محمد فاروق کیانی، هنرمند نامی تربت جام درگفت وگو با خراسان رضوی از کم توجهی ها به میراث معنوی این خطه می گوید
تعداد بازدید : 13
پای درددل مرد شماره یک بازی های آیینی جهان
نویسنده : رضا اعلمی
محمد فاروق کیانی، هنرمند نامدار تربت جام، نماد رشته هنری بازی های آیینی و یکی از پیش کسوتان بنام این رشته است که شهرت جهانی دارد و تاکنون در دو جشنواره جهانی در کشورهای کانادا و یونان صاحب مدال طلا شده است، وی اولین مرد بازی های آیینی و گنجینه زنده بشری شناخته می شود اما با وجود این در شهرستان تربت جام به هنر و هنرمندان این حوزه توجهی نمی شود و حتی مکانی برای ارائه تمرین و نمایش هنر وجود ندارد. به همین بهانه به سراغ محمد فاروق کیانی رفتیم تا چند کلامی با وی در باره هنر و روزگار هنرمندان تربت جام سخن بگوییم.
به گزارش خراسان رضوی، تربت جام را باید سرزمین فرهنگ و هنر دانست، هنرمندان این منطقه هنرخیز درسطح جهان درخشیده اند و از قابلیت های بسیاربالایی درعرصه های هنری برخوردارند. موسیقی مقامی و بازی های آیینی سابقه ای دیرینه در این شهرستان دارد و دراین راه هنرمندان سرشناس و نامداری همچون محمد فاروق کیانی، غلامحسین غفاری، عبدالعزیز احمدی، مرحوم غلامحسین پورعطایی، مرحوم سمندری، مرحوم درپور و مرحوم سروراحمدی و... باعث شدند که هنر تربت جام نه تنها درکشور بلکه در جهان طنین انداز شود.
شروع فعالیت از کلاس اول دبیرستان
این هنرمند تربت جامی درابتدای گفت و گو این گونه خودش را معرفی می کند: درسال 1330 درشهرستان تربت جام متولد شدم و در سال اول دبیرستان در دو کلوب تئاتر و بازی های محلی ثبت نام کردم و در همان سال اول به عنوان بازیگر در تئاتری که آن زمان مورد توجه قرار گرفت، نقش ایفا کردم. سپس از سال 1344 به طور رسمی وارد عرصه هنر شدم و هرساله درسفارتخانه ها و شهرهایی همچون تهران ، شیراز و ... برنامه اجرا می کردیم و تاکنون در24 کشور جهان اجرا داشته ام. درسال 1355در کشورکانادا در بین 55 کشور و 75 گروه هنری که از سراسرجهان شرکت کرده بودند، شهرستان تربت جام به مقام اول دست یافت و هیئت داوران من را به عنوان اولین مرد بازی های آیینی شناخت .
وی می افزاید: در سال 1375 درکشور یونان در بین 18 گروه منتخب، مدال طلا کسب کردم و در سال 2000 لوح زرین اروپا در شهر پاریس به من اهدا شد و تاکنون هم 700 تقدیرنامه ، لوح سپاس و چندین دیپلم افتخار دریافت کرده ام و درچند فیلم سینمایی از قبیل «غبار نور»، «شهرآشوب» و «این است سرزمین من» شرکت داشتم.
مدیرانی که فقط به فکر میزشان هستند
کیانی درادامه از درددل هایش و بی توجهی مسئولان هنری به خبرنگار ما می گوید: درتربت جام تعداد ی از افراد در راس مسئولیت های اداره ارشاد قرارمی گیرند که فقط به فکر میز و صندلی خود هستند. آن ها اصلا به هنر و هنرمندان توجهی ندارند، در حالی که صدها هنرمند دراین شهرستان وجود دارند و ظرفیت هنری در این شهرستان به قدری زیاد است که هرگروه از هنرمندان این شهرستان را به هرکجای جهان بفرستند، با هنرشان حرف دلشان را می زنند و نشان می دهند که ما از یک خطه خاص آمده ایم، از منطقه ای آمده ایم که عبدالرحمان جامی، خاتم الشعرا و ابوالوفای بوژگانی اولین کسی که فاصله ماه تا زمین را سنجیده بود درآن منطقه زندگی می کردند.
وی همچنین می افزاید: هنرمندان تربت جام تاکنون در تمامی جشنواره هایی که شرکت کرده اند، چه جشنواره داخلی و چه خارجی همه موفق به کسب مقام اول شده اند و مستندات تمامی این گفته های من در جراید منتشر شده است، پس چرا این گوهرهای گران بها، سکانداران بی توجهی نسبت به هنر دارند؟ متاسفانه بسیاری از مسئولان این هنر را برای این می شناسند که وقتی به این شهرستان مهمان می آید، از هنر آن ها در استقبال از مهمان بهره ببرند و هنرمند آن جا اجرا کند تا بعد بگویند ما اهل هنر هستیم و این هم هنرمندان خطه ما. کیانی می گوید: این برخوردها درحالی است که هنرمندان بازگو کننده اصالت و وارث هنر در سرزمین خود هستند و بدون هیچ گونه هزینه ای که به دولت تحمیل شود، هنر را از پدران خود در طول هزاران سال سینه به سینه تا به آینده می رسانند.
وی با گلایه از منقرض شدن بسیاری از شاخه های هنری دارای اصالت در شهرستان تربت جام، می گوید: هنر تربت جام دارای 10 نوع آیین بود که دراین چندسال هفت آیین آن از بین رفته وتنها سه نوع باقی مانده است. کیانی به مفاهیم عمیق انسانیت و نیایش در بازی های آیینی اشاره می کند و می گوید: اجرای بازی آیینی حدود 20 دقیقه یا کمتر و بیشتر زمان می برد.حرکت پاها، نشانه شعار سه گانه گفتارنیک، کردار نیک و پندارنیک است و دست افشانی هایی که در این هنر به نمایش درمی آید نشانه ستایش و نیایش به درگاه خداوند یکتاست. وی می افزاید: تقاضای من این است که جلسه ای تشکیل شود و من هم در آن حضور داشته باشم و از معانی این هنر بگویم. این همه بی توجهی به هنر و هنرمندان درست نیست، این بی مهری به هنر باعث از بین رفتن آن شده است.
این هنرمند سرشناس ادامه می دهد: در تربت جام به دلیل اصالت و ریشه ای که این هنر دارد درحدود 40 گروه هنرهای بازی های آیینی و 40 گروه موسیقی مقامی فعالیت دارند که همه این ها ذکر ا... را می گویند ولی افسوس که براثر بی توجهی مسئولان، این هنر به فراموشی سپرده شده است و تاکنون هنرمندان بزرگی با حسرت فراوان از دنیا رفته اند که امثال استاد پورعطایی ، استاد سمندری ، استاد سروراحمدی و ... از جمله آن ها هستند.
نبود مکان برای اجرا
این هنرمند بازی های آیینی تربت جام در پایان اظهار می کند: من تاکنون دومدال جهانی و بین المللی برای کشور و شهرم کسب کرده ام و پسرم هم به تازگی صاحب یک مدال طلای جهانی در مسکو شده است، بقیه گروه های هنری تربت جام هم بسیار خوش درخشیده اند و باعث افتخار هستند، آیا با این همه غنای فرهنگی ما نباید یک کانون و یک انجمن هنری و یک مکان برای اجرا در شهرستان داشته باشیم؟