گزارشی درباره تاثیرات بحران کرونا بر صنعت فیروزه تراشی
تعداد بازدید : 41
کرونا نگین فیروزه را ترک داد
نویسنده : گلستانی
سنگفیروزه ،یکی از قدیمی ترین کانی های شناخته شده به عنوان گوهرسنگ است و از مهم ترین معادن فیروزه در شمال شرق ایران در شهرستان فیروزه واقع شده است که یکی از قدیمی ترین معادن دنیا به شمار می آید.ثبت شهر ملی صنایع دستی در حوزه تراش سنگ فیروزه، به شهرستان فیروزه هویت ملی بخشیده است ،حدود ۳۰روستای شهرستان و نیمی از جمعیت ۴۳ هزار نفری شهرستان فیروزه به صورت مستقیم و غیر مستقیم به هنر فیروزه تراشی و رشته های وابسته به سنگ فیروزه مشغول هستند.طی یک سال گذشته با ورود ویروسی ناشناخته به نام کرونا، صنعت فیروزه تراشی، دستخوش ناملایمات بازار شده و این موضوع عرصه را برای هنرمندان فیروزه تراش و صنایع دستی تنگ کرده است.در این خصوص به سراغ هنرمندان شهر سنگ های قیمتی رفتیم و جویای وضعیت صنعت فیروزه تراشی شدیم . محبت ، یکی از هنرمندان و کارآفرینان فیروزه تراش گلایه هایش را این گونه مطرح کرد:با توجه به وجود معدن فیروزه در شهرستان و ثبت شهر ملی صنایع دستی، فیروزه محروم از فضای گردشگری،بازارچه تخصصی فروش سنگ فیروزه، صنایع مرتبط ، پاساژ برای جذب مسافر و گردشگر برای خرید و فروش و صادرات است.وی یادآور شد: طی یک سال گذشته با ورود مهمان ناخوانده کرونا ، نبود گردشگر و مسافر، تعطیلی بازار و کارگاه های سنگ های قیمتی و فیروزه و غیر فعال شدن کارگاه های تراش، ضربه سختی بر پیکر صنعت فیروزه تراشی کشور وارد شده است. سپس به سراغ بانوان هنرمند فیروزه تراش رفتیم و حال و هوای این روزهای این صنعت جهانی را پیگیر شدیم، بانوانی که با ظرافت تمام و خلاقیت هنرمندانه در پی خلق اثری زیبا در دل سنگ فیروزه ای، جان تازه ای به این کالبد بی روح می بخشند. بانوانی که نه تنها دلسرد از فضای سردی که برای بازار فیروزه به وجود آمده، نشدند بلکه درخواست نگاه ویژه مسئولان را برای حمایت از بانوان هنرمند صنعت گر درخصوص دریافت سهمیه سنگخام از معدن فیروزه دارند .
هیچ گاه خروج سنگ خام را از کشور نخواهیم داشت
فرماندار فیروزه اظهار کرد:سیاست ما بر این است که در شهر فیروزه ،سنگخام به صورت فراوری شده در قالب سنگ های تراشیده شده، زیور آلات و صنایع دستی تهیه و در قالب صادرات به کشورهای منطقه ارسال شود و با توجه به گردشگران خارجی که در منطقه حضور دارند و به خصوص مسافرانی که برای زیارت به مشهد مقدس سفر می کنند شرایط خوبی برای خرید این مصنوعات و این صنعت به وجود آمد.وی یادآور شد:در دوران کرونا صنایع و سنگ فیروزه تحت تاثیر بازار قرار گرفته است و هم اکنون خرید و فروش روند کاهشی داشته و به یک سوم کاهش یافته و حتی فروش سنگ خام در معدن هم با کاهش مواجه بوده و حضور گردشگران در استان بسیار کم رنگ شده است. فرماندار فیروزه مطرح کرد: امسال ثبت شهر ملی سنگ فیروزه از طریق وزارت میراث فرهنگی و گردشگری اعلام شد و تمام تلاش و هدف ما بر این است که سنگ فیروزه را به عنوان عنصر هویت بخش در فیروزه مورد توجه قرار دهیم و این موضوع در درجه اول با ایجاد کارگاه های کوچک و ارائه روش های نوین تراش سنگ با آموزش های تخصصی از طریق فنی و حرفه ای ترتیب داده خواهد شد تا از روش های نوین برای صنایع دستی بهره ببرند. دکتر حکیمپور یادآور شد :بخش گسترده ای از اشتغال شهرستان در کنار
دام پروری و کشاورزی در حوزه معدن و صنایع دستی وابسته به سنگ فیروزه بوده است که هم اکنون در دو روستای معدن سفلی و علیا هیچ فرد بیکاری وجود ندارد و اهالی دو روستا به صورت مستقیم و غیر مستقیم از طریق سنگ فیروزه امرار معاش می کنند. فرماندار فیروزه خاطرنشان کرد: پارک علم و فناوری کلینیک تشخیص سنگ مرغوب را راه اندازی کرده که سنگ ها کد گذاری شده است و در این روش سنگ خوب و مرغوب با شناسنامه، برای متقاضیان ارائه می شود.
درخواست حمایت ویژه مسئولان از بانوان هنرمند فیروزه تراش
نوروزی رئیس اتحادیه سنگ فیروزه خاطر نشان کرد: با توجه به این که شهرستان فیروزه، بزرگ ترین اتحادیه کشور را در تراش سنگ های قیمتی با ۱۲۰۰نفر عضو و ۶۸۰ پروانه کسب دارد که از این تعداد ۴۲۰نفر را بانوان هنرمند تشکیل می دهند انتظار می رود که بانوان شناسنامه دار عضو اتحادیه که دارای پروانه کسب و کارت
صنعت گری هستند از نگاه ویژه و حمایت برخوردار شوند. رئیس اتحادیه فیروزه تراشان متذکر شد:با توجه به ارزش سنگ فیروزه به عنوان سنگ ملی و قیمتی ،انتظار می رود که شهرستان از شهرک فیروزه تراشی تخصصی، بازارچه اختصاصی برای ارزش گذاری و جذب مسافر و گردشگر در راستای حمایت از صنایع دستی تلفیقی برخوردار باشد تا تحولی عظیم در شهرستان در زمینه صادرات و مسافر به وجود آید. وی تامین مواد اولیه سنگ خام به روستاهای اطراف و شهرستان فیروزه و به خصوص تخصیص سهم سنگ فیروزه به بانوان هنرمند فیروزه تراش برای اشتغال پایدار و کسب و کار را از اولویت ها دانست.
تخصیص ۵۳۴میلیون تومان تسهیلات به ۶۹ هنرمند فیروزه تراش
مهندس مجید ابراهیم نیا مدیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی شهرستان فیروزه اظهار کرد:تقریبا ۳۰روستای شهرستان به هنر فیروزه تراشی و رشته های وابسته به سنگ فیروزه مشغول هستند،که در یک سال گذشته مبلغ ۵۳۴میلیون تومان تسهیلات ۴درصد از محل اعتبارات مشاغل خانگی به ۶۹نفر از هنرمندان شهرستان پرداخت شده است. رئیس اداره میراث فرهنگی ،گردشگری و صنایع دستی بیان کرد:صدور مجوزهای مشاغل خانگی و تولید انفرادی ،برگزاری دوره های آموزشی و اعزام هنرمندان به نمایشگاه کشوری را در دستور کار خواهیم داشت. وی راه اندازی و احداث موزه تخصصی سنگ فیروزه، ایجاد مرکز آموزشی با برگزاری دوره های پیشرفته و حرفه ای رشته های مرتبط با سنگ فیروزه و جلوگیری از هرگونه خام فروشی و ثبت جغرافیایی فیروزه تراشی را از جمله برنامه های آینده این شهرستان دانست.
درآمد محدود و تعطیلی موقت کارگاه های هنرمندان فیروزه تراش در ایام کرونا
مهندس ابراهیم نیا متذکر شد: متاسفانه با شیوع کرونا ،فروش و درآمد هنرمندان فیروزه تراش بسیار محدود شده است و بیشتر کارگاه ها
نیمه فعال و گاه مجبور به تعطیلی موقت شدند که در این خصوص میراث فرهنگی شهرستان، به هنرمندان آسیب دیده از کرونا در این حرفه تسهیلاتی به مبلغ میانگین ۱۲ تا ۱۶میلیون تومان پرداخت کرده است که حتی برخی از هنرمندان در بازپرداخت با مشکل مواجه شدند.از مدیر عامل شرکت تعاونی معدن فیروزه درباره کم و کیف این روزهای استخراج و فروش سنگ خام معدن فیروزه سوال کردیم. مهندس فضلیانی ، مدیرعامل شرکت تعاونی معدن فیروزه شهرستان در گفت وگو با خبرنگار ما مطرح کرد: شرکت تعاونی معدن فیروزه در سال های ۸۰-۸۱ از دو روستای علیا و سفلی تشکیل شده که تمام این سال ها از حمایت و خواسته فرمانداری مبنی بر کمک و خدمت به مردم منطقه و شهرستان برخوردار بوده است و هم اکنون هیچ فرد بیکاری در این دو روستا وجود ندارد و انواع مشاغل مرتبط با سنگ فیروزه مشغول فعالیت و کسب درآمد هستند.مدیر عامل شرکت تعاونی معدن فیروزه یادآور شد: تمام هدف ما کمک به صنعت فیروزه و جواهرات شهرستان بوده و از هرگونه رانتی که موجب دلالی در بازار سنگ فیروزه شود جلوگیری خواهیم کرد.وی افزود:در یک سال گذشته با توجه به شیوع کرونا ،قیمت فروش به نیم بها و حتی به یک سوم کاهش یافته است. در شرایط اقتصادی کنونی که مردم در تهیه مایحتاج زندگی مشکل دارند توجه به زیورآلات کمتر شده است و همچنین با تعطیلی اماکن گردشگری و لغو پروازهای خارجی ضربه سختی به صنعت فیروزه وارد شد. مهندس فضلیانی در پاسخ به گلایه های شهروندان مبنی بر تخصیص سنگخام و حمایت از بانوان فیروزه تراش اظهار کرد:هیچ گونه منعی برای فروش سنگ خام به بانوان هنرمند و روستاهای اطراف شهرستان وجود ندارد . از بهمن سال گذشته تا مرداد امسال به مدت هفت ماه فروشی نداشتیم . فروش ما به صورت مزایده ای بوده و در ابتدا اولویت با افراد واجد شرایطی است که از طرف اداره صنعت و معدن شهرستان معرفی می شوند و انتظار ما این است که اهالی منطقه ابتدا خواهان خرید سنگ فیروزه خام باشند.
در سال گذشته به ۸۰۰ نفر از فیروزه تراشان سهمیه سنگ خام تعلق گرفت
وی افزود :شیوه فروش را تغییر دادیم که رضایت همه جلب شود و فروش را به صورت مزایده ای برگزار کردیم تا این که افراد متقاضی بتوانند خریداری کنند وهیچ گونه شرطی مبنی بر خرید سنگ خام وجود ندارد و هر هنرمند با داشتن شماره ملی و کد اقتصادی موفق به خرید سنگخام خواهد شد.