جولان دودزاها!
افزایش تعداد خودروهای دودزا در مشهد و تردد آن به مشکلی جدی برای شهروندان و هوای شهر تبدیل شده است، متولیان برای برخورد با دودزاها چه برنامه ای دارند؟
بهاره موفقی/ ریه های شهر مشهد مسموم است و نفسِ سیاه و آلوده خودروهای دودزا، بازدمش هوای شهر مشهد را پر کرده است؛ خودروهایی که میزان آلایندگی آن ها 15 تا 40 برابر یک خودروی استاندارد است. همه این ها در حالی است که هیچ یک از مسئولان متولی حل این معضل دیرینه را گردن نمی گیرد و توپ را به زمین دیگری می اندازند. وضعیت اسفناک است؛ مطابق آمارهای ارائه شده از سوی شهرداری مشهد 33 درصد از آلاینده های سطح شهر ناشی از آلودگی خودروهای شخصی است و سالانه 14 تا 16 هزار خودروی دودزا در سطح کلان شهر مشهد شناسایی می شود. همچنین 95 درصد مینی بوس های ادارات شهر مشهد( 6 هزار و 500 مینی بوس) فرسوده است؛ موضوعی که بنا به ادعاهای برخی از مسئولان متولی عنان اختیار را از استان بریده است و باید از سوی کشور و در سطح کلان به آن رسیدگی شود.
شناسایی سالانه 14 تا 16 هزار خودروی دودزا
محمد پذیرا، رئیس اداره محیط زیست، سلامت و ایمنی شهرداری مشهد در پاسخ به این سوال که برای جمع آوری خودروهای دودزا چه برنامه هایی در دستور کار قرار گرفته است، ضمن اشاره به راه اندازی گشت هایی توسط شهرداری مشهد با همکاری دادستانی و پلیس راهور از سال 1396 به «خراسان» می گوید: خودروهای آلاینده ۱۵ تا ۴۰ برابر نسبت به یک خودروی استاندارد آلایندگی دارند. این گشت ها حدوداً یک درصد در کاهش آلودگی هوای شهر مشهد موثر هستند. یک درصد شاید از نظر شما رقم ناچیزی باشد، اما حجم زیادی را در بر می گیرد. حدوداً ۹۰ درصد خودروهایی که در نهایت توسط گشت ها برایشان اخطار صادر می شود، در یک بازه زمانی حدودا یک ماهه رفع نقص می کنند. این گشت ها سالانه حدود 36 تا 37 هزار خودرو را شناسایی می کنند که از این ها نزدیک ۱۴ تا ۱۶ هزار خودرو، دودزا هستند. همچنین این گشت ها، خودروهای شهرداری را نیز سنجش می کنند طوری که گشت مختص اتوبوس ها را داریم که فقط سنجش می کنیم. وی ادامه می دهد: بیش از 6 هزار مورد از خودروهای مجموعه خدمات شهرداری توسط همین گشت ها بررسی می شود.
سیاهه آلودگی هوای مشهد در مسیر به روزرسانی
پذیرا در پاسخ به این سوال که خودروهای فرسوده چه میزان آلایندگی در سطح شهر ایجاد می کنند، می گوید: بر اساس فهرست سیاهه انتشار در سال 1397 میزان انتشار آلاینده های سطح شهر ناشی از خودروهای شخصی 33 درصد است اما ما فهرست سیاهه انتشار را داریم به روز رسانی می کنیم. طبق قراردادی که شهرداری با دانشگاه فردوسی مشهد منعقد کرده است، تا آخر امسال یا ابتدای فروردین سال آینده این کار انجام خواهد شد و مشهد اولین شهری خواهد بود که به روزرسانی می کند.
فرسودگی 95 درصدی سرویس های ادارات
پذیرا در پاسخ به این سوال که با توجه به ایجاد گشت ها از سال 1396 چرا خودروهای دودزا همچنان در سطح شهر جولان می دهند؟ ضمن اشاره به افزایش قیمت خودرو و تبدیل آن از کالای مصرفی به کالای سرمایه ای، می گوید: هیچ کجای قانون نوشته نشده که شهرداری متولی برخورد با خودروهای دودزاست. ۹۵ درصد مینی بوس های شهر مشهد یعنی تعداد 6 هزار و 500 مینی بوس که سرویس ادارات هستند، فرسوده است. یک نهادی باید پای این کار بیاید. این سرویس ادارات خارج از مجموعه شهر مشهد هم هستند و زمانی هم بین ساعت 3 تا 5 صبح تردد می کنند که هیچ کس آن ها را نمی بیند. در واقع، 5 درصدی هم که فرسوده نیستند مینی بوس هایی هستند که مجموعه شهرداری در خط های خودش ایجاد کرده است. بنابراین، این موضوعات کلان کشوری و در سطح وزارتخانه است.
برخورد پلیس راهور با 3 هزار و 300 خودروی دودزا در 5 ماه
سرهنگ علیرضا رحیمی، رئیس اداره آموزش و فرهنگ ترافیک پلیس راهور استان نیزدر پاسخ به این سوال که در برخورد با خودروهای دودزا چه برنامه هایی در دستور کار قرار گرفته است؟ به «خراسان» می گوید: ما برای بحث خودروهای دودزا دو رویکرد داریم؛ یکی این که خودروهایی که فاقد معاینه فنی هستند به صورت هوشمند اعمال قانون می شوند. مورد دوم، بحث صرف دودزا بودن خودروست که ما ضمن اعمال قانون، خودرو و مدارک آن را دریافت میکنیم و پلاک تعمیرگاهی می دهیم. رحیمی در پاسخ به این سوال که با توجه به گلایه های فراوان مردم در این راستا، تمهید دیگر شما به عنوان یکی از مسئولان متولی برای حل این موضوع چه خواهد بود، بیان می کند: آن چه را در حدود و اختیارات قانونی مان بوده است، همیشه اجرا کردیم و در ادامه نیز اجرا خواهیم کرد اما متاسفانه همه ابزار دست پلیس نیست. سرهنگ رحیمی ادامه می دهد: بحث سوخت، گرانی خودرو، خودروی فرسوده، هزینههای تعمیرگاهی و ترددهای اضافی که داخل شهر به صورت تک سرنشین داریم، نیز مطرح هست. این گونه نیست که ما صرفاً بخواهیم با قدرت اجرایی که پلیس دارد، کلاً صورت مسئله را پاک کنیم و بگوییم اگر پلیس کار کند، این مسئله برطرف می شود یا برطرف نمیشود. وی در بخشی از اظهارات خود ضمن اشاره به متولی بودن سازمان های دیگر در این زمینه مانند سازمان های محیط زیست، دانشگاه علوم پزشکی، شهرداری و شرکت پخش فراورده های نفتی می افزاید: نهادهای دیگری هم متولی این موضوع هستند و بالاخره باید برای این قضیه فکری بکنند مثلا وام کم بهره ای برای نوسازی خودروها بدهند. به نظر من با توجه به این که متولی شهر به نوعی شهرداری است، شهرداری میتواند خیلی کمک کند. سرهنگ رحیمی در پاسخ به این سوال که چه میزان خودروی دودزا شناسایی شده است، بیان می کند: سال 1402 میزان 5 هزار و 600 فقره و در 5 ماه ابتدایی سال 1403 میزان 3 هزار و 300 فقره برخورد با خودروی دودزا صورت گرفته است.