گفت و گو با «میلاد عرفان پور» شاعر آیینی جوانی که پیوند هنرمند و مخاطب را برای تاثیرگذاری هنر مهم میداند
تعداد بازدید : 30
بیشتر شعرهایم برای امام رضا(ع) را در حرم ایشان سرودهام
نویسنده : ملیحه رفیع طلب
«این طرف مجاوران، آن طرف مسافران؛ پای سفره تواَند، غایبان و حاضران/ در پی تو رفتهاند، رفته رفته شعرها، مانده زیر دین تو، واژه واژه شاعران/ هیبت تو دیدنی است، شأن تو شنیدنی است، بارها شنیدهایم، از تمام زائران/ خیل پا برهنگان، بخشش تو دیدهاند، در پیات دویدهاند، پا برهنه تاجران/ باز دل شکستهایم، در حرم نشستهایم، مرهم تو رایگان، زخمهای ما گران...»
این کلمات، نمونهای کوچک از ابیات فراوانی است که میلاد عرفان پور شاعر آیینی ۳۰ ساله از شیراز ، در وصف شمس الشموس سروده است. این رباعی سرا و غزل سرای جوان که جوایز ملی متعددی را در کارنامه دارد و اشعار صمیمانهاش مورد توجه اهل ادب و دوستداران این حوزه است، باور دارد که سرودن شعر در وصف ائمه اطهار و ورود به عالم شعر آیینی، سعادت و توفیق بزرگی است که شاعران باید مغتنم بدانند و برایمان تعریف می کند: وجود پُربرکت ائمه اطهار(ع) سرشار از انرژی معنوی است. اغلب شعرهایی که برای امام هشتم(ع) سرودهام، در حرم منور رضوی و در قلب حریمی بوده که مملو از عظمت و شکوه است.این شاعر جوان که مدیحه سرایی اهل بیت (ع) را از افتخارات زندگی خود و لطف خداوند می داند، عقیده دارد یک شاعر آیینی در مرحله نخست باید شناخت دقیقی از تاریخ اسلام داشته باشد تا در مسیر سرایش شعر دچار لغزش و اشتباه نشود. با این هنرمند جوان در مجالی کوتاه از هنر شعر آیینی و رسالت شاعران جوان برای دوام و قوام این عرصه سخن گفتیم که گزیده ای از آن را در ادامه می خوانید.
مادربزرگی شاعر و پدری مداح
حرف را با «عرفانپور» از ورودش به عالم شاعرانگی آغاز میکنیم. برایمان تعریف می کند که فقط 12سال داشته وقتی برای نخستینبار، قافیهها بر زبانش جاری و ردیف میشوند. او ادامه میدهد: البته اشتیاق من به شعر و ادبیات اتفاقی نبود، خانوادهام با این عرصه انس زیادی داشتند. حتی مادربزرگم شعرهایی را با موضوعات مختلف در حافظه اش داشت و همیشه بر زبانش جاری بود و اغلب وقتی در کنارش بودیم، برایمان زمزمه می کرد. ذهن من از همان ایام به این دنیای پُر از کلمه و احساس خو گرفته بود. وی می گوید: از همان ۱۲ سالگی که شعر گفتن را شروع کردم، سعی می کردم تک محور نباشم و در قالب ها و موضوعات مختلف ورود کنم، اما بنا به دلایلی بیشتر به طرف شعرهای مذهبی و آیینی کشانده شدم. در واقع مداحیها و نوحهسراییهای گاه و بیگاه پدرم مرا به این سبک از شعر مشتاق کرد. خاطرم است در اولین دفتری که برای یادداشت شعرهایم داشتم؛ موضوع اصلی، مدح و مرثیه اهل بیت(ع) بود. وقتی مداحیهای پدر را میدیدم، ناخودآگاه ابیات در ذهنم شکل می گرفت و قاعدهمند می شد. بعدها در هیئتهای مذهبی حضور پیدا می کردم و اشعارم را می خواندم، آن فضا هم انگیزه و انرژی مضاعفی به من می داد تا در زمینه شعر آیینی فعالتر شوم.
ورود جدی به فضای نوحه سرایی
این هنرمند جوان اضافه می کند: شیراز شهر شعر و ادب است. همه بنیانهایش با این هنر پیوند خورده و به برکت همین صبغه، مجالس و محافل ادبی متعددی در آن برقرار است. در همان ایام نوجوانی و بعد از کشف این قریحه، پای من هم به بعضی از آن ها باز شد. هر هفته در چهار یا پنج جلسه شعر شرکت میکردم، بعد از آن نوبت به جشنواره ها رسید. از جایزه ادبی باباطاهر در سال 83 بگیرید تا سرو زرین جشنواره بین المللی شعر فجر (۱۳۸۶)و جایزه ادبی قیصر امین پور (۱۳۸۶). خلاصه هر گوشهای اگر ظرفیتی برای بیشتر آموختن بود، سعی می کردم خودم را برسانم و بهره ای بگیرم. حتی در برههای بعضی انجمن های شعری شهر شیراز را مدیریت می کردم تا این که وارد دانشگاه شدم.
این شاعر آیینی تاکید می کند: نقطه عطفی که در فضای شعری من به وجود آمد؛ هجرت به تهران و آغاز تحصیلم در دانشگاه امام صادق (ع) بود. آن بستر، برای من به ویژه در زمینه شعر اهل بیت(ع) انقلابی را رقم زد، چرا که به صورت تخصصی وارد فضای نوحه سرایی برای هیئت عزاداری میثاق الشهدای این دانشگاه شدم. خلاصه سرنوشت این طور قسمت کرد تا خادمی اهلبیت(ع) از این مسیر برایم امکان پذیر شود.
بهترین شعرم را هنوز نسرودهام
این شاعر جوان در ادامه صحبت هایش به ویژگیهای شعر آیینی می پردازد و می گوید: یکی از دلایل پویایی شعر اهل بیت(ع)، توجه به سیره و رویکرد و اندیشه این خاندان معظم است. درک درست انگیزهها و انتخابهای این انسانهای والا مقام و دشواریهایی که در راه هدایت مردمان متحمل می شوند؛ باعث می شود تا مردم ارتباط عمیقی با این خانواده برقرار کنند. شعری موفق خواهد بود که این مفاهیم را به درستی تصویر و حق را به شایستگی تبیین کند و بکوشد تا پیامی را که در پَس هر عملی نهفته است به چاشنی فنون ادبی، به اثری دلنشین در گوش و ذهن مخاطب خود تبدیل کند.
از او می پرسیم از میان سرودههایش کدام را بیشتر دوست داشته، در جواب بیان می کند: انتخاب سختی است. من به همه شعرهایم افتخار می کنم اما باور دارم بهترین آنها، همان شعری است که هنوز نسرودهام. شعرهایی که تا به امروز گفته ام روح من را راضی نمی کند و به دنبال این هستم که مدام بهتر بشوم. اصل هنر و هنرمندی همین تلاش مستمر و پایان ناپذیر برای بهتر بودن و بهتر شدن است. این را مدیون آن بزرگوارانی هستیم که شعر ما به بهانه وجود آنها، قوت و محبوبیتی پیدا کرده است.
بیشتر شعرهایم برای امام رضا(ع) را در حرم ایشان سرودهام
این شاعر آیینی در ادامه به برخی مداحی هایی اشاره می کند که در محتوایشان ضعفی وجود دارد و توضیح می دهد: آن که پشت تریبون قرار می گیرد و مدح یا نوحهای می خواند، ملزم است که رعایت امانت بکند و محتوای شعری که می خواند به اندازه اجرایش قوت داشته باشد. اشعار ارزشمندی در این حوزه وجود دارد که می توان از آن ها بهره گرفت.وی ادامه می دهد: ضعفهای متعددی را در اشعاری که بعضا در برخی محافل عزاداری یا سرور قرائت می شود، می توان دید. این نقد را باید به شاعر آن وارد دانست. اگر شاعری برای اهل بیت(ع) شعر بگوید، اما استناد تاریخی ضعیفی داشته باشد و تحریفی در تاریخ ایجاد کند؛ طبیعتا نه تنها رسالت خود را انجام نداده بلکه خدشهای نیز به این عرصه فرهنگی وارد آورده است. شناخت مستمعان و تلاش برای جلب توجه و آگاهسازی آنها، مسئولیت سنگین دیگر شاعران آیینی است.وی اضافه می کند: متاسفانه گاهی اوقات برخی شاعران در این زمینه کاهلی می کنند و به سمت و سوی تاریخ نمی روند و همین باعث می شود در برخی مدیحه سرایی ها شاهد بیان مطالبی باشیم که نشان از ضعف دانش سراینده متن دارد. در یک کلام آن چه که میتواند شعر آیینی ما را از اصل و اساس نیرو بدهد و آن را به حرکت دربیاورد آن تفکر مذهبی و مطالعات شاعران در حوزه تاریخ و آموزههای مذهبی است.عرفان پور همچنین در بیان ویژگی های شعر آیینی نیز اظهار می کند: اگر شاعر آیینی به واقع احساس انسی با اهل بیت(ع) داشته باشد و بعد زبان به سرایش بگشاید، شعرش محبوبیت پیدا می کند البته باید لوازم زیربنایی شاعری را در اختیار داشته باشد. به معنای دیگر با فنون کار آشنا باشد. جوانترهایی که وارد این عرصه می شوند، باید از روی دست پیش کسوتان این حوزه مشق بگیرند. تعهد بیاموزند و بکوشند در این مسیر نگاه حرفهای شان را حفظ کنند.وی از برکات این هنر در زندگی اش این طور می گوید: طبیعتا هر برکتی که در زندگی ما شاعران آیینی و شخص من وجود دارد، متاثر از لطف اهل بیت(ع) و خادمی درگاه ایشان است. بعضی از محبوبترین شعرهایم را با افتخار برای حضرت رضا(ع) سرودهام. جالب است بدانید عمده آنها در حرم حضرت بر زبانم جاری شده و به برکت معنویت ، عظمت و شکوه حریم و بارگاه ایشان، کلمات در ذهنم جان گرفته اند.
حرف آخر این شاعر جوان، از اهمیت پیوند هنرمندان با جامعهشان است. او اظهار می کند: شعر آینه و انعکاسی از شرایط فکری، فرهنگی و اجتماعی یک جامعه است. میان هنرمند و جامعهاش نباید شکافی باشد که اگر چنین شد، دیگر کلماتش به دلها نمی نشیند. این ضرورت برای شاعران آیینی اهمیت بیشتری دارد چرا که مخاطب آنها، دل و احساس این مردمان است.