میرزاده- مشهد با توجه به پیشینه تاریخی خود و وجود مضجع شریف حضرت رضا (ع)، به عنوان دومین کلان شهر معرفی می شود. جمعیت حدود 3 میلیون نفری ساکن در مشهد و بافت اجتماعی متفاوت این شهر، نشان از این دارد که جمع زیادی از مردم از نقاط دور و نزدیک، ترجیح داده اند این شهر را به عنوان محل زندگی خود انتخاب کنند. در نتیجه تراکم جمعیت در بافت مرکزی شهر برای کاهش هزینه های زندگی، تعداد زیادی سکونت در حاشیه شهر را برای زندگی انتخاب کرده اند که این موضوع، کم کم تبدیل به مسئله مهمی با عنوان «حاشیه نشینی» در مشهد شده است. «حاشیه» هایی که کم کم، وسعت پیدا کرده است و به تناسب همین وسعت، مشکلاتش نیز افزایش یافته است و هم اکنون، کار به جایی رسیده که رسیدگی به نابه سامانی های حاشیه شهر مشهد، به یکی از مهم ترین دغدغه های مسئولان محلی و در برخی موارد مسئولان کشوری تبدیل شده است.در سال های اخیر با تلاش های خدمت گزاران حاشیه شهر، بخش زیادی از مشکلات در این مناطق برطرف شده است. اما این مناطق، همچنان به توجه بیش از پیش مسئولان نیاز دارد و هر چند در کوتاه مدت نمی توان مشکلات آن را به صورت کامل برطرف کرد، اما می توان ظرفیت و اثر بخشی لازم برای رفع مشکلات را ایجاد کرد. با این همه، تلاش در عرصه محرومیت زدایی و کمک به رفع مشکلات مردم در این مناطق در قالب انجام فعالیت های جهادی نیروهای بسیج، مدتی است رونق بیشتری یافته و این فعالیت ها نیز در قالب های مختلف به انجام رسیده است. در راستای معرفی برخی از این اقدامات، با یکی از فعالان فرهنگی و اجتماعی که در حاشیه شهر تلاش می کند در قالب ارائه خدمات پزشکی به محرومان، گامی برای بهبود وضعیت و رفع محرومیت در این مناطق بردارد، به گفت و گو می نشینیم. «حسن بخشی» مسئول قرارگاه جهادی شهید علیمردانی است که چند سال است فعالیت های خود را در حاشیه شهر مشهد متمرکز کرده است. اما طی سال گذشته، از این جهادگر بسیجی و گروه او با عنوان فعال ترین گروه جهادی در عرصه ارائه خدمات پزشکی به حاشیه شهر مشهد یاد می شود. وی در گفت و گو با «خراسان رضوی» به برخی از ابعاد این فعالیت ها اشاره می کند.
از خدمت رسانی در روستاهای محروم استان تا حاشیه شهر مشهد
بخشی می گوید: کارمان را از سال 1391 و با انجام فعالیت های عمرانی و سازندگی در روستاهای محروم تربت جام، سبزوار و کلات آغاز کردیم. اما از سال 1393 و پیرو تأکید مقام معظم رهبری مبنی بر ارائه خدمت به نقاط محروم حاشیه شهر مشهد، تمرکز فعالیت های مان را بر حاشیه شهر مشهد قرار دادیم و خدمات خود را در قالب های مختلف عمرانی، فرهنگی، خیریه، پزشکی و کارآفرینی در این مناطق ادامه دادیم. فعالیت های ما در بخش خیریه و فرهنگی، شامل ارائه اقلام معیشتی به خانواده های محروم تحت پوشش قرارگاه، تأمین جهیزیه برای نوعروسان، برگزاری جشن برای 202 فرزند یتیم محروم از 6 ناحیه بسیج مشهد و ارائه لباس و کیف و کفش و اقلام نوروزی به آن ها، ارائه کمک هزینه تحصیل به دانش آموزان نیازمند، زمینه سازی برای اشتغال بانوان سرپرست خانوار، حمایت از کودکان بی سرپرست و بد سرپرست، برپایی جشن های مناسبتی و اردوهای تفریحی برای کودکان حاشیه شهر و ... بوده است.
سفیران سلامت در حاشیه شهر مشهد
مسئول قرارگاه جهادی شهید علیمردانی می افزاید: از نیمه شعبان سال 1396 و با هدف محرومیت زدایی و بهبود وضعیت بهداشت و درمان مردم حاشیه شهر مشهد، فعالیت های ما در این زمینه نیز آغاز شد و با عنوان «سفیران سلامت» خدمات خود را ارائه کردیم. مجموعه سفیران سلامت، هر ماه به یکی از نواحی حاشیه شهر مشهد می رود و خدمات پزشکی خود را در زمینه های مختلف ارائه می کند. این خدمات شامل خدمات دندان پزشکی، (پرکردن، کشیدن و جرم گیری دندان)، پزشک عمومی، اطفال، بینایی سنجی، ارتوپدی، فیزیوتراپی، زنان و مامایی، پرستاری، گفتار درمانی، طب سنتی، روان شناسی، مشاوره حقوقی و خانواده و ... است که به صورت رایگان و جهادی ارائه می شود. کلیه بیماران ویزیت شده هم داروی خود را از داروخانه قرارگاه به صورت رایگان دریافت می کنند. مثلا در زمینه ارائه خدمات دندان پزشکی، حدود 4 تا 6 یونیت دندان پزشکی را به مناطق مد نظر منتقل می کنیم.
بهره مندی 18 هزار نفر از خدمات پزشکی در حاشیه شهر
بخشی خاطرنشان می کند: طی یک سال گذشته بیش از 18 هزار نفر از مردم حاشیه شهر مشهد، از خدمات پزشکی رایگان بهره مند شده اند. حداقل در هر روز از برگزاری طرح، هزار و 500 نفر به پایگاه های سلامت استان مراجعه کرده اند. در ابتدا، در حوزه های بسیج مستقر می شدیم. اما با توافقی که با مدیرکل سابق آموزش و پرورش استان منعقد شد، اجرای فعالیت خود را به مدارس منتقل و از فضای موجود در مدارس در روز تعطیل استفاده کردیم.
به پشتیبانی و حمایت نیاز داریم
هر چند که او همه فعالیت های خود را با همراهی افراد خیر و به صورت جهادی دنبال کرده است، اما معتقد است که در صورتی که از او حمایت شود، خدمات بیشتری را می تواند ارائه کند. وی می گوید: در هر برنامه اجرا شده توسط سفیران سلامت، بیش از 10 میلیون تومان برای تأمین دارو و میلیون ها تومان برای تجهیزات دندان پزشکی هزینه می کنیم که این مبالغ از سوی تعداد معدودی از خیران تأمین می شود.
چنان چه حمایت بیشتری صورت گیرد، خدمات گسترده تری نیز ارائه خواهیم کرد.
مثلا یکی از مشکلات درمانی مردم در حاشیه شهر، هزینه های خدمات آزمایشگاهی است که در صورت حمایت بیشتر، این خدمات را نیز ارائه می کنیم. علاوه بر این، اگر بیمارستان ها در زمینه ارجاعات بالینی با ما همکاری کنند، خدمت رسانی ابعاد بیشتری خواهد یافت. افراد خیر هم می توانند با ارائه مواردی مانند تجهیزات پزشکی و ... در این زمینه گام های مؤثری بردارند.