گزارشی درباره معضل رها سازی نخاله های ساختمانی در تربت جام
تعداد بازدید : 47
نخاله های ساختمانی مهمانان ناخوانده کنار جاده !
نویسنده : رضا اعلمی
نخاله های ساختمانی که از آن با عناوین دیگری همچون ضایعات ساختمانی و پسماندهای ساختمانی نیز یاد می شود،به معضلی در شهرستان تربت حیدریه تبدیل شده است. مدتی است که حجم انبوهی از این نخاله های ساختمانی در اطراف جاده ورودی شهر تربت جام تخلیه شده و چهره ورودی این شهر را به شدت زشت ساخته است.
به گزارش خراسان رضوی، در شرایطی که نخالههای ساختمانی و پراکندگی آنها در اطراف جادهها و حاشیه شهرها، امروز به یک معضل تبدیل شده و نمای نازیبایی به شهرها داده است و در گوشه و کنار شهر تربت جام با وضعیت زننده انباشت نخالههای ساختمانی از جمله خاک ومخلوطهای حاصل از
خاک برداری، شیشه، بتن، ملاط گچ و خاک، کاشی و سرامیک، ملاط ماسه و سیمان، قیر و گونی، سنگ، موزاییک، تیرچه سقفی و چوب دپوشده مواجه میشویم، به نظر میرسد برخورد جدی با متخلفان صورت نمیگیرد؛ به همین دلیل لازم است که در جمع کردن و حمل ودفن اصولی نخاله های ساختمانی نظارت لازم به عمل آید تا هیچ فردی نتواند با دور زدن قانون و تخلف، حقوق دیگران را پایمال و در دل طبیعت و کنار جاده های اصلی و فرعی نخاله ها را تخلیه کند؛ چون این رفتار نادرست از یک طرف طبیعت و مسیر جاده ها را نازیبا می کند و از طرفی مشکلاتی را برای مردم به وجود می آورد. پرواضح است در این راه شهرداری به تنهایی نمیتواند حرکتی صورت دهد بلکه همت دیگر مسئولان را هم میطلبد.
انباشت نخاله های ساختمانی چهره زشتی به ورودی شهر می دهد
یک شهروند تربت جامی در این خصوص
می گوید: انباشت خاک و نخالههای تولیدشده ناشی از عملیات ساختمانی نظیر تخریب بناهای قدیمی، ساخت و ساز جدید و تعمیرات ساختمانی در مقابل و داخل محدوده املاک، سبب نازیبایی شهر، ایجاد مشکلات زیست محیطی، نارضایتی همسایگان و... میشود و از سوی دیگر انباشت نخالههای ساختمانی در اطراف جادهها و حاشیه شهر چهره ای نازیبا به شهر می دهد و هم تضییع حقوق شهروندان است و به نظر می رسد کارفرمایان برای رهایی از گرفتاری این پسماندها، نخالههای ساختمانی خود را در مناطق خالی از سکنه، نزدیک به شهر و محل سکونت مردم و درکل هر جایی که بشود خالی میکنند.
نخاله های ساختمانی محل رشد پشه سالک
یکی دیگر از شهروندان نیز در این باره می گوید: خاک و نخاله محل امنی برای زندگی سگهای ولگرد، جوندگان موذی ، موش و پشه عامل بیماری سالک است ، بنابراین با قرار دادن خاک و نخاله در مجاورت منازل مسکونی ناخواسته و به دست خودمان زمینهساز بروزبیماریهایی میشویم که چهره معصوم کودکانمان را نازیبا میکند. محمدی همچنین می افزاید: موضوع نخالههای ساختمانی باید برای مدیران و مسئولان مهم باشد و با نصب تابلوهایی با عنوان «تخلیه خاک و نخاله ساختمانی ممنوع» از این اقدام جلوگیری کنند.وی در ادامه با گلایه از روند کند جمعآوری نخالهها میگوید: اگر فردی بخواهد ساخت و ساز غیرمجازی انجام دهد، در مدت بسیار کوتاه و گاه حتی کمتر از یک روز با او برخورد میشود اما معلوم نیست چرا با افرادی که نخاله ساختمانی تخلیه میکنند، برخورد نمیشود در حالی که با این کار و مسدود شدن مسیر رودخانه و کانالها به سلامت عمومی لطمه وارد میشود.
شهرداری به تنهایی نمی تواند کاری انجام دهد
مسئول خدمات شهر شهرداری تربت جام می گوید: ما دو ماده قانونی درباره نخاله های ساختمانی داریم؛ یکی ماده ۱۶ قانون مدیریت پسماند و دیگری ماده ۲۰ قانون مدیریت پسماند. در ماده ۱۶ قانون مدیریت پسماند آمده است تولید، نگهداری ، حمل و دفن آن بایدبر اساس قوانین مدیریت پسماند باشد و در ماده ۲۰ هم آمده است خودروهایی که حمل نخاله های ساختمانی را انجام می دهند باید در مکانهای مجاز تخلیه و اگر در محل های غیر مجاز تخلیه کنند دستگاه های ذیربط
می توانند ماشینآلات آنها را توقیف کنند و اگر از منظر شهری به این موضوع نگاه شود شهرداری برای دفن نخاله های ساختمانی باید مکانی را پیشبینی کند.
برای زمین دفن نخاله معارض پیدا شد
جلیل طاهری همچنین می افزاید: در یک دوره ای مکانی برای نخاله های ساختمانی در کارگروه پسماند در کیلومتر ۱۰ جاده تربت جام به باخرز معرفی و در آن جلسه تصویب شد تمامی نخاله های ساختمانی به این مکان منتقل و دفن شود که شهرداری در این خصوص اطلاعرسانی کرد و مدتی
نخاله های ساختمانی در آن مکان دفن شد تا اینکه معارض برای آن زمین پیدا شد و دیگر مالک زمین از دفن زباله در آن مکان جلوگیری کرد و در ادامه جلسه دیگری در این خصوص در فرمانداری برگزار و قرار بر این شد ادارات دیگری هم مکان هایی که مدنظر آنان است، معرفی کنند. شهرداری سه مکان معرفی کرد در صورتی که دیگر ادارات ذیربط مکانی را معرفی نکردند. در این جلسه از سوی محیط زیست شهرستان تربت جام با هر سه مکان معرفیشده توسط شهرداری مخالفت شد و شهرداری با محیط زیست مکاتبه ای انجام داد مبنی بر اینکه مکان هایی که ما پیشنهاد دادیم مورد تایید آن اداره نبوده است اگر شما یا دستگاه دیگر مکانی را سراغ دارید به شهرداری معرفی کنید تا شهرداری برای اطلاع رسانی آن اقدام کند.
در ابتدا باید فرهنگ سازی صورت گیرد
وی در ادامه می گوید : محیطزیست شهر ما چیزی در حدود ۱۴۰۰ تا ۱۵۰۰ هکتار مساحت دارد که یک محیط و یک دامنه وسیعی هم با حریم آن تشکیل می دهد و حداقل روزی ۶۰ تا ۷۰ تن نخاله در این شهر داریم و این که میگویند نخاله های ساختمانی در حاشیه رودخانه ها یا شهر ریخته می شود ماموران ما هر روز صبح تمامی این مسیر را گشت می زنند و بهرغم اینکه ما با مصالحفروشی های ساختمانی هماهنگ کردیم که نخاله ها را در بستر رودخانه ها یا حاشیه شهر تخلیه نکنند متاسفانه به علت نبود زمین خالی برای دفن زباله ها ، باز هم شاهد انباشت نخاله ها در حاشیه شهر یا مسیر رودخانه ها هستیم که در این زمینه شهرداری به تنهایی نمی تواند کاری انجام دهد بلکه در ابتدا باید فرهنگسازی صورت گیرد سپس تمامی ادارات و دستگاه ها دست به دست هم دهند تا این مشکلات به گونه ای حل شود. حتی ما در سرتاسر رودخانه ها تابلوهای هشداردهنده «ریختن نخاله ها ممنوع» را نصب کردیم که متاسفانه زبالهگردهای داخل شهر آنها را کندند و باز مجدد بهتازگی ۱۵ تابلوی دیگر نصب کردیم؛ با این توضیحات وقتی شهروندان ما رعایت نمی کنند دست شهرداری هم بسته است و خود شهرداری هم به تنهایی نمی تواند صفر تا صد مشکلات را حل کند. شهرداری در سال گذشته با هزینهای بیش از ۶۰ میلیون تومان با همکاری بخش خصوصی تمامی زباله های ریخته شده درحاشیه جامرود را پاک سازی کرد.
شهرداری مسئولیتی ندارد که نخاله ساختمانی شهروندان و تولیدکنندگان را جمع آوری کند
وی خاطرنشان می کند: این که می گویند نخاله های ساختمانی برای شهرداری اهمیتی ندارد اسناد بخش خصوصی که ما به کار گرفتیم در شهرداری موجود است؛ بیایند از نزدیک مشاهده و سپس اظهار نظر کنند که بحث نخاله های ساختمانی برای شهرداری اهمیتی دارد یا ندارد و چشمبسته قضاوت نکنند. طاهری بیان می کند: جمعآوری نخاله های ساختمانی وظیفه تولیدکنندگان آن است و شهرداری هیچگاه مسئولیتی ندارد که نخاله ساختمانی شهروندان و تولیدکنندگان را جمعآوری کند بلکه این از وظایف خود آنان است و شهرداری فقط مسئولیت دفن نخاله ها را در مکانهایی که مورد تایید واقع شده است، دارد و بارها شاهد این بودیم شهروندان نخاله های ساختمانی خود را یا پای درختان میریزند یا داخل جوی ها و شهرداری باید با کمک بخش خصوصی برای جمع آوری آنها هزینه کند. اگر شهروندان رعایت کنند شهرداری به جای هزینه کردن در خصوص جمعآوری نخاله های ساختمانی شهروندان و تولیدکنندگان می تواند آن مبالغ را صرف هزینه های عمرانی شهر کند.مدیر خدمات شهر شهرداری تربت جام می گوید: در ابتدای کنار گذر و بزرگراه سردار شهید سلیمانی یک مکان وجود دارد که از آن شن و ماسه برای احداث کمربندی استفاده می کردند و از عمق بسیار بالایی هم برخوردار است و متعلق به آب منطقه شهرستان است؛ اگر به این مکان مجوز بدهند تا شهرداری
نخاله های ساختمانی را در آن مکان دفن کند، میتوان از آن بهعنوان جایگزین محل دفن زباله ها در جاده تربت جام به باخرز استفاده کرد.
مدیریت نخاله های ساختمانی در شهر برعهده شهرداری است
ازسوی دیگر رئیس اداره محیط زیست تربت جام می گوید: مدیریت اجرایی نخاله های ساختمانی و پسماندها در شهرها با شهرداری و در روستاها با بخشداری و دهیاری هاست و سازمان محیط زیست و اداره محیط زیست به عنوان ناظر هستند. جواد دامنپاک همچنین می افزاید: اقداماتی که در حوزه پسماند در شهرستان ها اجرا می شود ابتدا در کارگروه مدیریت پسماند شهرستان ساماندهی میشود و موضوع نخاله های ساختمانی در تربت جام را سالهاست که از طریق شهرداری پیگیری می کنیم واین موضوع در کارگروه پسماند شهرستان مطرح وگزینههای مختلفی هم پیشنهاد شده ولی هر یک بنا به دلایل و مشکلات مختلفی که وجود داشته، رد شده است واکنون هم در واقع شهروندان بلاتکلیفاند و در یک مقطع زمانی محلی در جاده تربت جام به باخرز شناسایی شد که مدتی درآن مکان تخلیه انجام می گرفت ولی به علت پیدا شدن معارض و مالک برای زمین فوق کارتخلیه نخالههای ساختمانی در آن مکان متوقف شد و طی دو سال گذشته محل مناسبی برای این موضوع پیدا نشده است . وی در ادامه می گوید: ما پیگیری های متعددی در کارگروه پسماند و حوزه محیط زیست انجام دادیم ولی متاسفانه تاکنون در شناسایی و ارائه مکان مناسب اقدام خاصی انجام نشده است و معرفی محل به دستگاه های دیگر ارجاع شده و هماکنون انباشت نخاله های ساختمانی در تمامی حاشیههای ورودی شهر صورت می گیرد و بخشی از آن هم در محل مسیل ها و حاشیه جامرود و بارها اظهار کردیم با توجه به جمعیت 100 هزار نفری شهر تربت جام وساخت وسازهایی که درحال انجام است، حجم نخاله های ساختمانی زیاد است ولی با توجه به اینکه محلی در اطراف شهر وجود ندارد مدیریت نخاله های ساختمانی دچار اشکال شده است و شهروندان هم در هر جایی که مکان خاصی مشاهده می کنند نخاله های ساختمانی خود را تخلیه می کنند.
درموضوع دفن نخاله ها بستر رودخانه ها باید جدی گرفته شود
مدیر آب منطقه ای تربت جام اظهار میکند: مسئول قانونی دفن نخالههای ساختمانی شهرداری است و باید محلی برای دفن نخالههای ساختمانی پیشبینی کند تا شهروندان با تخلیه نخاله های ساختمانی خود در حاشیه های شهر چهره زشتی در ورودی شهر ایجاد نکنند و بهرغم اینکه تاکنون در جلسات متعدد کارگروه پسماند تاکید بر این شده است که شهرداری برای دفن نخاله های ساختمانی محلی را پیشبینی کند، متاسفانه به دلیل نبود زمین هنوز این کار انجام نشده است. یوسف اختری میگوید: متاسفانه شهروندان هم با تخلیه نخاله ها در حاشیه جاده و مسیر رودخانه ها نه تنها چهره شهر را زشت جلوه می دهند بلکه با این حرکت بر اساس قوانین و مقررات خلافی هم از سوی آنان صورت می گیرد، این مسئله باعث آلودگی محیط زیست می شود. پیشنهاد ما این است یک نقطه مناسب و در یک فاصله معقولی در اطراف شهر در نظر گرفته شود تا نخاله های ساختمانی از سوی شهروندان در آن مکان تخلیه شود. اختری می افزاید : موضوع رودخانه ها باید جدی گرفته شود و تخلیه نخاله ها در رودخانه ها باعث انسداد مسیر مجرای آب می شود و مخاطراتی ناشی از جاری شدن سیل برای آن دسته از اماکن مسکونی که در نزدیکی رودخانه بنا شده ایجاد میکند و بهرغم اینکه تابلوهای هشدار دهنده در مسیرهای رودخانه نصب کردیم ولی به دلیل اینکه مکان مناسبی برای تخلیه نخاله ساختمانی وجود ندارد شهروندان مجبور می شوند در بستر مسیر رودخانه ها نخاله های خود را تخلیه کنند؛ حتی در سال گذشته با کمک شهرداری ما کال جامرود را به دلیل تخلیه نخاله های ساختمانی که مسدود شده بود بهطول 2 کیلومتر لایروبی کردیم همچنان که در قانون هم قید شده است کسانی که تخلیه نخاله های ساختمانی خود را در مسیر رودخانه ها یا پلها انجام می دهند به استناد قانون پسماند تا 70 روز امکان توقیف ماشینآلات آن ها وجود دارد.
نخاله های ساختمانی سلامت شهروندان را تهدید می کند
معاونت درمان دانشکده علوم پزشکی تربت جام می گوید: دربحث نخاله های ساختمانی ما دستورالعملی که به آن ورود کنیم، نداریم و این از وظایف محیط زیست وشهرداری است و دفن نخاله های ساختمانی در شهربرعهده شهرداری و در روستاها برعهده دهیاریها وبخشداریهاست. محمد رحیمیان همچنین می افزاید : انباشت نخاله های ساختمانی باعث تجمع موش و دیگرحشرات موذی می شود که دراین گونه مکانها زندگی می کنند و پشههای خاکی که با نیش زدن انسان را به بیماری سالک مبتلا می کنند،محل زندگیشان در نخاله های ساختمانی است و معمولا همیشه جاهایی که سالک زیاد داریم همان مکانهایی است که درحاشیه شهرها نخاله های ساختمانی انباشت می شود.چون اگریک نفر بر اثرنیش زدن پشه دچار سالک شود، به دیگران هم سرایت می کند بنابراین نخاله های ساختمانی درحاشیه شهر و رودخانه ها سلامت شهروندان را تهدید می کندو باید به موضوع دفن نخاله های ساختمانی در کارگروه پسماند بهجد پرداخته شود.