محمدرضا کلایی شهردار مشهد در گفت و گو با مجله «آگاهی نو» به مسائل مختلف این کلان شهر و تجاربش از دو سال مسئولیت به عنوان شهردار پرداخت. به گزارش آخرین خبر مشهد، بخش هایی از اظهارات کلایی در مصاحبه با «آگاهی نو» در ادامه می آید:
* من سه پیش فرض دارم که از همان ابتدا به آن معتقد بودم و تاکنون هم هیچ گاه مسائل به گونه ای نبوده اند که از پیش فرض های خود دست بردارم. پیش فرض اول این است که در جریان فعلی کشور کار باطل السحر است. یعنی کسی که کار می کند دقیقاً یک چوب جادویی در اختیار دارد و بسیاری از چیزهایی را که می خواهد به آن ها برسد و ابزارهایی را که احتیاج دارد به دست خواهد آورد. نکته دوم این که جامعه به شوق زندگی نیاز دارد و اگر بتوانید اشتیاق زندگی را به جامعه بدهید حتماً استقبال می شود. اما نکته سوم این است که باید به این توجه کرد که هر دورانی ابزار خود را دارد. شهردار یک کلان شهر وظیفه دارد همه ذی نفعان را به سمت هدفی واحد معطوف کند.
* درباره دیدارها و ارتباط با امام جمعه مشهد: دیدار اول زمانی بود که تازه شهردار شده بودم و همیشه از همان برخورد اول موضوعی که ایشان را متعجب می کند صراحت من است و معمولاً از رک بودن من خنده اش می گیرد. هر مسئله ای را که در ذهنم می گذرد مطرح می کنم و تا حالا هم ندیده ام که ایشان از بیان این موضوعات از سوی من عصبانی شده باشد و عموما تعجب می کند و خنده اش می گیرد. در جلسه اولی که با هم ملاقات داشتیم درباره حاشیه و رینگ شهری مشهد صحبت کرد و معتقد بود این رینگ مشهد را به متن و حاشیه تقسیم کرده است و خواسته جدی ایشان این بود که این دو عرصه را به هم متصل کنیم.
* از طرف همه طیف ها تحت فشار هستم و همه، درخواست های خود را دارند و به یک معنا فکر می کنند اگر در قدرت شریک نیستند می توانند بگویند پس کارها هم درست انجام نمی شود. مثلاً هنگامی که کاری انجام می شود سعی می کنند نتایج مثبت آن را نبینند و به همین دلیل شکاف آن ها با مردم به طور مداوم زیاد می شود. در بخش هایی از هر دو جناح در یک موضوعی این دو با هم مشترک هستند و آن هم این است که ترس های فراوانی دارند که غیرواقعی است و مثلاً می گویند درست است که در این پروژه موفق شدی اما در بعدی به طور قطع شکست خواهی خورد.
* درباره ضرورت همراهی با ذی نفعان در مدیریت شهری: در این جا هدف، اثرگذاران در توسعه هستند مثلاً در شهر مشهد آستان قدس رضوی یک وزنه است و از سوی دیگر امام جمعه و نماینده ولی فقیه هم اثرگذاری جدی دارد، در این میان استاندار و مدیران کل، بخش دیگری از تاثیرگذاری را به خود اختصاص داده اند، شورای شهر و گروه های سیاسی اصلی هم به گونه ای دیگر موثر هستند. در واقع این ها مجموعه ای از ذی نفعان را تشکیل می دهند.
* در پاسخ به سوالی درباره انتقادات از بدهی های شهرداری تهران در دوره قبل و مقایسه با دوره فعلی: تهران شهر بدهکاری است اما در این هم تردید ندارم آن هایی که این حرف ها را می زنند ناکارآمدی خود را می خواهند پوشش دهند زیرا مطمئن هستم در سه سال گذشته شهرداری تهران اگر می خواست، می توانست همه بدهی های شهر را تسویه کند. در مشهد نزدیک به هشت هزار میلیارد تومان بدهی داشتیم و خزانه هم خالی بود و از نظر بدهی در شرایط مشابهی با تهران بودیم اما اصلاً قابل مقایسه نیست زیرا شهردار تهران عضو هیئت دولت است و می تواند از قدرتی که دارد راحت برای حل مشکلات استفاده کند. تعداد پروژه های عمرانی جاری در مشهد به اندازه هشت کلان شهر دیگر است و در این شرایط ما هیچ بدهی نداریم.
* در سال ۹۷ بدهی شهرداری سنگین بود و من آبان ۹۷ که انتخاب شدم به شورای شهر گفتم به شما قول می دهم تا آبان ۹۸ بدهی های شهرداری مشهد صفر شود. یکی از اعضای شورا آن زمان گفت شما تا یک سال دیگر ۲۰ درصد بدهی ها را هم پرداخت کنی ما راضی هستیم. در پایان سال ۹۷ بدهی شهرداری مشهد صفر شد. ظرفیتی در بند (و) تبصره (۵) بودجه وجود دارد که می گوید اگر شهرداری به بانک بدهکار است و از سوی دیگر از دولت طلبکار است می تواند این دو را با هم تهاتر کند و ما از این ظرفیت ها استفاده کردیم.
* درباره مبارزه با فساد در شهرداری مشهد: از ۱۰۰ سال پیش تاکنون عدلیه، نظمیه و بلدیه نهادهایی بودند که مردم از آن ها ناراضی هستند. پس این یک تصویر ذهنی است و به عملکرد شهرداری هم مرتبط نیست. اما من یک راه حل را درباره این که چگونه می شود با فساد مبارزه کرد روش اصلی می دانم و آن هم بحث الکترونیکی کردن است. چند تا از شهرداری های مناطق را تعطیل کرده ایم و هم اکنون به شکل الکترونیکی فعالیت می کنند. الکترونیکی کردن به ویژه در حوزه شهرسازی بسیار کارآمد است.
* تکدی گری، کارتن خواب ها، معتادان متجاهر، زنان خیابانی و کودکان کار از موضوعاتی هستند که همیشه برای به سرانجام نرسیدن آن ها حسرت می خورم چون نتوانستم ذی نفعان را هماهنگ کنم که به این قضیه ورود کنند زیرا اهداف متفاوتی دارند و واقعا دولت فشل است زیرا سازمان بهزیستی در این موارد اصلا پای کار نیست. در گشت های شبانه ای که دارم با یک گروه ۳۰۰ نفری از زباله گرد های مرد و زن و کودک برخورد کردم که چند زن باردار هم در بین آن ها بود. آن ها برای یک مرکز غیرقانونی جمع آوری پسماند کار می کردند، مراکز غیرقانونی جداسازی پسماند وقتی در محدوده شهری نباشد تحت نظارت ما هم نیست. نکته مهم در این باره این است که در گذشته زباله گردها در ازای آن چه در شهر جمع آوری می کردند از سوی شخصی که در همین مراکز غیرقانونی فعالیت می کند و حاصل زحمت آن ها را تحویل می گیرد، ۸۰ درصد پول دریافت می کردند و ۲۰ درصد مواد مخدر؛ اما الان این طور شده که ۹۰ درصد مواد مخدر و ۱۰ درصد پول می گیرند و این تبدیل به یک الگوی تجارت شده است زیرا هر روز زباله گرد باید به آن شخص مراجعه کند چون معتاد شده و به مواد مخدر روزانه اش نیاز دارد و در واقع کارگری است که هیچ روزی نمی تواند مرخصی بگیرد.
* مجموع پروژه های در دست اجرا حدود ۲۲ هزار میلیارد تومان است که با سرعت های متفاوت در حال انجام است.
* در پاسخ به سوالی درباره حضور سرمایه گذاران عرب در مشهد: در مقطعی رونق جدی درباره این قضیه داشتیم اما متاسفانه حمله به کنسولگری عربستان ضربه مهمی زد؛ افرادی که از دمام، بحرین و کویت آمده بودند عملا جا خالی دادند و فقط عراقی ها ماندند که از توان مالی برخوردار نیستند.
* در پاسخ به این سوال که «فکر می کنید شهرداری مشهد پله ای باشد برای رسیدن شما به ریاست جمهوری؟»: اصلا چنین فکر نمی کنم و به نظرم شهرداری ها از دولت جذاب تر و کارآمدتر هستند و با روحیه من هماهنگی بیشتری دارند.