گزارشی درباره عیارسنجی بنزین جایگاههای سوخت شهر، در پی گلایه شهروندان
تعداد بازدید : 70
کیفیت بنزین در برزخ
نویسنده : نوید زنده روحیان
«از مسئولین شرکت نفت تقاضا دارم بیشتر بر جایگاههای سوخت نظارت کنند. چندی پیش در یکی از جایگاه ها بنزین زدم و در ادامه، ماشینـم خراب شد. وقتی به تعمیرکار نشان دادم، معتقد بود به دلیل قاطی کردنِ آب در بنزین است و همین، به خودروی من خسارت زیادی وارد کرده است. من نمیدانم از چه طریق و مسیری، امکان دارد میزان خلوص بنزینهای مصرفیِ خودروها را سنجید اما خواهش میکنم این موضوع را پیگیری کنید تا خیال ما رانندهها و صاحبان خودرو، راحت شود.»
این، پیام یکی از مخاطبان صفحه حرفمردم است که به دغدغه تعداد زیادی از شهروندان که بابت ناخالصی بنزین و وجود آلایندهها در این فراورده نفتی نگرانند، اشاره میکند. یک دغدغه نسبتا قدیمی که مهم است مسئولان به آن توجه کنند. ما اما موضوع را از این زاویــه مورد بررسی قرار دادیم که «اگر گزارشی در خصوص ناخالصیهای بنزین مانند همین پیامک شهروندی، وجود داشته باشد، مسئولان چگونه موضوع را بررسی میکنند و عیارسنجی خلوص بنزین جایگاههای سوخت شهر، به چه شکل انجام میشود؟» مهم است بدانیم طبق مصوبه هیئت دولت، وظیفه کنترل کیفیت و نظارت بر بنزین های تولید داخل و بنزین های وارداتی، به عهده سازمان ملی استاندارد است. اما نکته قابل توجه این است که این فراورده نفتی، مشمول استاندارد اجباری در کشور نیست و نظارت بر آن به صورت سالیانه صورت میگیرد! روی همین حساب، برای پیگیری موضوع ابتدا سعی میکنیم با رئیس شرکت پخش فراورده های نفتی منطقه خراسان ارتباط بگیریم که موفق نمیشویم و به همین دلیل، موضوع را از «قائمی طلب» روابط عمومی این شرکت جویا میشویم که ایشان، وجود آب در بنزینهای سطح شهر را خیلی محکم تکذیب و اعلام آمادگی میکند برای روشن شدن موضوع، بازرسان سازمان استاندارد را برای نمونهبرداری و آزمایش بنزینهای موجود در جایگاهها، همراهی کنـد.
روی خوش مسئولان شرکت پخش فراورده های نفتی برای بازرسی از دو جایگاه عرضه بنزین
با ماموران کنترل کیفیت شرکت پخش فراورده های نفتی، کارشناسان اداره کل استاندارد و انجمن صنفی جایگاه داران استان همراه می شویم. ابتدا به سراغ بررسی وجود آب در مخازن اصلی جایگاههای بنزین میرویم. برای این کار، خمیر مخصوص زردرنگ را روی یک نشانگر میگذاریم و به داخل مخزن میفرستیم. اگر آب در این مخزن وجود داشته باشد، باید رنگ خمیر قرمز شود و اگر گل و لای وجود داشته باشد، رنگ خمیر مشکی شود. این آزمایش را در دو جایگاه و در دو مخزن بنزین معمولی و سوپر انجام دادیم و وجود آب و گل و لای در آنها رد شد و در رنگ خمیر هیچ تغییری به وجود نیامد. ضمن این که برای مطمئن شدن از این که خمیرها سالم است و کارایی لازم را دارد، خمیر را وارد مقداری آب کردیم که بلافاصله رنگ خمیر به قرمز تغییر کرد. پس از آن نمونه برداری برای انجام آزمایش های مربوط به وجود «آلاینده ها در بنزین»، به صورت تصادفی از چند نازل انجام شد. شیوه اجرای این آزمایش به این صورت است که وزن بنزین از قبل روی بارنامههای دریافتی جایگاه نوشته شده و باید پس از نمونهبرداری هم، وزن محاسبه شده توسط دستگاههای آزمایش کننده با وزن درج شده در بارنامه، یکسان باشد. در غیر این صورت و اگر وزن بیشتر بود، وجود آلاینده در بنزین ثابت میشود و در صورتِ چنین اتفاقی، نازل از مدار خارج، آزمایش های مجدد از مخزن اصلی انجـام و اگر در مخازن هم این ناخالصی تکرار شود، جایگاه تعطیل میشود. نمونهگیری انجام میشود اما اتفاق عجیب این که باید این نمونه ها، برای آزمایشهای دقیق و جزئیتر به آزمایشگاه شرکت پخش استان انتقال مییافت که در اقدامی غریب، در بطریهای آب آشامیدنی انجام شد! اتفاقی که واکنش سریع کارشناسان اداره استاندارد را به دنبال داشت و توضیح دادند: «طبق پروتکلهای استاندارد، وضعیت نمونهبرداری بنزین باید در شرایط استریل و در ظرف های شیشه ای، تیره رنگ و در دمای پایین و در مخازن آکاسیوی انجام شود که این نکات در فرایند کنترل کیفیت شرکت پخش فراورده های نفتی انجام نشده است.» پس از این واکنش، مسئولان کنترل کیفیت، درخواست نمونه برداری مجدد با شرایط استاندارد و سپس آزمایش در حضور خبرنگار خراسان رضوی و کارشناسان استاندارد را داشتند که به زمانی دیگر موکول شد.
رئیس صنف جایگاهداران: منکر وجود آلاینده در بنزین نیستیم
برای کسب اطلاعات بیشتر به سراغ «کامرانفر» رئیس انجمن صنفی جایگاه داران استان میرویم که توضیح میدهد: «یکی از دلایل وجود آب در باک، رسوب آب ناشی از بخار باکِ خالی خودروست و مشابه همین اتفاق ممکن است در مخزنهای پمپ بنزین شکل بگیرد. برای همین هر سه روز یکبار، ناظران کنترل کیفیت با خمیر مخصوص، مخازن را آزمایش میکنند؛ چرا که اگر این آب مدت زیادی در مخازن باقی بماند، موجب سوختن پمپ ها شده و خسارتی 800 میلیون تومانی برای ما به بار می آورد و جایگاه برای تعمیر آن، با یک تعطیلی 2 تا 3 ماهه همراه خواهد بود و ضرر و خسارت این اتفاق، بیشتر از آن است که جایگاه داران، وسوسه شوند آب قاطی بنزین کنند. با توجه به افزایش حجم تولید محصولات پتروشیمی در کشورمان، این فراورده به طور طبیعی با آلایندههایی همراه خواهد بود و ممکن است از استاندارد کافی برخوردار نباشد. البته این نظر شخصی من است و فکر میکنم در بنزینِ ما، آلاینده وجود دارد.» باتوجه به گفته های کامرانفر و از آن جا که وظیفه کنترل کیفیت بنزین مصرفی خودروهای کشور، به عهده سازمان استاندارد است، در ادامه بررسی ها از مسئولان سازمان استاندارد در این خصوص پرسشگری میکنیم.
مدیرکل استاندارد استان: آزمایشگاه کنترل کیفی بنزین نداریـم و صاحبان خودرو باید مراقب باشند
«علیرضا جمیع» مدیرکل استاندارد خراسان رضوی توضیح میدهد: «وظیفه نظارت بر توزیع و عرضه بنزین در داخل کشور، با شرکت ملی پخش فراوردههای نفتی است و توسط بازرسان کنترل کیفیت این شرکت انجام میشود؛ اما وظیفه نظارت بر حسن انجام این کار و نظارت بر محمولههای ورودی بنزین به کشور و همچنین تولیدات داخلی این محصول، با سازمان ملی استاندارد است. نمونه برداری از بنزین های موجود در استان، به صورت سالیانه و توسط ما صورت می گیرد اما به دلیل این که ما در استان مراکز تولید این محصول را نداریم، آزمایشگاه کنترل کیفیت اش را هم نداریم چرا که احداث آن با هزینههای زیاد راه اندازی توسط بخش خصوصی، هیچ توجیه اقتصادی ندارد. به دلیل نبود آزمایشگاه، نمونههای ما تحت شرایط خاصی، برای استان هرمزگان ارسال و آزمایشهای کنترل کیفی در آن جا انجام می شود و نتایج این آزمایشها به طور مستقیم در اختیار سازمان ملی استاندارد یا وزارت نفت قرار میگیرد. با این توصیف، نه در فرایند آزمایش ها و نه در فرایند پاسخ گویی، اداره کل استانداردخراسان رضوی در جریان قرار نخواهد گرفت. با این توصیف، میتوان این طور استنباط کرد که در استان خراسان رضوی اگر مشکلاتی در زمینه خلوص بنزین و توزیع و عرضه آن وجود داشته باشد، نمیتوان آن را به این راحتیها پیگیری و اثبات کرد و خودروها و رانندگان باید خودشان به فکر خودروهایشان باشند و هر چند وقت یکبار باک بنزین خود را مورد بررسی دقیق قرار دهند تا از خسارات احتمالی جلوگیری کنند.»