حمیدرضا حلاجیان- سال هاست بحث انتقال کامل گمرک به ایستگاه مطهری مطرح است، اما به دلیل ضعف یا حتی نبود بعضی زیر ساخت ها این انتقال انجام نشده است. در نهایت چندی پیش شورای گفت و گوی دولت و بخش خصوصی استان مصوب کرد این انتقال به صورت تدریجی و بعد از رفع کلیه ایرادات زیرساختی تا پایان سال صورت بگیرد.اهم ایرادات و مشکلات ایستگاه شهید مطهری برای انتقال کامل گمرک به آن جا را لبافی رئیس دبیرخانه شورای گفت و گوی دولت و بخش خصوصی استان به این شرح بیان می کند که حداقل 9 مشکل و نیاز زیرساختی از جمله آنتن‌دهی ضعیف برای استفاده از تلفن همراه و اینترنت، عدم دسترسی به راه آسفالت مناسب، نبود ظرفیت مناسب انبارهای عمومی و زیرساخت‌های اولیه مانند دوربین مداربسته، فقدان پارتیشن‌بندی و درب ورودی و خروجی، نبود هیچ‌یک از سازمان‌های همجوار در سالن صادرات و انجام تشریفات در مشهد، فقدان باسکول مجزا از انبارهای عمومی، لزوم تجهیز و احداث یک آزمایشگاه، ضرورت احداث سالن تشریفات برای نمایندگان و ترخیص‌کاران واقع در محوطه بارگیری، نبود محلی برای استقرار پرسنل مورد نیاز در گمرک و فضای مناسب و جانمایی سالن صادرات بسیار دورتر از خطوط بارگیری و طولانی‌بودن مسیر پایش کارشناس گمرک برای بازدید محموله‌های صادراتی و افزایش خطر تصادفات در پایانه شهید مطهری وجود دارد که به منظور انتقال امور گمرکی به این پایانه لازم است هرچه سریع‌تر این مسائل برطرف گردد.

 

مشکل راه های مواصلاتی

در حالی که مصوبه شورای گفت و گو بخش دولتی و بخش خصوصی استان این است که تا پایان سال این انتقال صورت گیرد اما جعفری ناظر گمرکات استان این فرصت را تا اردیبهشت عنوان می کند، تمام این موضوعات اما در حالی صورت می‌گیرد که بنا به گفته جعفری 90درصد واردات و 70 درصد صادرات هم اکنون در همین ایستگاه در حال انجام است ولی همان طور که بیان شد این ایستگاه از نبود زیرساخت های جدی رنج می برد. شاید مهم ترین موضوع و مشکل در این باره موضوع راه های مواصلاتی به این ایستگاه است که رئیس اتحادیه صادر کنندگان استان این راه ها را فاقد استاندارد لازم می داند و تصریح می کند که در قسمت هایی جاده، دوطرفه و باریک می شود و این در حالی است که هم اکنون بیش از 200 کامیون در روز در این مسیر تردد می کنند. 

 

10 مشکل عمده ایستگاه

لبافی رئیس دبیرخانه شورای گفت و گوی  دولت و بخش خصوصی خراسان رضوی، در خصوص مشکلاتی که در ایستگاه مطهری برای انتقال کامل گمرک به این ایستگاه وجود دارد به خراسان گفت: موضوع انتقال یک موضوعی است که طی سال های گذشته مسئولان پیگیر بودند در این زمینه دستگاه های مختلف کارهایی را انجام داده اند، در آخرن بازدیدی که استاندار از ایستگاه مطهری کرده است، دستور داده که ظرف مدت کوتاهی این انتقال صورت بگیرد، در این باره تشکل ها و اتحادیه های مربوط ودخیل در این موضوع به دبیرخانه شورای گفت و گو نامه ای نوشتند که زیرساخت های انتقال قطعی آماده نیست. ما این مشکلات را احصا کردیم.لبافی در خصوص مشکلات ادامه داد: این مشکلات حدود 10 مورد بود که ما احصا کردیم و برای این مشکلات پیشنهادهایی برای برون شد ارائه کردیم که همین پیشنهادها که در دبیرخانه ارائه شده بود مورد تایید و تصویب قرار گرفت و قرار شد معاونت اقتصادی استانداری بر فرایند اجرای این موضوعات نظارت داشته باشد. او در خصوص اهم مشکلات ایستگاه مطهری اظهار کرد: بحث اینترنت از موضوعات و مشکلات اصلی است، چراکه الان همه کارها اینترنتی صورت می گیرد و در خصوص رفع مشکل اینترنت ایستگاه مطهری قرار بر این شد که هم از ظرفیت مخابرات استان استفاده شود و هم اداره کل ارتباطات بیاید و ظرفیت روستایی آن منطقه را برای ایستگاه مطهری پیاده سازی کند. بحث مهم دیگر موضوع آسفالت بود که بخشی از آن انجام شده بود و بخشی از آن مانده بود که باید توسط اداره راهداری انجام شود فقط مشکل نبود قیر بود که قرار شد از ظرفیت استانی این قیر تهیه شود و مشکلی دیگر به این علت که زیرسازی جاده صورت گرفته، در این زمینه وجود ندارد.رئیس دبیرخانه شورای گفت و گو دولت و بخش خصوصی استان در باره نحوه انتقال عنوان کرد: در جلسه پیشنهادی که مطرح شد این بود که این انتقال به صورت تدریجی صورت بگیرد و کسی هم زیانی متوجهش نشود و قرار شد تا پایان سال این اتفاق صورت بگیرد؛ این درحالی است که پیشنهاد دبیرخانه فرصت 2 ماهه بود اما با نظر به تدریجی بودن انتقال توافق شد انتقال کامل تا پایان سال صورت بگیرد.لبافی دیگر مشکلات ایستگاه مطهری را موضوع استقرار دستگاه های مختلف ذیربط دانست و افزود: بنا به درخواست گمرک قانونا دستگاه‌ها باید برای استقرار در آن جا اقدام کنند در مورد استاندارد و حضور آزمایشگاه های مختلف و با توجه به تنوع آزمایشگاه ها قرار شد تمام آزمایشگا ها آن جا مستقر نشوند و نمونه گیری در 2 نوبت در روز توسط اداره استاندارد انجام شود.او با بیان این که ما پیشانی ورود و خروج کالا در شرق کشوریم، افزود: با توجه به اهمیت موضوع ما باید همه هم و غم مان را بگذاریم تا مشکلی از هیچ نظر در آن جا وجود نداشته باشد و نباید طوری باشد که این مسیر مهم برای 500 یا هزار متر آسفالت بماند یا موضوع اینترنت نباید ایجاد مشکل کند. الان تمام کارها واقعا در بستر اینترنت انجام می شود و بدون اینترنت کاری انجام نمی گیرد  و ورود و خروج کالاهایتان انجام نمی شود. بنابراین اگر ظرفیتی الان وجود ندارد باید دستگاه ها پیگیر این باشند که ظرفیت ملی برای این موضوع انجام دهند چرا که این‌جا محل صادرات و واردات شرق کشور است و نباید به این سادگی از کنار آن عبور کنیم. البته اداره کل راه آهن تلاش زیادی کرده و موضوع بیشتر در حوزه دستگاه‌های دیگر گیر کرده است.

 

چرا ایستگاه شهید مطهری؟

جعفری ناظر گمرکات استان در باره انتقال کامل گمرک مشهد به ایستگاه شهید مطهری با نبود زیرساخت ها گفت: سال هاست که قسمت بیشتر صادرات از مطهری انجام می شود، برای مثال از هر 50 واگن صادراتی از مشهد، 45 عدد آن از ایستگاه مطهری انجام می شود ولی همه موضوعات اسنادی در خود ایستگاه راه آهن مشهد انجام می شده است.جعفری در خصوص علت انتقال کامل گمرک به ایستگاه مطهری تصریح کرد: وجود تریلرها و ماشین های سنگین، در ایستگاه راه‌آهن مشهد و حجم ترافیک در آن قسمت کاملا این نیاز را به وجود می آورد که ایستگاه گمرک به خارج از شهر انتقال پیدا کند ولی باید تا زمان انتقال کامل،  زیرساخت های ایستگاه مطهری کامل شود و به بهره‌برداری برسد، مهلتی که استاندار برای کامل شدن زیرساخت های ایستگاه مطهری داده تا اردیبهشت سال بعدی است و تا آن زمان مراکز اسنادی گمرک در ایستگاه راه آهن مشهد مستقر هستند.او در پاسخ به این سوال که چطور این حجم بالا از صادرات از ایستگاه مطهری در حال حاضر انجام می شود ولی زیرساخت لازم مثل راه آسفالت و باسکول و ... در آن وجود ندارد؟ توضیح داد: در خصوص بعضی کمبودها که باید از مسئولان خود این امور سوال شود، گمرک در آن جا تخیله و بارگیری ندارد و موضوع به انبارهای عمومی مربوط می شود، در مورد باسکول نیز یک باسکول موجود است و ایجاد یک باسکول دیگر در حال انجام است که به هرحال این کارها زمانبر است و احتیاج به زمان دارد. به هرحال این کار باید از یک جایی شروع می شد و سازمان های متولی در حال انجام کارها هستند.

ناظر گمرکات استان در واکنش به این که موضوع اصلی الان عملیاتی شدن زیرساخت ها برای انتقال کامل نیست و سوال اصلی این‌جاست که چطور می شود با نبود درب ورود و خروج، این میزان بالا از صادرات از ایستگاه مطهری طی سال ها صورت بگیرد؟ افزود: آن جا درب ورود خروج دارد، مگر می شود درب وجود نداشته باشد؟ در مورد حفاظت هم باید بگوییم که آن جا نیروی انتظامی حضور دارد، بحث موضوعات ارتباطاتی در حال انجام است که باید یک bts  گذاشته شود تا موضوع آنتن دهی تقویت شود. استاندار به دلیل این که مشکلاتی برای صادرات پیش نیاید و ارباب رجوع هایی که راحت باشند این فرصت تا اردیبهشت تعیین کردند که دستگاه های مربوط کارهای عملیاتی را انجام دهند و بعد این دفتر اسنادی گمرک به آن جا انتقال پیدا کند.

نصیری مدیرکل راه آهن استان در گفت و گو با خراسان در خصوص ایستگاه مطهری بیان کرد: ایستگاه مطهری از قبل بیشترین مرکز بارهای صادراتی و تخلیه بارهای واردات از مرز سرخس بوده که تقریبا 90 درصد بارهای وارداتی و 70 درصد بارهای صادرات در ایستگاه مطهری تخلیه می شده است. ما در چند سال قبل یک طرح توسعه برای ایستگاه مطهری داشتیم که ظرفیت ترانشیپ و بارگیری را افزایش دهیم؛ 5 سال قبل 25 واگن می توانستیم بارگیری کنیم که الان این عدد به 350 واگن رسیده است. در آن جا ما 5.5 هکتار زمین راه آهن را در اختیار داریم که حدود 7هزار متر آن برای انبار ها و موضوعات این چنینی است و ساختمان به زیربنای هزار و 200 متری ساخته شد و تعداد زیادی کانتر گذاشتیم برای استقرار دستگاه های دولتی یا بخش خصوصی که لازم است خدمات بدهند برای حمل و نقل بین الملل و ریلی که از جمله آن ها گمرک، استاندارد، بحث قرنطینه و سایر سازمان‌ها که لازم است آن جا حضور داشته باشند و همچنین خدماتی مثل کافه تریا و خدمات مشابه دیگر پیش‌بینی کردیم.

نصیری ادامه داد: شرکت های خصوصی نیز در آن جا سرمایه گذاری کرده اند که هم اکنون 5 باسکول دارند 4 تا 7 هزار متر انبار دارند همچنین آخرین سکوی بارگیری ما به طول 450 متر 20 روز پیش در مسیر بهره برداری رسید؛ ایستگاه مطهری ظرفیت بسیار خوبی است که ما در شرکت راه آهن و نیز استانداری پیگیر این هستیم که از این ایستگاه به عنوان مرکز لجستیک بین الملل استفاده کنیم. او در پاسخ به این که آیا گمرک در این ایستگاه مسقر است؟ اظهار کرد: گمرک و راه آهن در آن جا مستقر هستند و خدمات ارائه می دهند.

 

نمی توانستیم خارج محدوده راآسفالت کنیم

مدیرکل راه آهن استان در خصوص مشکلات 9 گانه مطرح شده در خصوص این ایستگاه توضیح داد: ببینید حدود 200 تا 300 متر از یک جاده که خارج از محدوده راه آهن است آسفالت نیست و چون خارج از محدوده راه آهن بوده ما نمی توانستیم آن را آسفالت کنیم؛ آن جا جاده شوسه است و 4 تا 5 شرکت خصوصی نیز آن جا حاضرند، در موضوع اینترنت نیز باید گفت که شرکت راه آهن که اطلاعاتش را از شبکه فیبری خودش جابه جا می کند و به خاطر مسائل سایبری اینترنت در شبکه ما ممنوع است اما اینترنت همراه آن جا مشکل دارد که ما با ایرانسل صحبت کردیم و یک‌بار کارشناسان‌شان حاضر شدند و تغییراتی داده شد که اینترنت آن جا بد نیست چرا که باید از آنتن روستای تقی آباد گرفته شود و   این موضوع نیاز به تقویت آنتن دهی دارد.

نصیری با اشاره به  هزینه 300 میلیاردی در طرح توسعه ایستگاه مطهری طی 5 سال، تصریح کرد: امکاناتی که برای بارگیری در آن جاست خیلی بیشتر از میزان بارگیری است که هم اکنون ما در آن جا استفاده می کنیم؛ ما حدود 60 واگن روزانه بارگیری می کنیم در حالی که ظرفیت 350 واگن بارگیری را داریم.او در پاسخ به این سوال که با وجود امکانات بالایی که شما اشاره می کنید، پس چرا گمرک و سایر دستگاه‌ها به صورت کامل به ایستگاه مطهری انتقال پیدا نمی کنند؟ تاکید کرد: گمرک حاضر است که بیاید، ولی موضوع بازرگانان هستند که الان خیلی تمایل به آن جا ندارند برای موضوع اینترنت اما از قبل هم خیلی ها کارها را در ایستگاه مطهری انجام می داده‌اند.

 

حتی سرویس بهداشتی به قدر کافی نیست

شیردل رئیس اتحادیه صادرکنندگان استان نیز با گلایه از نبود زیرساخت های مناسب در ایستگاه مطهری گفت: این طرحی بوده است که چند سال پیش شروع شده و قرار بوده که به خاطر وجود مشکلات ترافیکی و امنیتی که استقرار گمرک در شهر داشته به ایستگاه مطهری منتقل شود و استاندار هم در این خصوص دستور لازم را داده بود ولی متاسفانه زیرساخت ها هنوز آماده نیست؛ قرار است که دستگاه های مربوط موضوع آسفالت، انبارها و استقرار دستگاه های مرتبط را طی 3 ماه آینده انجام دهند؛ ولی هم اکنون با توجه به رو به سردی بودن هوا و بارندگی و شرایط جوی می تواند مشکلات زیادی را به وجود بیاورد؛ هم اکنون بیش از 200 کامیون روزانه در آن جا تردد می کنند و با این حجم از رانندگان، کارگران و کارمندان حتی سرویس بهداشتی به حد کافی وجود ندارد.شیردل با اشاره به این که ما تمایل داشتیم که گمرک در شهر باشد، اظهار کرد: باتوجه به نیاز مجوز عبور و مرور کامیون ها و شرایط سخت تردد در شهر ایرادی ندارد که گمرک در شهر استقرار نداشته باشد اما می توانست در سنگ بست مستقر باشد و چرا باید در فاصله 60 کیلومتری شهر قرار بگیرد؟ این رفت و آمدها در جاده باریک منتهی به آن جا مشکل ساز است چرا که جاده با این حجم باری که تردد می‌کند استاندارد نیست و قسمتی از جاده دوطرفه و همچنین باریک است.او در ادامه با اشاره به این که زیرساخت های موجود برای انتقال گمرک هنوز کارایی ندارد، توضیح داد: الان که تمام حجم کار به سمت مطهری رفته این زیرساخت ها مناسب نیست به طوری که اگر سفارشی بیاید و بخواهیم 10 درصد کار ظرفیت را افزایش دهیم به مشکل برخواهیم خورد.