
یادداشت
تعداد بازدید : 53
ثبات قیمت گوشت قرمز مستلزم تدابیر ویژه دولت در تامین و توزیع
نویسنده : علی اصغر ملکی رئیس اتحادیه گوشت گوسفندی کشور
براساس آمارهای سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (فائو) سرانه مصرف گوشت در ایران سالانه حدود 5/35 کیلوگرم محاسبه شده است که از این مقدار 5/12 کیلوگرم را گوشت قرمز و ۲۳ کیلوگرم را گوشت مرغ تشکیل میدهد.
تامین این ماده غذایی با توجه به فراهم کردن پروتئین مورد نیاز بدن و از طرفی ضرورت تامین امنیت غذایی برای جمعیت رو به رشد کشور، حائز اهمیت است. از طرفی سهم این ماده غذایی در ارزش افزوده بخش کشاورزی جایگاه ویژه ای دارد.
هر چند شاید سرانه این محصول در سبد خانوار کاهش یافته باشد اما با افزایش جمعیت این کالا همچنان از اقلام اصلی است که متقاضی دارد و همین مسئله نیز موجب افزایش قیمت این کالا در بعضی ایام میشود.
چنان که میزان مصرف گوشت قرمز و به تبع آن کشتار دام با توجه به مناسبت های ماههای اخیر همچون عید قربان، ایام محرم و اربعین حسینی افزایش داشت و این مسئله در افزایش قیمت گوشت گوسفندی بسیار تاثیرگذار بود و بعضا ذخایر انبارها را نیز وارد چرخه مصرف کرد. علاوه بر آن، با سرد شدن هوا و نزدیک شدن به فصل زمستان مصرف پروتئین افزایش می یابد که بر تعداد عوامل موثر در افزایش قیمت، میافزاید.
از گرانی گوشت قرمز در هفتههای اخیر انتقاد شده است. حقیقت آن است که قیمت این کالا از سال 92 تا تیرماه امسال همواره ثابت بوده است، اما متاسفانه از تیرماه به دلیل کمبود گوشت، قیمت این کالا تا 9 درصد افزایش یافت.
با این حال اگر گوشت قرمز را جزو کالاهای اولویت یک بدانیم، قیمت این کالا نسبت به افزایش 50 درصدی برنج و افزایش 35درصدی حبوبات رشد شاخصی نداشته است.
حقیقت آن است که بازار گوشت گوسفندی با چالش های بسیاری مواجه است که از جمله این چالش ها می توان به کشتار بره های ماده در سنین پایین یعنی در 6 ماه نخست سال اشاره کرد که در اصطلاح موجب قطع نسل می شود. یک مشکل جدی دیگر ما، قاچاق دام است که ما را در تهیه و تدارک گوشت دچار مشکل می کند.
هم اکنون گوشت گوسفندی چه به صورت مجاز و چه غیر مجاز به دیگر کشورها صادر می شود، چنان که این کالا از مرز گسترده کردستان به کشور عراق و دام سفید از جنوب کشور به امارات و کویت منتقل می شود. لازم است این نکته ذکر شود که کشورهای عربی خواستار دام سفیدی هستند که از مرغوبیت بالایی برخوردار باشد و گوشت وارداتی ایران به این کشورها این نیاز را تامین می کند.
از این منظر، توصیه می شود که وزارت جهاد کشاورزی نظارتی ویژه بر ارائه مجوز صادرات داشته باشد و اگر این مسائل به خوبی رصد و مدیریت شود، با کمبود این کالا و به تبع آن افزایش قیمت مواجه نخواهیم بود. نیاز داخلی عملا آن قدر هست که بستری برای صادرات این کالا نیست و حتی میزانی از تقاضا در شرایط فعلی بازار از طریق واردات گوشت از آسیایمیانه تامین می شود.
همچنین از دیگر مشکلاتی که پرورش دام سبک ما با آن رو به روست، مدیریت عمده دامداریهای فعال در کشور است. گام برداشتن در مسیر صنعتی شدن این مراکز یک ضرورت مهم است.
تحقق این امر مهم، موجب می شود بازار از گوشت قرمز اشباع شود و تنش قیمتی را شاهد نباشیم. در این زمینه تاکید می شود که ورود فناوریها و امکانات روز، بسیار کمککننده است.
البته متاسفانه استان هایی همچون کردستان که ظرفیت فراوانی به لحاظ مراتع در پرورش دام دارند، دامداریهایشان به طور عمده به صورت سنتی اداره می شود و اغلب در این استان ها شاهدیم که در خرداد ماه بازار دام اشباع می شود و دامداران در عرضه با مشکل مواجه می شوند و متقابلا در سایر ایام روند به صورت دیگری است. این امر ناشی از رویکردهای سنتی است که تناسبی میان نیاز بازار و عرضه قائل نیست.
استان خراسان رضوی از لحاظ تولید و توزیع گوشت قرمز و گوسفندی وضعیت مطلوب تری از بسیاری از استان های دیگر دارد و شهرستان های سبزوار، بجنورد، قوچان و ... در این استان گسترده، پاسخگو و تامین کننده تقاضای گوشت قرمز مصرف کنندگان هستند. به عبارت دیگر دامداری این منطقه تا حد بسیاری کفاف تقاضای مصرف کنندگان را می دهد. نکته قابل توجه آن است که با وجود حضور گسترده زائران از شهرها و کشورهای مختلف، کمبود گوشت قرمز در این منطقه کمتر احساس می شود، علاوه بر آن آلایش های دام خراسان رضوی به تهران منتقل می شود و در مجموع قیمت گوشت قرمز در این استان مطلوب تر است، چرا که نظارت ها جدی تر است.
در پایان باید تاکید کرد که مدیریت و تنظیم بازار بهترین رویکرد در مواجهه با تنشهایی است که به واسطه کاهش عرضه اتفاق می افتد. این امر نیازمند فرهنگ سازی است، چه در بخش تولید، چه توزیع و حتی در بخش مصرف. از دولت انتظار می رود ورود قوی تری به این بخش داشته باشد و نگذارد سر رشته امور در بازار، به واسطه مسائل بسیار کوچک از دست خارج و در حق مصرف کننده اجحافی شود.