گزارشی درباره پروژه ناتمام صنعتی تربت حیدریه
تعداد بازدید : 3
فولاد رخ ، 40درصد پیشرفت پس از 14سال !
نویسنده : شعبانی
پروژه فولاد رخ تربت حیدریه به عنوان یکی از بزرگترین طرح های صنعتی شرق کشور، با اینکه حدود 14سال پیش کلید خورد، اما تاکنون فقط حدود 40درصد پیشرفت داشته است. با وجود اینکه بحث تامین آب این پروژه فولادی براساس اظهارات رئیس آبفای تربت حیدریه با امضای قرارداد با بخش خصوصی به عنوان سرمایه گذار برای خرید پساب فاضلاب شهرستان و انتقال آن به کارخانه فولاد ظاهرا حل شده، اما از سوی دیگر عدم گشایش اسناد اعتباری بانکی سنگ بزرگی پیش پای این پروژه از سال ها قبل بوده است. با این حال،اکنون نماینده شهرستان از رایزنی با بانک داخلی برای پرداخت ۲۰ میلیون یورو در بازه های کوتاه مدت و مدیرعامل فولادرخ هم از بهره برداری از فاز نخست پروژه در 16ماه آینده خبر می دهد.
به گزارش خراسان رضوی، در شرایطی که بیش از 14 سال از آغاز عملیات اجرایی فولاد رخ تربت حیدریه می گذرد، اما این پروژه بزرگ صنعتی شرق کشور از سال 1392 چشم انتظار گشایش اسناد اعتباری بانک یا همان ال سی بود.
جانمایی این طرح با توجه به معادن سنگان خواف و همچنین نزدیکی به خطوط ریلی و قرار گرفتن این منطقه در کریدور شمال به جنوب کشور، نشاندهنده نگاه خاص و ویژه به مناطق کمبرخوردار در حوزه تولید و اشتغال است.
بر همین اساس و در ابتدا عملیات اجرایی فولاد رخ تربت حیدریه با هدف تولید یک میلیون و 400 هزار تن ورق فولاد بهعنوان بزرگترین پروژه صنعتی شرق کشور در سال 1386 با تامین اعتبار از سوی سرمایه گذار بخش خصوصی آغاز و قرار شد تا با راه اندازی این طرح برای 2800 نفر بهصورت مستقیم و 15 هزار نفر به صورت غیرمستقیم اشتغالزایی شود؛ اما پروژه به دلیل مشکلاتی چندین سال بلاتکلیف ماند.
11سال بعد عملیات اجرایی مجتمع فولاد رخ تربتحیدریه با اعتبار یک میلیارد یورو و در زمینی به مساحت 550 هکتار آغاز شد و بر اساس طرح اولیه کارخانه با ظرفیت تولید سالانه 2 میلیون تن آهن اسفنجی، 5/1 تن ورق فولادی، یک میلیون و ۶۰۰ تن ذوب و ریختهگری با تامین مواد اولیه از معادن سنگان خواف برای دوهزار و 800 نفر اشتغال مستقیم و 12 هزار نفر اشتغال غیرمستقیم ایجاد میکرد.
سالانه بیش از 1.5 میلیارد یورو ورق فولاد وارد کشور می شود؛ این در حالی است که با راه اندازی این پروژه می توان از خروج ارز از کشور جلوگیری و ضمن ایجاد تولید و اشتغال، قطعات فولادی در صنعت کشتیرانی، ماشینآلات سنگین و همچنین لوله های گاز را در داخل تامین کرد.
خراسان رضوی در گزارش اسفند ۹۹ به بررسی مشکلات موجود بر سر راه احداث کارخانه فولاد رخ در تربتحیدریه پرداخت. پروژهای که تا آن زمان عملیات ساختش، پنجماه تعطیل و با مشکلاتی مثل باز نشدن ال.سی توسط بانک مرکزی و همچنین تأمین نشدن آب روبهرو بود. در گزارش شهریور سال گذشته خراسان رضوی هم مسئولان از تلاش برای تأمین آب این پروژه از طریق انتقال پساب فاضلاب خانگی تربتحیدریه خبر دادند؛ پروژهای که آن زمان از پیشرفت ۳۰ درصدی برخوردار بود و از طرفی به ظاهر تذکرهای نماینده این شهرستان در مجلس به وزیران وقت صمت و اقتصاد و رئیس بانک مرکزی در صحن علنی مجلس کارساز نبود و ال.سی مربوط در دولت قبل باز نشد.
وضعیت پروژه از نگاه مدیرعامل
گل شیرازی، مدیرعامل فولاد رخ تربت حیدریه، در این باره اظهار کرد: بخش اعظمی از ساختمان سازی ها و سوله سازی ها به اتمام رسیده است؛ البته تا راه اندازی فاز نخست، جاده سازی و کانال سازی ها همچنان ادامه دارد اما اکنون در مرحله نصب تجهیزات هستیم.
وی درباره نصب تجهیزات داخلی و خارجی این پروژه گفت: نصب تجهیزات دو دسته است که بخشی از آن داخلی و بخشی دیگر خارجی است که داخلی ها در کارخانه های مختلف درحال ساخت است و تجهیزات خارجی آن 11 درصد نصب شده است.گل شیرازی با بیان این که این پروژه اکنون 40 درصد پیشرفت فیزیکی دارد، افزود: از مرحله آغاز عملیات اجرایی تاکنون 1700 میلیارد تومان برای این طرح بزرگ صنعتی شرق کشور هزینه شده است و طبق چارت و زمانبندی فاز احیا بهعنوان فاز نخست آن 16 ماه آینده به بهره برداری می رسد.
اشتغالزایی مستقیم برای 1800 نفر در فاز نخست
مدیرعامل مجتمع فولاد رخ تربت حیدریه درباره میزان اشتغالزایی این پروژه خاطرنشان کرد: با توجه به اینکه تجهیزات از فولاد ذوب آهن اصفهان می آید، لذا از مرحله ساخت و نصب تجهیزات و ناوگان حمل و نقل که روزی تقریبا 1500 تریلی مواد اولیه و کالا می آورد با پرسنلی که در بخش تعمیرات و نگهداری و سرویس دهی هستند، بیش از 20 هزار نفر مشغول به کار می شوند؛ البته برای 1800 نفر بهصورت مستقیم در فاز نخست اشتغالزایی می شود.
وی با اشاره به ظرفیت یک میلیون و 850 هزار تنی تولید آهن اسفنجی در فاز نخست، در تشریح مرحله احیا گفت: سنگ آهن با استخراج از معادن سنگان خواف ابتدا به کنستانتره و سپس به صورت گلوله های کوچک به گندله تبدیل میشود و در این مجتمع مواد گندله شده با توجه به این که کربن دارد و درجه های خلوص پایین و اکسیژن آن را باید بگیرند، در داخل کوره ریخته می شود و از داخل دستگاه ها با تزریق گاز احیا به آهن اسنفجی تبدیل و آماده ذوب و ریخته گری و تولید ورق فولاد می شود.
گل شیرازی اظهار کرد: فاز اول این پروژه در اصل نخستین مرحله از جلوگیری از خامفروشی در داخل کشور است که پیش از این سنگ آهن را خام فروشی می کردند؛ اما امروز در سنگان خواف به گندله و اینجا در فاز احیا به آهن اسفنجی و کالاهای فولادی تبدیل می شود.
وی درباره گشایش السی گفت: السی پروژه سال گذشته گشایش یافت اما فرایند آن با توجه به این که باید ضمانتنامه به بانک عامل ارائه می شد و تقریبا کاری که باید دو ساعت طول بکشد، شش ماه بهطول انجامید؛ اما در کل سهم تجهیزات خارجی از السی در این پروژه 27 درصد است که قبلا سهم خارجی این پروژه ها 70 درصد بود و اکنون به 5 تا 6 درصد رسیده و این، از آن روست که به خودباوری در داخل کشور رسیده ایم.گل شیرازی با انتقاد از بوروکراسی های اداری و ناهماهنگی ها و نبود همکاری در دولت های گذشته، گفت: وقتی پروژه ای در منطقه محروم و کمتر توسعه یافته تعریف می شود، سرمایه گذار باید 10 درصد و 90 درصد دولت از طریق صندوق توسعه و شبکه بانکی تامین مالی کنند، اما آن چه در این پروژه می بینید تاکنون یک ریال پول از دولت ها و بانک در آن هزینه نشده و اگر دولتمردان به تعهدات قراردادی خودشان در قالب تامین مالی پروژه همت کرده بودند، پیشرفت فیزیکی این پروژه به مراتب بیشتر و بهتر بود.
تزریق ۲۰ میلیون یورو به پروژه مجتمع فولاد تربت حیدریه
محسن زنگنه، نماینده مردم تربت حیدریه، مهولات و زاوه در مجلس شورای اسلامی در جمع خبرنگاران اظهار کرد: طبق رایزنی انجام شده با بانک صنعت و معدن مقرر شد این بانک در زمینه پرداخت حقالسهم خود به مبلغ ۲۰ میلیون یورو در بازه های کوتاه مدت اقدام کند.
وی تصریح کرد: بعد از تغییر پیمانکار، پروژه از سرعت خوبی برخوردار است و میزان پیشرفت پروژه به حدود ۴۰ درصد رسیده و با پرداخت تعهدات بانک صنعت و معدن در موعد مقرر، پروژه بر اساس زمانبندی خود به بهره برداری خواهد رسید.
اخذ مجوز خط ریلی راه آهن برای فولاد رخ تربت حیدریه
زنگنه با اشاره به این که شرکت راه آهن برای ریل گذاری تا داخل این پروژه موافقت کرده است، گفت: با توجه به نزدیکی خطوط ریلی به مجتمع فولاد رخ تربت حیدریه و همچنین گشایش السی چنانچه 20 میلیون یورو ظرف مدت کوتاهی به مجموعه تزریق شود تا 16 ماه آینده فاز نخست و احیای فولاد به بهره برداری خواهد رسید.
عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس اظهار کرد: اگر این پروژه زودتر به اتمام می رسید، امروز شاهد انحصار ورق فولادی در کشور نبودیم؛ اما از سال گذشته تاکنون شاهد پیشرفت خوبی در این پروژه هستیم و امیدواریم با راه اندازی فازهای بعدی بخش مهمی از نیاز کشور به ورق های فولادی از انحصار خارج شود.
فروش سالانه 6.9 میلیون متر مکعب پساب فاضلاب تربتحیدریه به بخش فولاد رخ
یکی از مشکلات و معضلاتی که «خراسان رضوی» در گزارش قبلی به آن پرداخته بود، مشکل تامین آب صنعت تولید فولاد بود که حالا مدیر عامل شرکت آب و فاضلاب تربت حیدریه از انعقاد قرارداد فروش پساب تصفیه خانه فاضلاب این شهر به صنعت فولاد خبر می دهد.
علی رضا عباسی میگوید: براساس این قرارداد سالانه 9/6میلیون متر مکعب پساب از طریق یک خط به طول ۴۰ کیلومتر در اختیار کارخانه فولاد رخ تربت حیدریه قرار می گیرد.
به گفته او این قرارداد میان شرکت سرمایه گذار برای جمع آوری فاضلاب شهر تربت حیدریه و فولاد رخ به مبلغ ۱۴۰ هزار میلیارد ریال 25ساله منعقد شده است.