گزارش: محمدبهبودینیا | عکسها: خراسان
برای تهیه گزارش این هفته، ابتدا به سراغ «شرکت توزیع برق خراسانرضوی»، واقع در خیابان فرهنگ مشهد میروم. ساختمانی قدیمی با مهتابیهای روشن مانده از شب قبل، بدون پارکینگ و با انبوه خودروهای دوبل پارک شده جلوی در؛ «محسن ذبیحی» مدیرعامل شرکت توزیع برق استان، مسئول پاسخ گو به سوالات مراجعان، به بهانه حضور سرزده خراسانرضوی است. منتها برای این که گزارش جامعی داشته باشیـــم، در ادامه به «شرکت توزیع برق مشهد» و «امور توزیع برق ناحیه 7 مشهد» سرزدیم و با مسئولان این دو مرکز هم برای بررسی شرایط و پاسخ به گلایههای مشترکان و مراجعان، همراه شدیـــم. این گزارش، مجموعهای از برشهای مختلفِ دغدغههای مردم در حوزه توزیع برق و پاسخ مسئولان است که براساس اولویت، گرد آمده است. با ما همراه باشید.
چرا شرکتبرق در برخورد با افراد و ادارات پرمصرف و بدحساب، تبعیض قائل میشود؟
ابتدای ورودی، با تعدادی از مُراجعان به این اداره همکلام میشوم. از جمله زن جوانی که به نکته مهمی اشاره میکند و میگوید: «از آقای مدیرعامل و مسئولان شرکت برق سوال کنید چرا همانطور که با مردم سخت گیرانه برخورد میکنند و گاهی حتی اشتراک مشترکین را به دلیل بدحسابی در پرداخت هزینه قبض قطع میکنند، با ادارات و سازمانهای دولتی که معمولا در مصرف برق اسراف میکنند، برخورد نمیشود و فقط زورشان به ما میرسد؟ مثـلا برق ساختمان استانداری و شهرداری، هیچ وقت به دلیل مصرف نادرست یا تاخیر در پرداخت، قطــع میشود؟»
«محسن ذبیحی» مدیرعامل شرکت توزیع برق استان، در پاسخ به این سوال میگوید: «ما با همه افراد و سازمانهای پرمصرف برخوردهایی داریم؛ چرا که عملکرد ما توسط نهادهای کشوری رصد میشود. منتها قطعا نوع برخوردها متفاوت است. چرا که مثـلا اگر برق یک مرکز اداری قطع شود، خدمات رسانی به تعداد زیادی از مردم و اربابرجوع متوقف و باعث اعتراضات شدید میشود. راه حل برای برخورد با این مراکز، این است که ما به سراغ زیر مجموعههای این ادارات میرویم و به عنوان مثال، برق ساختمانهای ستادی یا مهمانسراهای این ادارات را قطع میکنیم تا درعینحال که خللی در خدمترسانیشان به مردم ایجاد نشود، با مصرفنادرست یا بدحسابیشان برخورد شود. علاوه بر این از کانالهایی مثل استانداری، فرمانداری و دیگر سازمانهای ناظر، موضوع پیگیری میشود و تا امروز بنا به اطلاعاتی که به دست ما رسیده، با تعدادی از ادارات پر مصرف برق، برخورد شده است. ما سیستمهای هوشمندی داریم که به صورت لحظه ای، مصرف برق کارخانههای بزرگ را رصـد میکند و با این کارخانجات نیز در صورت اسراف، بر خورد میشود.»
گلایه از اشتباه مامورانشرکتبرق در قرائت کنتور
و صدور قبضهای اشتباه
دختر جوان دیگری ضمن اشاره به اشتباهات مکرر ماموران شرکت برق در قرائت کنتور، میگوید: «هر چند ماه یکبار از زبان پدرم و اعضای فامیل میشنوم به دلیل قرائت اشتباه کنتور توسط مامور برق، قبض با مبلغی چندین برابرِ قیمت مصرفی واقعی صادر شده است و وقتی مردم به این اشتباهات اعتراض میکنند، مسئولان اداره توزیع برق با خونسردی میگویند در ماههای بعد اصلاح میشود. شما حساب کنید اگر این اشتباه در استان، هرماه برای هزار مشترک اتفاق بیفتد و در هر کدام بیست هزار تومان اشتباه ثبت شده باشد، چه مقدار از پول مردم، زودتر از موعد مقرر و بدون این که برقی مصرف کرده باشند به حساب توزیع برق ریخته میشود. این تازه در حالی است که مشترک، متوجه اشتباه شود و اعتراض کند. اگر اعتراضی در کار نباشد هم که هیچ کس متوجه تفاوتمبلغ نمیشود و بیجهت، پولی به حساب شرکتبرق واریز میشود.»
از آن جا که این گلایه متوجه شرکت توزیع برق مشهد است، «حسین صبور داوودیان» مدیر برق ناحیه 7 مشهد دیگر مسئولی است که در این گزارش همراهیمان میکند. وی در پاسخ به این گلایه میگوید: «ما هم اکنون سه نوع قرائت کنتور داریم. یک نوع قرائت دیجیتال است که نیروی انسانی در آن دخالتی ندارد. مدل دوم به این شکل است که کارمندان ما به محل مراجعه میکنند و با وصل کردن دستگاه به کنتور دیجیتالی، تمام اطلاعات بدون دخالت روی دستگاه ثبت و وارد سیستم میشود. یک نوع دیگر هم که در خوانش کنتورهای قدیمی اتفاق میافتد، این است که کارمند ما با چشم، عددها را میخواند که معمولا اشتباهات در این باره رخ میدهد. در این موارد، حتی اگر مشترک متوجه اشتباه نشود، اگر چه مبلغی را که ثبت شده میپردازد اما در ماههای بعد، بر اساس قرائت صحیح، قبض اصلاح و مبلغ تعدیل میشود. با نیروی انسانی که در این زمینه مرتکب اشتباهی میشود هم، برخورد لازم مثل اجبار برای شرکت در دورههای آموزشی مجدد، وجود دارد و اگر چند دوره این اشتباه تکرار شود، طبق جدول انضباطی با این فرد برخوردهایی از تعلیق تا انفصال از خدمت، انجام میشود.»
دلایل و دردسرهای پیامکی شدنِ قبوض شرکت برق
پیرمردی که انگار دل خوشی از تصمیم شرکت توزیع برق مبنی بر الکترونیک کردنِ صدور و پرداخت قبض ندارد، میگوید: «من نمیدانم چه اصراری است که میخواهند قبضهای کاغذی را حذف کنند و پیامکی، مردم و مشترکین را از مقدار مصرف برق و مبلغ قبض خبر دار کنند؟ همه فرزندان من در شهرستانهای دور زندگی میکنند، خودم هم سواد ندارم و با پیامکی شدن این قبضها هر ماه برای پرداختش به دردسر میافتم. به آقای مدیرعامل بگویید فکری به حال امثال من بکند تا مبادا بی خود و بی جهت برق مان به دلیل بی خبر ماندن از مبلغ قبض و بدهی، قطع شود.»
«محسن ذبیحی» مدیرعامل شرکت توزیع برق استان در پاسخ به این گلایه، توضیح میدهد: «مهم است مردم بدانند پیامکی شدنِ صدور و پرداخت قبض برق، مستلزم هیچ هزینه اضافهای نیست و با اجرای این طرح، دردسرهایی مثل رفت و آمدهای شهری به بانک و پای خودپرداز یا گم شدن قبوض، کم میشود. ضمن این که ما، بعد از پیامکی شدن قبوض برق هیچ نیرویی را از کار بی کار نمیکنیم، بلکه این افراد را در محلهای دیگری از این اداره به کار میگیریم. مهم است جوانان خانواده با آموزش بزرگ ترها و سالمندان، آنها را برای همراهی با این طرح، آماده و یاری کنند.»
تاخیر در تحویل کنتور، بهدلیل تحــریم است؟
یکی دیگر از شهروندان که برای گرفتن انشعاب کنتور به امور توزیع برق ناحیه 7 مشهد مراجعه کرده است، میگوید: «من تا چند ماه قبل ظرف مدت یک هفته، کنتورهایی را که برای تابلوی برق نیاز داشتم دریافت میکردم. ولی اکنون، چندین هفته از ثبت نامم گذشته و هنوز کنتور دریافت نکرده ام. شنیدهام به دلیل تحریمها، قطعات کنتور به ایران نمیرسد و همین، دلیلِ طولانی شدن روال دریافت کنتور است. این موضوع واقعیت دارد؟»
«حسین صبور داودیان» مدیر شرکت توزیع برق ناحیه 7 مشهد پاسخ میدهد: «این تاخیر، مربوط به تحریم و نبود قطعات نیست. شرکت پیمانکاری که قرار است کنتورها را تامین کند، اعلام کرده مشکل خاصی در تامین کنتورها ندارد. ولی معمولاً تحویل کنتور، ۱۵ روز تا سه هفته کاری، زمان میبَرَد.»
در صورت نیاز به جابه جایی کنتور برق
از کارشناسان شرکتبرق کمک بخواهید
یکی از مراجعان اعتراض میکند: «به دلیل این که ساختمان محل سکونتمان قدیمی و فرسوده بود، آن را تخریب و بازسازی کردیم و این وسط، کنتور را برداشتیم، فضای زیر کنتور را سیمانکاری کردیم و دوباره سر جایش گذاشتیم. منتها حالا اداره برق میگوید به خاطر همین کار، باید ۱۵۷ هزار تومان جریمه بدهی. آخر چرا؟»
«هلیا حلاجی» رئیس مشترکان امور توزیع برق ناحیه 7 مشهد که جزو شلوغترین و پرمُراجعترین مراکز شرکت برق است، در این باره توضیح میدهد: «به خاطر خطراتی که وجود دارد، مشترک به هیچ عنوان نباید برای جابه جایی یا هر اقدام دیگری به کنتور برق دست بزند و اگر اقدامات ضروری و فوری است، باید به شرکت برق خبر دهند تا کارشناسان ما برای جابه جایی کنتور اقدام کنند. فارغ از خطر، این شبهه به وجود میآید که فرد با هدف دست کاری کنتور و کم کردن عدد و مبلغ، این کار را انجام داده است و این حرکت، خلاف قانون است و پشت قبضهای برق هم این موضوع به مشترکان تذکر داده شده است. ما در این گونه موارد، کارشناسی به محل میفرستیم و بعد از مطالعه لازم، موضوع در کمیتهای که در شرکت توزیع برق مشهد داریم بررسی و در نهایت تصمیمات گرفته میشود.»
برق گران میشود، ولی فقط برای پُرمصرفها
وقتی نگرانیهای گسترده مردمی از گران شدن هزینه برق را که با روزنامه خراسان در میان میگذارند، مطرح میکنم، «حمیدرضا شریعت داوودی» معاون فروش و خدمات مشترکین شرکت توزیع برق مشهد، طی تماسی تلفنی میگوید: «طرحی که درباره آن صحبتهایی انجام شده، به این صورت است که در چهار ماه فصل گرم سال یعنی خرداد، تیر، مرداد و شهریور، مشترکان خانگی که مصرف آنها بیشتر از الگوی مصرف (که ۳۰۰ کیلووات در ساعت است) باشد، مشمول افزایش قیمتها خواهند شد و در مقابل، مشترکان خانگی که مصرف شان نسبت به دوره مشابه سال قبل کمتر باشد مشمول پاداش میشوند. این افراد به ازای هر کیلووات ساعت، در قبوض شان کاهش مبالغی اعمال میشود. در مشهد چیزی حدود ۶۰ درصد مشترکان ما، زیر الگوی مصرف ۳۰۰ کیلووات در ساعت برق مصرف میکنند و از این نظر، جای نگرانی وجود ندارد. این طرح فقط برای مدیریت برق مصرفی و برای برخورد با مصرف زیاد مشترکان پرمصرف طراحی شده است و عمده جامعه ما شامل آن و افزایش قیمت برق نیستند.»
تامین بخشی از برق مصرفی ساختمانهای شرکتبرق، از طریق پنلهای خورشیدی
در پایان، همان طور که اشاره شد، برای جویا شدن دلیل روشن ماندن تعداد زیادی از مهتابیهای اداره توزیع برق استان، از شب قبل و در طول روز، به سراغ «امیرمسعود مقدم» مدیر امور نظارت بر خدمات عمومی شرکت برق استان میرویم که در این باره میگوید: «به دلیل قدیمی بودن این ساختمان، متاسفانه مجبوریم چراغها را روشن نگه داریم؛ چرا که وقتی مهتابیها خاموش شود، از حداقل نور لازم برای کار کردن و فعالیت خبری نیست. هرچند برای استفاده صحیح، در این ساختمان از پیشرفتهترین و جدیدترین چراغها که کمترین میزان مصرف را دارند استفاده کردهایم و از تعداد مهتابیها کم و فاصله آنها را بیشتر کرده ایم. سیستم چیلر این ساختمان، متعلق به ۳۵ سال قبل است و مصرف بالایی دارد اما ما برای رفع این مشکل هم، اصلاحاتی انجام داده ایم و چیلرهای داخل راهروها را به صورت کامل قطع کرده ایم. این اقدامات، تاثیر زیادی بر کاهش مصرف برق این اداره داشته است و هزینه قبض برق ساختمان اداره توزیع برق استان که در تیر سال گذشته، برای یک و نیم ماه هفت میلیون تومان بود، به چهار میلیون تومان برای مدت و زمان مشابه کاهش یافته و این مبلغ، برای سه هزارمتر زیر بنا با تعرفه تجاری، معقول و منطقی است. از طرفی ۲۰ درصد مصرف برق ما، از طریق پنلهای خورشیدی که روی پشت بام نصب شده تامین میشود.» «محسن ذبیحی» مدیرعامل شرکت توزیع برق استان هم میگوید: «نصب پنلهای خورشیدی برای تامین 20 درصد از برق مصرفی ساختمانهای اداره برق، یکی از اقدامات موثر در کشور است که طبق مصوبه دولت، ما در سال 1396 عملیاتیاش کردیم و هم اکنون، تقریبا تمامی ساختمانهای شرکت برق استان به این پنلهای خورشیدی مجهزانــد.»