گزارش «خراسان» از چرایی آمار بالای غرق شدگی در استان و نقش استخرهای کشاورزی
تعداد بازدید : 16
متهم آمار بالای غرق شدگی در استان!
وحید تفریحی- سالهاست که جان میگیرد و همچنان محبوب است! «ژئوممبران» را می گویم؛ پوششی که به دلیل مقرون به صرفه بودن آن در مقایسه با موارد جایگزین و ایمن تر یعنی استخرهای بتنی، بیشتر در استخرهای کشاورزی و ذخیره آب مورد استفاده قرار میگیرد و بهطورکلی از موادی مانند پلیاتیلن، پلیوینیلکلراید و پلیپروپیلن ساخته میشود. این ورقها عمدتاً در رنگهای مشکی و آبی تولید میشوند و قرار گرفتن انسان ها یا حیوانات در داخل آن بدون کمک، عملا مساوی با مرگ است؛ چراکه جنس ژئوممبران ها اجازه خروج از عمق بالای آن را نمی دهد. یکشنبه 19 آذرماه که در همین صفحه و در گزارشی با عنوان «غرق شدگی در استان؛ بالاتر از 4 استان ساحلی!» از آمار بالا و عجیب و غریب مرگ ناشی از غرق شدگی در استان نوشتیم خیلی سوالات مختلفی ایجاد شده که دلیل این آمار بالا که حتی استان خراسان رضوی را بالاتر از 4 استان ساحلی قرار داده چیست؟ یکی از مهمترین دلایل آن استخرهای غیرمجاز و غیراستاندارد کشاورزی است! به گزارش «خراسان رضوی»، بر اساس داده های پزشکی قانونی کشور، میزان مرگ های ناشی از غرق شدگی در استان ما از عدد 32 نفر در سال 97 به میزان 80 نفر در سال 1401 رسیده است؛ این یعنی 150 درصد افزایش آمار مرگ های ناشی از غرق شدگی در خراسان رضوی! آمار مرگ های ناشی از غرق شدگی طی سال های 97 تا 1401 به ترتیب 32 نفر شامل 30 مرد و 2 زن، 58 نفر شامل 47 مرد و 11 زن، 47 نفر شامل 44 مرد و 3 زن، 64 نفر شامل 55 مرد و 9 زن و 80 نفر شامل 57 مرد و 23 زن بوده است. علاوه بر این در سال 1401، درمجموع 80 نفر در استان غرق شده اند، بررسی وضعیت دیگر استان ها نشان می دهد که خراسان رضوی بعد از استان های مازندران با 161 فوتی، گیلان با 119 فوتی، خوزستان با 98 فوتی و فارس با 97 فوتی در رتبه پنجم کشور قرار گرفته است! عجیب تر این که آمار مرگ و میر ناشی از غرق شدگی در خراسان رضوی بالاتر از 4 استان ساحلی است! یعنی بالاتر از استان های هرمزگان، بوشهر، گلستان و سیستان و بلوچستان! همچنین در این سال حدود 7 درصد از کل آمار مرگ های ناشی از غرق شدگی در کشور مربوط به خراسان رضوی بوده است. در این گزارش سراغ متهمی رفتیم که بخش زیادی از این آمار مرگ های ناشی از غرق شدگی در استان زیر سر اوست؛ استخرهای غیرمجاز و غیر استاندارد کشاورزی.
تمهیدات جهاد برای ایمن سازی استخرهای کشاورزی
باتوجه به آمار قابل توجه غرق شدگی ها در استان که بخش زیادی از آن در استخرهای کشاورزی رخ داده است، اقدامات جهاد کشاورزی برای ایمن سازی استخرهای کشاورزی را مورد سوال و مطالبه قرار دادیم که جعفر جوادی مدیر آب و خاک سازمان جهاد کشاورزی استان در پاسخ به این سوال «خراسان» گفت: اقدامات مختلفی برای نظارت بر ایمن سازی استخرهای کشاورزی در استان انجام می شود که از جمله آن می توان به بازدید دوره ای برای بررسی ایمن بودن استخرها، اطلاعیه و اخطار به شورای اسلامی، دهیاران و بخشداران، برگزاری جلسات لازم در فرمانداری توسط مدیریت جهاد کشاورزی شهرستان ها، ارسال ضوابط فنی و اخطارهای لازم برای رعایت نکات ایمنی در استخرهای ذخیره آب کشاورزی، عدم آزاد سازی اعتبارات مرتبط در صورت نا ایمن بودن استخر ساخته شده و ارسال و نصب بنر هشدار و رعایت نکات ایمنی در جهاد کشاورزی شهرستان ها و مراکز خدمات کشاورزی اشاره کرد. وی همچنین در پاسخ به این سوال که با توجه به تلفاتی که استفاده از ژئوممبران در استخرهای کشاورزی به دنبال دارد آیا امکان استفاده از متریال دیگری غیر از ژئوممبران برای این استخرها وجود ندارد؟ تصریح کرد: استخرهای بتنی که با مصالح مختلفی از جمله آجر، سنگ، بلوکه سیمانی و... ساخته می شود جایگزین مناسبی برای این منظور است اما به دلایل مختلفی از جمله هزینه بالا و نشست آب، مورد استفاده قرار نمی گیرد.
استاندارد استخرهای کشاورزی چیست؟
محمدرضا قوسیان مقدم مدیر امور اراضی سازمان جهاد کشاورزی استان نیز در گفت و گو با «خراسان» به یک سوال مهم در این زمینه پاسخ می دهد؛ این که استانداردهای لازم برای احداث استخرهای کشاورزی چیست؟ وی می گوید: اخذ موافقت اصولی از مرجع صدور پروانه های تخصصی و متولی مدیریت آب وخاک و امور فنی و مهندسی دستگاه متبوع و شرکت سهامی آب منطقه ای استان با اولویت طرح یکپارچگی اراضی و سیستم های نوین آبیاری یا احداث استخر تجمیعی از جمله مهمترین الزامات در احداث استخرهای کشاورزی است. وی می افزاید: هرگونه عملیات خاکبرداری یا خاکریزی نظایر استخرهای ذخیره آب که فاقد اخذ مجوزهای قانونی از دستگاه های متولی باشد، از مصادیق تغییر کاربری غیرمجاز محسوب میشود و مستند به ماده های 3 و 10 قوانین حفظ کاربری اراضی زراعی و یا... گزارش شناسایی و اخطاریه ها به محاکم قضایی ارسال می شود. مدیر امور اراضی سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی همچنین از تلاش این سازمان برای نظارت بر ایمن سازی و کاهش خطرات استخرهای کشاورزی می گوید و تاکید می کند: اقدامات ایمنی نظیر فنس کشی و نصب تابلو در محل استخرها از جمله در حریم های روستایی، شهری، معابر اصلی و فرعی و راه های ارتباطی در این زمینه در دستور کار است و انجام می شود. وی بدون اعلام آمار برخورد با متخلفان طی امسال و سال گذشته و با بیان این که «با عنایت به گزارش های شناسایی مبنی بر طرح دعوی در محاکم قضایی که ملاک عمل ارزیابی مدیریت شهرستان ها در امور حفظ کاربری می باشد»، اعلام آمار در این زمینه را به اداره آمار و برنامه ریزی مدیریت امور اراضی واگذار می کند که البته آماری در این زمینه به «خراسان» اعلام نشد.