از دیرباز تا به امروز مسکن یکی از اساسیترین نیازهای بشر بوده است و در طول تاریخ با افزایش جمعیت در پی بهبود وضعیت بهداشت و سلامت جامعه و افزایش زاد و ولد، این مشکل بیشتر از گذشته خود را نشان می دهد؛ به گونهای که امروزه آپارتمان نشینی و اجاره نشینی یکی از راه حل های مهم برای اسکان مردم در جامعه محسوب می شود.
یکی از مهم ترین نیازهای جوانان و بهویژه زوج های جوان، داشتن مسکنی است تا در آن بتوانند با آرامش و بدون دغدغه زندگی کنند. این نیاز اصلی است که هر شهروند حق داشتن آن را دارد؛ اما متاسفانه با وجود قیمت های بالای مسکن به آرزوی دیرینه ای برای آنها تبدیل شده است.
قیمت های بالای مسکن نه تنها خانه دار شدن را برای جوانان به آرزویی دور از دسترس تبدیل کرده، بلکه اجاره نشینی را الزامی و اجباری کرده است.
همیشه به جمله ای از گذشتگان که می گفتند کرایه نشینی و خوشنشینی فکر می کردم و در ذهنم حرف جالب و بامعنایی به نظر می رسید؛ ولی در شرایط فعلی این جمله ها به گوش نمیخورد و به عبارتی اجاره نشینان دیگر خوش نشین نیستند.
اوایل فصل بهار، اواخر تابستان و اوایل پاییز، فصل اوج گیری جابهجایی و نقل مکان اجاره نشینان در شهر است و قرارداد بسیاری از آنها در این مقطع زمانی به پایان میرسد و باید قرارداد خود را تمدید کنند یا به دنبال خانهای جدید برای اجاره باشند و امسال نیز اجاره خانه در جغتای با گرانی سرسامآور رهن و کرایه همراه است.
انگار رؤیای خانهدار شدن برای زوجهای جوان و کارگران و دیگر دهکهای پایین جامعه قرار نیست به واقعیت تبدیل شود؛ خانهدار شدن و زیر یک سقف رفتن که دیگر بماند.
فصل پاییز نزدیک است و مسئله نقل و انتقال و تمام شدن قرارداد یکساله اجاره نشینها و افزایش اجارهها به بهانه بالا رفتن نرخ دلار و نوسانات ارزی، معضلی است که آن دسته از خانوادههای جغتایی را که نتوانستهاند سقفی برای خود برای همیشه داشته باشند، بیشتر نگران کرده است.
بحث مسکن با حجم سنگینی از فشار روحی برای خانواده ها و بهخصوص زوج های جوان همراه است و حال که وضعیت اقتصاد و معیشت نیز با مشکل مواجه شده، صاحبان خانه از منازلی که قرار است اجاره دهند به عنوان یک پشتوانه استفاده میکنند و همین موضوع موجب شده است اجاره بها در جغتای سر به فلک بزند؛به گونه ای که حتی در محله های حاشیه شهر مبالغی که اعلام می شود، به نوعی نجومی است و مستأجر بعد از شنیدن مبلغ اعلامی از سوی صاحبخانه تنها به یک ببخشید اکتفا می کند و در پی یافتن خانه ای دیگر بر می آید. این مبالغ در هر محله و بنا به شرایط و موقعیت های خاص آن محله تفاوت قابل ملاحظه ای دارند. به عنوان مثال در محله ای همچون خیابان سجاد نمیتوان خانه ای یافت که رهن کامل آن کمتر از 70میلیون تومان و ۹۰۰ تا 5/1 میلیون تومان اجاره ماهانه باشد.
یکی از شهروندان جغتایی در این باره به خبرنگار خراسان گفت: من و خانواده ام چند سالی است که اجاره نشین هستیم.
«مجید عسکری» افزود: سرمایه من آن قدری نیست که بتوانم یک خانه بخرم به همین دلیل مجبور به اجاره نشینی هستم.
وی درباره شرایط اجاره نشینی در جغتای نیز گفت: قیمت های اجاره در شهر جغتای نسبت به سایر شهرستان های استان بیشتر است و از طرف دیگر خانه با شرایطی غیر از اجاره نشینی مانند رهن به ندرت در جغتای پیدا می شود.
وی در پاسخ به این سوال که آیا کمبود خانه در جغتای باعث افزایش اجاره ها شده است؟ گفت: خیر، در شهر جغتای خانه هایی وجود دارد که خالی از سکنه است ولی یا صاحبخانه قصد اجاره دادن ندارد یا قیمتی را می گوید که قابل تامین نیست.
یک شهروند جغتایی نیز که سرپرست یک خانواده سه نفری است، گفت : با توجه به وضع درآمد پایین قادر به خرید مسکن نیستم. دو سالی است که در محله جمال آباد منزلی را ۱۰ میلیون تومان رهن کردم؛ صاحبخانه با در نظر گرفتن وضع موجود هنوز ۲ ماه مانده به پایان قرارداد، از من 2۰ میلیون دیگر برای تمدید درخواست کرده است حال ماندهام قبول کنم یا دنبال خانهای دیگر باشم.
یکی از مشاوران املاک شهر جغتای نیز در گفتوگو با خبرنگار ما ، گفت: معمولا فصل اجاره نشینی از ابتدای تابستان آغاز می شود و در ماه های مرداد و شهریور به اوج خود می رسد، چراکه ماه مهر آغاز مدارس و سال تحصیلی است و مردم تغییرات و جابهجایی های محل سکونت خود را قبل از مهرماه انجام می دهند.
«افتخاری » همچنین درباره شرایط اجاره نشینی در جغتای ، اظهارکرد: متقاضیان اجاره مسکن در شهر جغتای به دو دسته تقسیم می شوند؛ یک دسته خود جغتایی ها و دسته دیگر غیربومی ها، که برای خود جغتایی ها به تعداد کافی خانه اجاره ای موجود است اما حضور غیربومی ها در جغتای باعث شده است تا تعداد خانههای اجاره ای در جغتای با کمبود مواجه شود.
«افتخاری » با بیان این که امروز در جغتای خانه دربست برای اجاره به ندرت یافت می شود، افزود: چندماهی است که حتی یک مورد خانه دربست یعنی خانه ای که مستقل و دارای امکانات زندگی باشد برای اجاره به املاک ما سپرده نشده است.
این فعال حوزه مسکن درباره قیمت خانه اجارهای نیز گفت: کف قیمتی برای خانه اجاره ای در جغتای وجود ندارد اما به طور متوسط و میانگین قیمت اجاره خانه در جغتای یک میلیون تومان است.
وی توضیح داد: قیمت اجاره خانه براساس کیفیت بنا و نزدیکی به مرکز شهر و امکانات شهری متفاوت است؛ اما نوسان اصلی قیمت گذاری مسکن اجاره ای براساس عرضه و تقاضاست.
مشاوران املاک شهرجغتای معتقد هستند از موارد مهمی که باعث بههم ریختگی بازار مسکن میشود میتوان به نبود نظارت بر قیمتگذاری در حوزه املاک اشاره کرد. عدم توازن قیمتگذاری بین صاحبخانه و املاک باعث به وجود آمدن تورم در بازار مسکن شده است. اما یکی از مشاوران املاک در راستای نظمدهی به این بازار آشفته اقدام شایستهای انجام داده است. وی در مشاور املاک خود از عقد قراردادهای نامتعارف جلوگیری کرد که این طرح مورد استقبال مستاجران قرار گرفت. همچنین از صاحبخانههایی که ملک خود را با قیمت معقولی اجاره بدهند، کمیسیون دریافت نمیکند.
هاشمی کیا یکی از مشاوران املاک جغتای اظهار کرد: شهر جغتای از جمله شهرهایی است که بنا به دلایلی چون خوش آب و هوا بودن،سرسبزی، ابلاغ نشدن طرح تفصیلی شهر، مهاجرپذیر بودن و خرید و فروش چندباره بین دلالان زمین و مسکن، قیمت زمین و میزان اجاره بها در آن بسیار بالاست و قیمت اجاره بها در شهر جغتای آن قدر رشد فزایندهای داشته است که بسیاری از مردم با شرایط کنونی که بسیاری از مشاغل نابود شده و کاری وجود ندارد، برای پیدا کردن سرپناهی حداقلی برای خود و خانواده در دفاتر مشاوران املاک سرگردان هستند و صاحبان مسکن نیز دیگر تمایلی به اجاره دادن منزل به مستأجران دارای چند فرزند ندارند و درنهایت خانواده دارای یک فرزند را قبول میکنند.
متاسفانه این معضل جدی یا برای مسئولان امر محرز نشده بود! و اگر هم محرز شده بود نه تنها تاکنون اقدام ملموسی صورت نگرفته است بلکه خبرهایی نگران کننده و البته دقیق، مبنی بر کارشکنی بعضی ادارات در زمینه ساخت مسکن در شهر جغتای نیز به گوش رسیده است.هاشمی کیا افزود: متاسفانه بازار مسکن در جغتای وضع آشفته ای دارد .
وی گفت: چند عامل مهم دست به دست هم داده اند که این شرایط بهوجود آمده است؛ از جمله مهم ترین این عوامل می توان به پیچیده بودن بوروکراسی اداری در ساخت مسکن اشاره کرد.
وی کمبود ساختوساز طی سالهای گذشته را عامل گرانی اجارهبها بیان میکند و میگوید: برخی اعتقاد دارند جمعی از مشاوران املاک عامل درصدی از گرانی هستند. وی اظهار میکند: با توجه به مشکلات اقتصادی و افزایش تورم، نمیتوان از مالکان انتظار داشت قیمت اجارهبها را افزایش ندهند ولی باید در کنار اینها انصاف را رعایت کنند.
این کارشناس مسکن در ادامه به نواقص طرح تفصیلی شهر اشاره کرد و گفت: متاسفانه طرح تفصیلی شهر کارشناسی نشده و هماکنون برای ساخت و ساز مشکل داریم .
یک فرهنگی اهل جغتای که به گفته خودش بیش از ۲۲سال اجارهنشین است، میگوید: بنده اکنون دو سالی است که بازنشسته شدهام و باوجوداین، طی این سالها نتوانستهام با حقوقی که دریافت میکنم منزلی برای خود و خانوادهام تأمین کنم.
زرقانی میافزاید: برخی صاحبخانهها در تعیین اجارهبهای منزل یا مغازهها بیانصافی میکنند و هر سال با مبلغی بالاتر از نرخ تعیینشده دولت، اجاره را افزایش میدهند.
وی اظهار میکند: برای این که بتوانم از عهده پرداخت اجارهبها برآیم، باید دو یا سه شیفته کار کنم.
یکی دیگر از شهروندان جویای مسکن در جغتای میگوید: بنده دارای سه فرزند هستم و به بیشتر املاکیها که مراجعه میکنم، میگویند صاحبخانه منزلش را به افراد بدون فرزند اجاره میدهد.
فریمانه بیان میکند: دولت از یک طرف بر افزایش فرزندآوری تأکید میکند ولی از طرف دیگر صاحبخانهها منزلشان را به افراد دارای چند فرزند اجاره نمیدهند. در سالی که گذشت برای یک منزل ۷۵متری ماهی یک میلیون و ۵۰۰ اجاره و 5میلیون تومان رهن پرداخت کردهایم که صاحبخانه برای این متراژ منزل امسال 2میلیون تومان اجاره تعیین کرده و رهن را به 8 میلیون تومان افزایش داده است.وی ادامه میدهد: از مالکان تقاضا داریم که رعایت حال مستأجران را بکنند و از مسئولان ذیربط هم درخواست داریم با نظارت و قیمتگذاری از افزایش سرسامآور قیمت منازل جلوگیری کنند.یکی از زوجهای جوانی که بهتازگی میخواهد سرپناهی برای خود مهیا کند نیز میگوید: بنده شغل آزاد (پوشاکفروشی) دارم و مبلغ ۷۰ میلیون تومان بنده و همسرم نیز ۱۰۰ میلیون تومان وام ازدواج دریافت کردهایم حال اکنون شما بگویید با این مبلغ جهیزیه تهیه کنم یا مراسم عروسی بگیرم یا سرپناهی برای خانواده مهیا کنم؟ اجاره مغازه و مخارج منزل و... که بماند.
ابویسانی با بیان این که مسئولان فقط شعار میدهند و جوانان را به ازدواج و فرزندآوری سوق میدهند، بیان میکند: افزایش اجارهبهای مسکن یکی از سدهای بزرگ پیش روی جوانان برای ازدواج است و مسئولان باید نظارت بیشتری بر این موضوع داشته باشند چراکه جوانان از عهده این مخارج سنگین برنمیآیند.
تلاش خبرنگار ما برای گفتوگو با مسئولان ذی ربط درجغتای به نتیجه ای نرسید.