گلایههای زائران از میزبانان
زائران از افزایش چندبرابری هزینه اسکان، گرانفروشی و ترافیک اطراف حرم، گلایه دارند
هرهفته به شهر میآییم
تا دغدغههای فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی تان را بشنویــم و منعکس کنیم
محتوای صفحه حرفمردم روزنامه خراسانرضوی به طور معمول، بر مبنای تماسها و پیامهای مخاطبان و شهروندان درباره مسائل گوناگونِ حوزه شهری، اجتماعی و سبکزندگی شکل میگیرد. به این معنا که مردم، از طریق راههای ارتباطی مثل آیدی تلگرام، تلفن، سامانه پیامک و حتی بهشکل حضوری، حرف و دغدغه و خواسته و گلایههای خود را با خبرنگاران این صفحه در میان میگذارند و ما، علاوه بر انعکاس در روزنامه، در قالب پرسشگری از مسئولان، پیگیرِ حل آن مسئله خواهیم بود. منتها به تازگی، تصمیم گرفتیم این ارتباط با مخاطبان را بهشکل عمیقتر و چهره به چهره ادامه دهیـم و راهاندازی آیتمهایی مثل «سرزده» که سهشنبهها در همین صفحه چاپ میشود
و به انعکاس درددلهای مُراجعان به ادارات مختلف مشهد اختصاص دارد و «تریبونمحله» که هر پنجشنبه به بررسی گلایههای مردم یکی از محلههای مشهد میپردازد، قدمهایی در همین مسیر است. در ادامه این راه، تصمیم گرفتیم هرهفته به شهر بیاییم و با شهروندان برای شنیدن دغدغهها و گلایههایشان در حوزههای مختلف و با تمرکز بر معیشت، گپ و گفتی ترتیب دهیــم.
گزارش: خدیجه علینیا | عکس: خراسان | هرسال شهر مشهد پذیرای بیش از ۳۰ میلیون زائــر ایرانی و غیرایرانی است. عاشقان امامرضــا(ع) در طول سال، از نقاط مختلف ایران و شهر و روستاهای دور و نزدیک یا کشورهای همسایـه، برای عرض ارادت و پابوسی امام هشتم(ع)، به مشهد سفر میکنند. این آمار، سال به سال بیشتر می شود و در ایام خاص مثل تعطیلات نوروز، دهه کرامت، دهه آخر ماه صفر و... ۲۰ تا ۲۵ درصد نسبت به دیگر ایام افزایش مییابد. این آمار و ارقــام، بیانگــر ضرورت توجه به ابعاد گوناگون مانـور عظیم و مداومِ «آمد و رفت تعداد بسیار زیاد زائرِ کودک و بزرگ سال به شهرمشهد» است. زائرانی که برآورده کردن و برطرف ساختن نیازها و خواستههایشان، حفظ حرمتشان، تکریم و احتــرام به جایگاه والایشان و بهجا گذاشتن یک خاطره خوش از این سفر زیارتی در ذهنشان، وظیفه همه ما مشهدیها و متولیان کار است. باتوجه به این که در شهریورماه، یکی از فصلهای زائرپذیر شهرمشهد قرار داریــم و اتفاقا دو روز قبل هم معاون زیارت استانداری خراسانرضوی درباره توجه به گلایه و نیازهای مهم زائران مشهد، به نکات مهمی اشاره کرد، «در شـــهر» امروز به گشت و گذار اطراف حرممطهر رضوی و گپ و گفت با زائرانی اختصاص دارد که از نقاط مختلف کشور به مشهد سفر کردهاند تا دغدغهها و گلایههایشان درباره میزان و شکل خدماتی را که انتظار داشتند در طول سفرشان به مشهد از آن بهرهمند باشند، بشنویم و منعکس کنیم.
هزینه اسکان کمرشکن است و بهجای یکهفته، دوشب میمانیم
آقای «شریفی» 53 ساله، زائر اهوازی است که به همراه همسر و تنها دخترش برای زیارت به مشهد مقدس آمده. هرسه نفر روی نیمکتی که در یکی از پیاده روهای اطراف حرم تعبیه شده نشسته اند و پدر خانواده، تلفنی پیگیر مکانی با قیمت مناسب برای اسکان است و درددل میکند: از 7 صبح که رسیدیم تا الان که تقریبا از ظهر گذشته، دنبال یک سوئیت که کرایهاش با جیبم سازگار باشد هستم و گیر نیاوردم و حوصله خانوادهام سررفته. ما تقریبا هرسال تابستان به پابوس حضرت رضا(ع) میآییم و مشکلی نبود اما امسال هزینه های اسکان در خانهها و سوئیت های اطراف حرم بسیار کمرشکن شده. مثلا هزینه یک شب اسکان در سوئیتی که سال گذشته 80هزارتومان بود، شده 250 هزار تومان! خب این هزینهها برچه اساسی، در طول یک سال چنین جهشی داشته و چرا هیچ نهادی بر این نرخگذاریها نظارت ندارد و با متخلفان برخورد نمیکند؟ این طوری و از این به بعد، اگر کسی دلش برای زیارت امام مهربانی ها پر بزند اما پول فراوان نداشته باشد، از زیارت محروم می شود. راستش دوست داشتم به همراه خانواده ام حداقل یک هفته در مشهد باشیم، اما با این قیمتها، بیشتر از یکی دوشب نمی توانیم بمانیم و باید این راه طولانی را که آمدیم، خیلی زود برگردیم. از مسئولان و شهروندان مشهدی می خواهم در زمینه قیمتگذاری خانهها و سوئیتهایشان با زائران همکاری بیشتری کنند و هزینه های بالا را از دوش زوار بردارند.»
دریغ از اطلاعرسانی جامع و دقیق درباره امکانات تفریحی مشهد
خانم سروری، زائر تهرانی در گفتوگو با «در شهر» بیان میکند: «چندین روز است مشهدیم و امکانات، نظافت و دسترسیهای مشهد نسبت به دیگر شهرهای بزرگ ایران، چشمگیر و قابل تحسین است. منتها مادر هتلی پنج ستاره اطراف حرم اقامت داریم که بابت آن شبی 600هزارتومان پرداخت میکنیم و هزینه صبحانه جداست و باید برای صبحانه هر نفر، 70هزارتومان هزینه کنیم. به همین دلیل، تصمیم گرفتیم حالا که باید هزینه کنیم، حداقل در یک کافه، خارج از فضای هتل صبحانه بخوریم. منتها یک کافه تمیز و باصفا پیدا نکردیم، دریــغ از یک فضای مناسب برای صرفِ یک صبحانه بهیادماندنی. فارغ از این، چرا در خیابانهای مشهد، سرویس بهداشتی حداقل به صورت کانکس وجود ندارد تا کودکان یا بزرگسالان بیمار در مواقع اضطراری از آن استفاده کنند؟ در ضمن چرا اطلاعرسانی جامع و دقیقی از اماکن تاریخی، گردشگری و تفریحی مشهد، در دست نیست و ما مجبوریم از رانندگان تاکسی که ذی نفعاند پرس و جو کنیم؟ بهتر است یک اپلیکیشن و کتابچه و کیوسکهای راهنما در این خصوص وجود داشته باشد تا زائران را راهنمایی و دسترسی به امکانات تفریحی را تسهیل کنند.»
بر قیمتهای فروشگاههای اطراف حرم نظارتی هست؟
«محمدی» 34 ساله، زائری که از کشور افغانستان برای زیارت امام رضا(ع) آمده، گلایه میکند: «نظارت بر قیمت و کیفیت خوراکیها و محصولات فروشگاههای موادغذایی اطراف حرم، خیلی ضعیف است. من هر سال یک ماه برای زیارت امامرضا(ع) به مشهد مقدس می آیم. امسال اما با افزایش چشمگیـر قیمت ها در فروشگاههای اطراف حرم مواجه شدم. مثـلا قیمت نان در نانوایی های اطراف حرم مطهر، گرانتر از دیگر نقاط شهر است و سه عدد نان لواش را دو هزارتومان می فروشند. سوالم این است که بر گرانفروشیهای این فروشگاهها که بیشترین مراجعانشان، زائران هستند، نظارتی هست؟ از سوی تعزیرات، بازرسانی سر میزنند تا بررسی کنند که مثلا یک عدد ساندویـچ سرد، یک عدد ساندویچ گرم، یک لیوان شیرموز یا یک فنجان چای ساده با یک حبه قند، چند است؟»
تا میفهمند زائری، گرانفروشی میکنند
«احمد غیبی» یکی دیگر از زائران حاضر در مشهد است که از شهر زاهدان به همراه خانوادهاش به پابوس امامرضــا(ع) آمده و درددل میکند: «یکی از مشکلاتی که معمولا ما زائران با آن دست به گریبانیم، گران فروشی است. گرانفروشی توسط برخی مغازهدارانی که فارغ از این که چه کالا و خدماتی ارائه میدهند، همیـــن که متوجه میشوند مشهدی نیستی و مسافری، ممکن است آن کالا یا خدمات را با قیمتی کاذب و بیشتر از نرخ واقعی، بفروشند و ارائه بدهند. در طول سالها، بهواسطه رفتار برخی از فروشندگان، دیگر ترجیح می دهم طوری برخورد کنم که کسی متوجه نشود زائر هستم، هرچند لهجه و چهرهام گویای همه چیز است. به نظر من، نظارت بر فعالیت کسبه مسیرهای منتهی به حرممطهر کم است و برخی سودجویان از این فرصت سوءاستفاده می کنند و باعث کاهش اعتماد زائران به فروشندگان مشهدی برای خرید شدهاند.»
مدام بهدنبال مسافردربست با کرایه نجومیاند
«ابراهیمی» زائر تهرانی است که با خانوادهاش برای زیارت به مشهد مقدس آمده و این طور گلایه میکند: «مهم ترین مشکلی که می تواند زائران و مسافران مشهد را آزار بدهد، ترافیک و راهبندان شدید خیابانهای منتهی به حرم مطهر است. مثلا همین امروز، ما از خیابان امام رضا(ع) 39 تا حرم که مسافت کوتاهی است، حداقل 40 دقیقه گرفتار ترافیک بودیــم و بهبود این گره های ترافیکی مسیر، همت جدی متولیان را می طلبد. فارغ از این که در برخی مسیرها هم اصلا اجازه عبور و مرور خودرو نمیدهند و معلوم نیست تکلیف زائرانی که امکان پیاده روی یا سوار شدن بر موتورهای مسافرکش را ندارند چیست، برخی از رانندگان تاکسی هم در مسیرهایی که امکان رفت و آمد خودرو هست، گاهی کرایههای غیرمنطقی و نامعقول طلب میکنند و مدام دنبال مسافر دربست هستند. مثلا همین حالا، از هر 10 تاکسی، 9نفر به دنبال این بودند که از امام رضای39 تا حرم، ما را به شکل دربست جابهجا کنند! وقتی هم پرسیدیم چرا؟ میگویند چون دلمان میخواهد! این دیگر چه مدل است؟ چرا هیچ نظارتی بر رفتار این عده از تاکسیرانان مشهدی وجود ندارد؟»
کاش برنامههای فرهنگی و معرفتی برای زائران پررنگتر باشد
«رحیمی» که از کرمان، مهمان مشهدیها شده، در پاسخ به این سوال که بهعنوان یک زائر، جای چه خدماتی را در مشهد خالی میبینید، می گوید: «حداقل سالی سه بار برای زیارت امامرضـا(ع) به مشهد مقدس می آیم اما هربار کمبود اقدامات و حرکتهای فرهنگی هنری در زمینههای معرفتی مثـل امام شناسی توی ذوقم میزنــد. راستش من انتظار دارم در این سفرها که معمولا به همراه خانواده می آیم، دختر 11 ساله و پسرم که در حوزه علمیه درس می خواند، اطلاعات، آگاهی، شناخت و معرفتشان در زمینه امام شناسی قوی و عمیقتر شود. مثلا در سفرهای خارجی که داریم، معمولا وقتی به اماکن و زیارتگاههای مذهبی میرویم، دانشجویان مطلع بین مردم می آیند و دورهمیها و پرسش و پاسخهای مفیدی برگزار میکنند که برای کودکان و نوجوانان، سازنده است اما من، برنامههای اینچنینی را در مشهد و برای زائران، کمتر میبینم.»
معاون زیارت استان در گفتوگو با «در شهر» تاکید میکند
توجه به انتظارات زائران اولویت ماست
«محمدصادق براتی» معاون زیارت خراسان رضوی دو روز قبل، در جلسه ستاد اجرایی خدمات سفر اظهار کرد: «با انجام پژوهش های میدانی، پنج نیاز ضروری زائران در مشهد احصا شده و رفـع آن از اولویتهاست.» وی در توضیح این پنج نیاز و انتظار تصریح کرد:
1. اولین انتظار زائران، نظارت و کنترل گرانیها در شهر مشهد است که باید دستگاههای متولی در این زمینه اقدام کنند. با توجه به شرایط سخت اقتصادی کشور، گرانی کالا یا به تعبیر مناسب تر، تفاوت قیمت ها در مشهد قابل قبول نیست و دستگاه های نظارتی باید با تلاش مستمر این مشکل را در اسرع وقت برطرف کنند. بر اساس سیاست ها و تدابیر اتخاذ شده در استان، میانگین قیمت کالاها و خدمات در استان خراسان رضوی به نسبت دیگر نقاط کشور در شرایط مناسب تری قرار دارد اما همین مقدار اندک نیز زیبنده شهر زیارتی امام رضا(ع) نیست.
2. موضوع دومی که مورد انتظار بوده، رسیدگی و نظارت بر اماکن و اقامتگاههاست. نظارت بر اماکن اقامتی دارای مجوز به صورت مستمر توسط دستگاههای ناظر و اداره کل میراث فرهنگی انجام می شود اما خانهمسافرهای فاقد مجوز، مشکلاتی از قبیل گرانفروشی ایجاد کرده اند که براساس مصوبه ستاد اجرایی خدمات سفر، باید ضمن دریافت مجوزهای قانونی، تا پایان شهریور سامان دهی شوند.
3. موضوع سوم مشکلات ترافیکی اطراف حرم و ضرورت کنترل آن از سوی نهادهای مربوط است که این مهم با همت آستان قدس، فرمانداری مشهد و راهنمایی و رانندگی در حال پیگیری است و تاکنون نیز اقدامات مناسبی انجام شده است.
4. درخواست چهارمی که زائران عزیز به آن اشاره کردند، بحث کمبود پارکینگ در اطراف حرم مطهر است که برای مرتفع کردن این نیاز، ایجاد ۹هزار و 200 جای پارک در اطراف حرم مطهر در دستور کار قرار دارد و در آینده اجرایی خواهد شد و مورد بهرهبرداری قرار خواهد گرفت.
5. پنجمین نیاز زائران، افزایش امکانات تفریحی و رفاهی در استان خراسان رضوی است که بر همین اساس میراث فرهنگی و گردشگری استان، فرصت های سرمایهگذاری در این حوزه را شناسایی و به سرمایه گذاران معرفی کرده است و در آینده نزدیک مراحل اجرایی بسیاری از این طرح ها با همت سرمایه گذاران آغاز خواهد شد.» براتی در ادامه و بهشکل مفصلتر، در گفت و گو با ما و با اشاره به نکات مطرح شده از سوی برخی زائران در گشت و گذار میدانی «درشهر» میگوید:
» از هموطنانم، زائران گرامی آستان مقدس رضوی میخواهم برای اقامت، در صورتی که تمایل به اسکان در هتلها و مسافرخانهها را ندارند، فقط از خانهمسافرهای دارای مجــوز که تعدادشان 600دستگاه در اطراف حرم است، استفاده کنند؛ چون فقط این خانهها استاندارد هستند و از نرخ مصوب و نظارت بهرهمندند و مرتکب گرانفروشی نمیشوند.
» به زائران محترم حاضر در مشهد توصیه میکنم برای رفت و آمد درونشهری، فقط از تاکسیهای مجهز به تاکسیمتر که فعالیتشان تحت نظارت تاکسیرانی است استفاده کنند و به محض سوار شدن، از راننده بخواهند تاکسیمتر را روشن و کرایه را بر مبنای عدد تاکسیمتر حساب کند.
» تقریبا برای همه زائرانی که از طریق هوایی و زمینی وارد مشهد مقدس میشوند، در فرودگاه و پایانه مسافربری و ورودیهای شهر، کیوسکهایی که بروشورهای اطلاعرسانی درباره اماکن دیدنی و تفریحی مشهد را توزیع می کنند، در نظر گرفته شده است. غیر از این، اَپ «مشهدی شـــو» هم اپلیکیشنی است که برای آگاهی زائران و گردشگران شهر مشهد از امکانات تاریخی و تفریحی و سرگرمی مشهد، طراحی شده که قابل نصب و در دسترس است.
» مهم است تاکید کنم توجه به انتظارات زائران، اولویت ماست.