تشنگی ادامه دار سدهای استان
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای خراسان رضوی : بارندگی های اخیر تاثیری در افزایش حجم ذخیره آب پشت سدها نداشته است و همچنان دغدغه کم آبی وجود دارد
امید به بارشهای مناسب فصل زمستان برای آبگیری سدها در سرزمین کویری خراسان رضوی، دیگر رنگ باخته و تشنگی عمیق منابع آبی خطه خورشید در آستانه فرارسیدن فصل بهار، حادتر از گذشته شده است. به گزارش ایرنا، طبق اعلام سخنگوی صنعت آب کشور، میزان بارشها در زمستان امسال تا نیمه بهمن ماه به ۱۰۹ میلیلیتر رسید که در مقایسه با دوره بلندمدت ۵۴ ساله، ۹ درصد و نسبت به سال گذشته ۱۳ درصد کاهش دارد. اکنون کشور وارد سومین سال پیاپی خشکسالی شده است و امسال استانهای قزوین، اردبیل، قم، آذربایجان شرقی، سیستان و بلوچستان، البرز، سمنان، خراسان رضوی و تهران کمبارشترین استانهای کشور هستند. این در حالی است که مردم گمان میکنند که با بارشهای فصل زمستان، وضعیت آبگیری سدها به حد نرمال رسیده است و دیگر دغدغه کم آبی وجود ندارد. حال آنکه طبق اعلام مسئولان مربوط، اوضاع کم آبی و خشکسالی همانند گذشته نگرانکننده است. خراسان رضوی دارای ۳۲ سد است که در شهرستانهای تربت حیدریه، قوچان، مشهد، خواف، درگز، سبزوار، تایباد، تربت جام، چناران، سرخس، نیشابور، کلات و فریمان قرار دارند.
دغدغه کم آبی
مدیرعامل شرکت آب منطقهای خراسان رضوی در گفتوگو با ایرنا گفت: هم اینک فقط ۱۸ درصد از حجم ذخیره سدهای استان آب دارد که این رقم در مدت مشابه پارسال ۲۹ درصد بوده است. علیرضا طاهری افزود: هماکنون ۲۷۷ میلیون متر مکعب آب در پشت سدهای استان وجود دارد که این رقم در مدت مشابه پارسال ۴۵۷ میلیون متر مکعب بود. وی ادامه داد: از ابتدای سال آبی جاری (از اول مهرماه تاکنون) 28/24 میلیون متر مکعب آب وارد مخازن سدهای استان شده است.
مدیرعامل شرکت آب منطقهای خراسان رضوی خاطرنشان کرد: بارندگیهای اخیر تاثیری در افزایش حجم ذخیره آب پشت سدها نداشته است و همچنان دغدغه کمآبی وجود دارد. طاهری افزود: میزان بارندگی امسال در استان 8/57 میلیمتر است که نسبت به سال آبی گذشته ۲۶ درصد و نسبت به متوسط بلندمدت ۳۸ درصد کاهش نشان میدهد. وی ادامه داد: میزان برداشت آب بیش از مقدار تولید آن در طبیعت است و این مسئله منجر به ایجاد پدیده خطرناک نشست زمین و تهی شدن آبخوانها از آبهای زیرزمینی شده است. طاهری افزود: برای جلوگیری از پیشرفت این پدیده، طرحهایی در حوزه آبهای زیرزمینی و سطحی تعریف شده که اصلیترین کار در حوزه تعادلبخشی و کمک به آبخوانهاست. وی اضافه کرد: انسداد چاههای غیرمجاز از مهمترین این طرحهاست. مدیرعامل شرکت آب منطقهای خراسان رضوی گفت: امسال حدود هزار و ۲۰۰ حلقه چاه غیرمجاز در سطح استان بسته شده و در هشت سال گذشته نیز بیش از ۱۷ هزار چاه غیرمجاز در استان مسدود شده بود.
طاهری افزود: کنترل برداشت از آبهای زیرزمینی با نصب شمارشگرهای هوشمند از دیگر اقدامات این حوزه است و در این زمینه به عنوان نخستین استان کشور، حدود ۱۰ هزار و ۱۰۵ حلقه چاه برقی به شمارشگر هوشمند مجهز شده است و برداشت آب حدود ۸۰ درصد از این تعداد در شرکت آب منطقهای کنترل می شود.
ظرفیت آب سدهای استان
ظرفیت ذخایر آب سدهای خراسان رضوی، یک میلیارد و ۵۱۲ میلیون متر مکعب است که یک میلیارد و ۲۵۰ میلیون متر مکعب آن مربوط به سد دوستی، به عنوان بزرگترین سد استان است که با سهم مساوی بین ایران و کشور ترکمنستان تقسیم میشود. مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب مشهد در این باره گفت: حجم مخزن سد دوستی یک میلیارد و ۲۵۰ میلیون متر مکعب است که هم اینک حدود ۱۸۹ میلیون متر مکعب از این حجم معادل کمتر از ۱۵ درصد آب دارد. حسین اسماعیلیان افزود: سدهای کارده، طرق و ارداک نیز به عنوان منابع اصلی تامین آب شرب مشهد شرایط مشابهی دارند و کمتر از ۱۶ درصد از حجم ذخیره این سدها آب دارد که این رقم در مدت مشابه پارسال ۲۹ درصد بود.
وی اضافه کرد: هم اینک حجم ذخیره سدهای مشهد ۲۰۶ میلیون متر مکعب است که این رقم در مدت مشابه پارسال ۳۷۳ میلیون متر مکعب بود. مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب مشهد ادامه داد: در دو سال آبی گذشته، استان و شهرستان مشهد خشکسالی سختی را تجربه کردند که اکنون نیز همچنان در شرایط خشکسالی شدید هستیم. اسماعیلیان خاطرنشان کرد: امسال در حوزه شهرستان مشهد، حدود ۶۰ درصد نسبت به دوره آماری بلندمدت و ۴۰ درصد نیز نسبت به سال آبی گذشته کاهش بارندگی داشتهایم. وی اضافه کرد: استان خراسان رضوی و شهرستان مشهد در چندسال اخیر به ویژه در سال های ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱، با خشکسالی های متوالی روبهرو بوده اند ، اما با اجرای طرح های اضطراری تامین آب شرب در مشهد و روستاها در تابستان امسال، گذر موفقی از تنش حاصل شد و از لحاظ تامین آب شرب شرایط پایدار بود.مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب مشهد ادامه داد: تنش آبی روستاهای مشهد با اقدامات موثر از ۱۴۰ روستا به ۹۰ روستا کاهش یافت و در یک سال اخیر شمار روستاهایی که با تانکر آبیاری می شوند، از ۸۰ روستا به ۶۰ روستا رسید.
کمبود بارش ها و ادامه خشکسالی
همچنین مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب خراسان رضوی با تاکید بر این که بزرگترین دغدغه و چالش این شرکت موضوع ادامه خشکسالی و چالش کمبود بارشهاست، افزود: این موضوع منابع آبی استان را تحت تاثیر منفی قرار داده است. سیدابراهیم علوی افزود: در سال ١۴٠١ هزارمیلیارد تومان در قالب ١٧٠ طرح عمرانی در پروژههای ضروری استان هزینه و با اجرای این طرح ها، تابستان ١۴٠١ با کمترین مشکل سپری شد. وی ادامه داد: استفاده از ظرفیت خیران آبرسان در روستاهای کم برخوردار از دیگر اقدامات این شرکت است و از این محل کار آبرسانی به ٢٨٠ روستا آغاز شد و تاکنون مشکلات بیش از ٩٠ درصد این روستاها برطرف شده است. مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب خراسان رضوی افزود: در حوزه آبرسانی روستایی در دولت سیزدهم اقدامات خوبی انجام شده است، به طوری که ۲۳ روستای بالای ۲۰ خانوار به تعداد روستاهای زیرپوشش آبفا افزوده شد و شاخص بهرهمندی از خدمات آب روستایی در استان به ۷۷ درصد رسیده است.