یادداشت
تعداد بازدید : 42
روایتی از طرح تحول نظام سلامت در حاشیه شهر دو سال بعد از اجرا
نویسنده : مدير توسعه شبکه وارتقای سلامت معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی مشهد
یکی از مهمترین مشکلات شهر مشهد در سالهای اخیر، گسترش حاشیهنشینی و مسائل مربوط به آن بودهاست. مناطق حاشیهای که هم اکنون یک سوم از جمعیت شهر را در خود جای داده، با کمبودهای بسیاری در حوزههای مختلف مواجه است. اما یکی ازمهمترین مشکلاتی که در گذشته در این بخش از شهر با آن روبهرو بودیم، فقدان امکانات بهداشتی و مراکز درمانی برای افراد ساکن در این مناطق بود که خوشبختانه با شروع دولت یازدهم و برنامههای ویژه این دولت در حوزه سلامت شاهد اجرایی شدن برنامه ویژهای در این قسمت از شهر بودیم.
خدمترسانی در حوزه بهداشت به حاشیه شهر مشهد، در قالب برنامه «طرح تحول نظام سلامت» در سال 93 آغاز شد و براساس این طرح دانشگاه علوم پزشکی مشهد نسبت به تاسیس 86 پایگاه جامع و 42 مرکز خدمات سلامت و استخدام بالغ بر هزار نفر پزشک و نیروی سلامت برای تامین نیازهای بخش سلامت و درمان جمعیت یک میلیون و 250 هزار نفری ساکن در حاشیه شهر مشهد اقدام کرد. همچنین به دلیل مشکلاتی که در رابطه با بیماریهای غیرواگیردار، تغذیه کودکان و رواج اعتیاد در این محلات وجود داشت، در مراحل بعدی اجرای این برنامه، دانشگاه علوم پزشکی مشهد اقدام به استفاده از کارشناسان تغذیه و روانشناسان بالینی در این مراکز نمود.
توجه به نیازهای همه گروههای سنی از دیگر برنامههای این طرح بود که بر اساس آن، خدمات هر گروه سنی به عهده یک فرد مخصوص در این مراکز گذاشته شده است. اما از دیگر برنامههای طرح تحول نظام سلامت راهاندازی و استقرار نظام اطلاعات و پروندههای الکترونیکی سلامت است.
این برنامه به طور آزمایشی در حاشیه شهر مشهد در سال 94 آغاز شده است و از ابتدای امسال برای 50 میلیون نفر جمعیت تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی مشهد اجرایی خواهد شد. یکی از چالشهای اجرای این برنامه، فراهم کردن بستر الکترونیکی و اینترنتی در هزارو 400 نقطه شهری و روستایی است.
این در حالی است که درصدی از این مناطق فاقد شبکه اینترنتی است که در این رابطه نیازمند همکاری شرکت مخابرات استان هستیم. هدف از اجرای این برنامه، تسهیل دسترسی به اطلاعات بیماران برای خدمات رسانی به آنان حتی در دور افتادهترین مناطق تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی مشهد است تا بتوانیم کیفیت و کمیت خدمات ارائه شده در این مناطق را مورد سنجش قرار دهیم؛ زیرا بدون انجام چنین برنامههایی نمیتوان در رابطه با تاثیرگذاری خدمات رسانی در این مناطق صحبت کرد.
اما یکی از چالشهایی که در رابطه با اجرای طرح تحول سلامت در حاشیه شهر مشهد با آن روبهرو هستیم، کمبود فضای فیزیکی مناسب برای پایگاههای جامع و خدمات نظام سلامت است. هم اکنون بیش از 60 درصد این پایگاهها واحدهای استیجاری است که در این رابطه نیازمند مشارکت خیران و سازمانهای مردم نهاد و شهرداری هستیم.
اما در رابطه با نتایج اجرای این طرح بعد از دوسال باید گفت، با توجه به اینکه بحث سلامت مقولهای چند بُعدی است یک سازمان یا وزارت خاص نمیتواند از اجرای صددرصد این برنامه صحبت کند؛ زیرا یکی از جنبههای مهم سلامت جامعه مربوط به مسائل اجتماعی است که به دیگر سازمانها مربوط میشود.
از همین رو، رفع حداکثری مشکلات بهداشتی و درمانی حاشیهنشینان در گام اول نیازمند یک برنامهریزی جامع است تا به صورت شبکهای و با حل و فصل بخشی از مشکلات در پیشزمینه کار، آن را مرتفع سازیم و همزمان باید تمامی نهادها و دستگاههایی که بخشی از ماموریتشان متوجه حاشیه شهر و رفع مشکلات آن است، ما را در این مسیر یاری رسانند.