هزار و 500 متر مکعب در شبانه روز که کارهای آن در حال انجام و در فرایند انتخاب پیمانکار است. یک مصوبه دیگر هم برای احداث تصفیه خانه به ظرفیت 25 هزار متر مکعب در شبانه روز از محل فاینانس خارجی گرفتیم که متاسفانه هنوز به سرانجام نرسیده است. چون به تایید بانک مرکزی نیاز دارد و بانک مرکزی هنوز جواب مثبتی به این موضوع نداده تا این اعتبار را که حدود 45 میلیون یورو است، تایید کند. وی می افزاید: اگر این دو تصفیه خانه، به همراه تصفیه خانه طبرسی شمالی با 68 هزار متر مکعب در شبانه روز و تصفیه خانه دیگری که طرح ارتقای پرکند 2 است و از محل اعتبارات بخش خصوصی با ظرفیت 100 هزار متر مکعب در شبانه روز در فاز یک و 2 است،محقق شود در بخش احداث تصفیه خانه ها عقب ماندگی قبلی جبران خواهد شد.