مریم ترسول- مقصدمان یکی از مدارس «بچه های انقلاب» است، مدرسه ای در شهر مشهد که چند سالی است به همت جمعی از طلبه ها و البته با مجوز رسمی برپا شده و تلاش می کند با برخی تغییرات مورد تایید در محتوای آموزشی، درس ها و شرایط تحصیل در مدرسه را ایرانی تر و اسلامی تر کند. به گزارش خراسان رضوی، مدارس «بچه های انقلاب» از مقطع پیش دبستانی تا متوسطه اول را پوشش می دهند و قرار است همگام با رشد دانش آموزان خود تا مقطع کارشناسی ارشد فعالیت کنند. از جمله تفاوت های کارکردی این مدارس با دیگر مدرسه ها، این است که پرورش را مهم تر از آموزش می داند و تلاش می کند شوق علم آموزی در درون دانش آموزان را با انگیزه های الهی آمیخته کند. توجه ویژه مدارس بچه های انقلاب به حوزه علوم انسانی است تا علوم انسانی، اسلامی و بومی کشورمان را به دانش آموزان عرضه کند. البته به گفته مدیر طرح مجموعه مدارس بچه های انقلاب، این طرح همچنان تا حدی در حال آزمون و خطا و اصلاح است و پس از 15 سال، دستاوردهای آن قابل ارائه به آموزش و پرورش خواهد بود. برای آشنایی بیشتر با این مجموعه مدارس به مدرسه بچه های انقلاب واقع در خیابان شهید کامیاب سر می زنیم. زنگ تفریح است و «محمد»، دانش آموز کلاس ششم مدرسه، در یکی از پاگردهای راه پله با دوستش رضا، کشتی می گیرد. از او درباره شرایط مدرسه می پرسم، کشتی را رها می کند و می گوید: خیلی خوبه، هم درس می خونیم و هم کلی بازی می کنیم، معلم ها مهربون هستن، اردو هم زیاد می رویم. «رضا» هم می گوید: کارهایی که ما این جا انجام می دهیم با همه مدر سه ها فرق دارد، برای بعضی از درس های مان مثل پژوهش و تاریخ هم به اردوهایی می رویم که در هیچ مدرسه دیگری نیست. «علیرضا» هم کلاس هفتم است، یقه لباسش را صاف می کند و با لحنی مودبانه می گوید: من از همان اول در این جا درس خواندم، درس تاریخ را خیلی دوست دارم، البته ریاضی و علوم هم خوب است. ما بعضی از درس ها را از جزوه معلم مان می خوانیم نه فقط از روی کتاب درسی، به خاطر همین چیزهایی را بلدیم که همسن و سال های مان نمی دانند.
زنگ مدرسه به صدا در می آید و بچه ها با نظم وارد کلاس های شان می شوند، ما هم به سراغ حجت الاسلام و المسلمین «جواد شکری»، مدیر طرح مجموعه مدارس بچه های انقلاب می رویم. شکری حدود 10 سال است که تلاش می کند ساختاری ایرانی و اسلامی را برای جایگزین کردن سیستم آموزشی فعلی، آماده کند. او نفر اول جشنواره خوارزمی در سال 1380 است. پس از فارغ التحصیلی در رشته مکانیک وارد حوزه علمیه شد و 14 سال در آن جا تحصیل کرد. در نهایت با تاسیس دو شعبه دبستان پسرانه و یک شعبه دبستان دخترانه، یک شعبه متوسطه اول و یک پیش دبستانی وابسته به حوزه علمیه خراسان، در زمینه اهداف خود، قدم برداشته است. برایمان از دلیل راه اندازی این مجموعه مدارس و دغدغه هایش می گوید: تقلیدی بودن نظام آموزشی کشور و بیانات رهبر انقلاب درباره ضرورت اصلاح آن، برای من ایجاد دغدغه کرد و مصر شدم برای تحول، بومی سازی و ایرانی اسلامی کردن آن گامی بر دارم. ابتدا به مسئولان ارشد آموزش و پرورش مراجعه کردم و متوجه شدم که در آن جا ساختاری برای پیگیری این هدفم وجود ندارد. این شد که با جمعی از دوستان حوزوی و دانشگاهی حدود هشت سال درباره بیانات رهبری مباحثه کردیم و از نظرها و تالیفات جمعی از علما و اندیشمندان اسلامی هم بهره گرفتیم. برخی مدارس را که رنگ و بوی اسلامی تری دارد هم بررسی کردیم، اما متوجه شدیم در آن هم فقط کمی اصلاح نظام آموزشی صورت گرفته است و خبری از تحول نیست. به این نتیجه رسیدیم که باید خودمان مدارسی تاسیس کنیم که به دنبال طراحی و ارائه پیشنهادهایی در نظام تعلیم و تربیت مطلوب باشد. تا این که به طرح مجموعه مدارس بچه های انقلاب رسیدیم و در حال اجرای آن هستیم.
روش مهم تر از محتوا
از شکری درباره تفاوت این مدارس با مدارس دیگر می پرسیم و او توضیح می دهد: مدارس اجازه دارند در برنامه های خود تا سقف 20 درصد درباره قوانین آموزش و پرورش انعطاف داشته باشند و ما هم از این فرصت استفاده کردیم. برای ما روش مهم تر از محتوا بود، به همین دلیل در گام اول انگیزه های درونی دانش آموز را برای علم آموزی فعال می کنیم که حتی ممکن است تا هشت سال زمان ببرد. از طرف دیگر نیت های صحیح علم آموزی را در دانش آموزان نهادینه می کنیم تا فقط برای خدا درس بخوانند نه برای پز دادن و نمره گرفتن. همچنین معتقدیم در دروسی مانند تاریخ، علوم و اجتماعی، در جهت گیری و سطح آموزشی نقص های بسیار زیادی وجود دارد و به عنوان مثال ما در درس تاریخ به برخی موضوعات مفصل تر می پردازیم و برخی مباحثی را که اهمیت کمتری دارد حذف می کنیم. حجت الاسلام شکری، می گوید: پیش بینی ما این است که می توانیم این طرح را همراه با رشد سنی دانش آموزان مان تا مقطع کارشناسی ارشد ارتقا دهیم اما هم اکنون با وجود استقبال بسیار زیاد والدین از مدارس، قصد گسترش بیشتر طرح را نداریم، ضمن این که باید این نکته را در نظر بگیریم که طرح ما آزمایشی است وقطعا نیاز به بررسی های کارشناسی دارد تا به نتایج بهتری برسیم.
برنامه هایی برای تفریح و شادی دانش آموزان
او برایمان از اهمیت ویژه ای که مدارس بچه های انقلاب برای تفریح و شادابی بچه ها قائل است می گوید و توضیح می دهد: ما به شدت مخالف جایگزین کردن ساعت ورزش و هنر با درس های دیگر هستیم. علاوه بر این مسابقات کشتی و فوتبال هفتگی داریم، پنج شنبه ها هم بچه ها اردو دارند و ماهی یک بار به حرم و سالن فوتسال هم می روند. کلاس های دبستان دختران هم یک بار در هفته در بوستان های حجاب و ریحانه برگزار می شود. «شبی در مدرسه» هم ویژه برنامه شب های جمعه دبستان پسرانه بچه های انقلاب است که به قول آقای شکری بچه ها برای آن سر و دست می شکنند. در این برنامه دانش آموزانی که در طول یک هفته عملکرد و اخلاق خوبی دارند، برای گذراندن یک شب خود در مدرسه دعوت می شوند. شبی در مدرسه با نظافت کامل مدرسه شروع می شود و بچه ها بعد از مسابقات کشتی و صرف شام، تا صبح می خوابند، بعد هم دعای ندبه را در حرم مطهر می خوانند و دوباره برای صرف صبحانه به مدرسه می آیند و سپس تفریحات مختلفی مثل رفتن به سینما و پارک دارند. حجت الاسلام شکر ی می گوید: مدیر مدرسه بچه های انقلاب، عاشق بچه هاست و تقریبا در مدرسه زندگی می کند. شب های جمعه هم با همسر و فرزندش برای همراهی بچه ها در مدرسه می ماند.
آشنا کردن بچه ها با فعالیت اقتصادی
از طرح های آموزش کسب و کار برای دانش آموزان در مدارس بچه های انقلاب هم می شود به فعالیت بچه های پایه ششم در بوفه مدرسه اشاره کرد که خرید مواد غذایی یا پختن غذا را به عهده می گیرند و تا حدودی با کار اقتصادی آشنا می شوند. همچنین مدرسه بچه های انقلاب برای سال تحصیلی جدید برنامه ای برای معرفی پایه ششمی ها به کاسبان معتمد و متدین شهر دارد تا دانش آموزان، ساعاتی از روز را برای تجربه کارهایی مانند فروشندگی و تعاملات اجتماعی با مردم بگذرانند.
نیازمند حمایت حوزه علمیه و خیران مدرسه ساز
مدیر مجموعه مدارس بچه های انقلاب منبع تامین هزینه های مدرسه را شهریه دریافتی از دانش آموزان اعلام می کند و می گوید: متاسفانه ما هیچ حمایتی به جز دریافت مجوز فعالیت نداریم. درخواست کرده ایم که بتوانیم از کمک خیران مدرسه ساز استفاده کنیم و به آن ها معرفی شویم، اما این اتفاق هم نیفتاده است. ما به دلیل نیازهای اقتصادی اداره مدارس، ناچاریم شهریه بیشتری بگیریم، در حالی که اگر به ما کمک کنند شرایط خیلی بهتر خواهد شد. شکری می گوید: روز ثبت نام به خانواده ها می گوییم یک درصد از کار ما در این جا آزمون و خطاست و اگر دلتان می خواهد فرزندان تان را به این مدرسه بیاورید، قصد قربت کنید تا تحولی در سیستم آموزشی ایجاد شود.