یادداشت
تعداد بازدید : 5
تحقق عدالت درمانی و بهداشتی؛ از برنامه تا عمل
نویسنده : محمدرضا دارابی محبوب سرپرست دانشگاه علوم پزشکی مشهد
در روزهای پایانی سال 97 قرار داریم و به رسم معمول، خاتمه هر سال مجالی است برای مرور عملکرد گذشته و نگاهی به اقدامات و ضرورت های آتی.
خراسان رضوی و شهر مشهد، به تناسب ظرفیت هایی که دارد، به الزامات و زیرساخت های مشخصی در حوزه بهداشت و درمان نیازمند است که تامین آن ها به صورت مستمر پیگیری می شود و به طور طبیعی روند بعضی از اقدامات نیز در سال آینده تداوم می یابد.
اما اجازه بدهید در این مجال به اولویت هایی اشاره کنیم که در سال جدید مدنظر بخش بهداشت و درمان استان است. در حوزه تسهیلات بهداشتی، پرونده الکترونیکی هم استانی هایمان تقریبا تکمیل و در حدود 40 درصد نیز بارگذاری شده است. بر این اساس انتظار میرود که در سال جدید 100 درصد این پروندهها در سیستم مربوط بارگذاری شوند و مردم بتوانند در آینده نزدیک به پروندههای الکترونیکیشان دسترسی یابند.
اما در نگاه کلان تر، یکی از اهداف بلندمدت وزارت بهداشت به منظور برقراری عدالت بهداشتی و درمانی اجرای سیستم سلامت الکترونیک است که سطح «یک» آن-که سطح روستا به شهرستان است- در دست اجراست و حدود 40 درصد استان خراسان رضوی را تحت پوشش خود قرار می دهد.
همچنین در سال 98 این سیستم الکترونیکی از سطح «یک» به «دو» و سپس «سه» ارتقا می یابد تا اهداف ما در این حوزه تکمیل شود. بر این باوریم که با گسترش و عملیاتی شدن این پروژه، هم در هزینههای درمانی صرفه جویی می شود و هم بستر تحقق عدالت در برخورداری از خدمات بهداشتی و درمانی برای مردم مهیا خواهد شد. مردم از طریق سیستم الکترونیکی بسیار راحتتر و سریعتر از گذشته میتوانند به خدمات بهداشتی مدنظرشان دسترسی پیدا کنند.
علاوه بر این بیماران و خانواده های آنان بیهوده درگیر رویه های وقتگیر و فرساینده درمانی نخواهند شد.
به عنوان مثال اگر در سطح یک، بیماری در روستا به پزشک عمومی مراجعه کند و پزشک تشخیص دهد که او باید به شهرستان انتقال داده شود و از خدمات بیمارستان در شهرستان استفاده کند، این فرد از طریق این سیستم، به مرکز بیمارستانی مد نظر معرفی میشود و اگر در شهرستان هم تشخیص داده شود که باید به مرکز استان انتقال داده شود، سطح دو فعال می شود و این گونه فرد بیمار دیگر به صورت مستقیم از روستا برای دریافت خدمات عازم مشهد و در مراکز بیمارستانی و درمانی سرگردان نمی شود.
همچنین از این طریق، سیستم خدماترسانی ما قالب ارجاعی خواهد داشت و ما در سال 98 نظام ارجاع الکترونیک را به طور کامل اجرایی و عملیاتی خواهیم کرد.
اما همان طور که اذعان دارید شهر مشهد دارای شاخصه هایی است که نیازها و ضرورت های درمانی و بهداشتی آن را متمایز می سازد. برای نمونه، بیش از یک میلیون و 200 هزار حاشیهنشین، بخشی از جمعیت این شهر را تشکیل می دهند.
ایجاد مراکز بهداشتی و خدماتی در حاشیه شهر یکی از اقدامات برجسته ای بود که به منظور رفع نیازهای درمانی این گروه از شهروندان طی سال های گذشته انجام گرفت.
البته هنوز هم اقدامات ما در این حوزه به پایان نرسیده و کامل نشده است و امیدواریم که در سال 98 و همین طور در سال های بعد از آن بتوانیم به حاشیه شهر بیشتر از این بپردازیم و خدمات بیشتری به آن ها عرضه کنیم.
اعتقاد داریم که بخشی از آسیب پذیرترین قشرهای جامعه در حاشیه شهر زندگی میکنند و از امکانات خدماتی کمی برخوردارند. به استناد همین موضوع تلاش ما توسعه خدمات بهداشتی و درمانی در حاشیه شهر مشهد است.
همچنین بیش از 500 هزار تبعه خارجی در استان ما ساکن هستند. شماری از آن ها با مشکل مدارک هویتی مواجه اند اما با وجود این وظیفه داریم برای آن ها خدمات کافی ارائه دهیم.
علاوه بر این، در چارچوب همکاری های مشترکی که میان استانداری، وزارت بهداشت و دانشگاه علوم پزشکی مشهد شکل گرفت، 240 پروژه پایگاه های بهداشتی را در داخل شهرها و روستاها به بهرهبرداری رساندیم، اما حدود 37 پروژه باقی مانده است که این موارد در داخل شهر مشهد به دلیل نداشتن زمین مناسب تا امروز معوق مانده اند. مقرر است شهرداری و وزارت راه و شهرسازی ما را در این زمینه یاری کنند و این زمین را در اختیار دانشگاه قرار دهند تا بتوانیم ساخت این پروژهها را آغاز کنیم.
اما در بحث ارتقای شاخصها، آن چه که مد نظر ماست، بهبود وضعیت بهداشتی و درمانی مردم است. در این میان جامعه نیز باید بیاموزد که در حوزه بهداشت، از اقدامات خودمراقبتی و خودکنترلی غافل نشود تا همزمان سیستمهای بهداشتی و درمانی هم بتوانند به آن ها در این زمینه امکانات خوبی ارائه کنند.
درست است که ما به عنوان مسئولان حوزه سلامت وظایفی داریم و باید خدماترسانی را گسترش دهیم، اما آن چیزی که ما را در این زمینه بسیار یاری می رساند؛ همکاری خود مردم است. آحاد جامعه ایرانی، محور اصلی بخش بهداشت و درمان کشور هستند و اگر مراقب وضع سلامت خودشان باشند و پیشگیری را فراموش نکنند، بخش بزرگی از معضلات حوزه درمان و بهداشت حل و فصل خواهد شد.
اما در جمع بندی این بحث بار دیگر باید یادآوری کنیم که دستیابی به عدالت درمانی و بهداشتی، آرمان بزرگ ماست تا از این طریق جامعه ای سالم و توانمند داشته باشیم.