«اهدای وقت و تخصص به جامعه» و «رسیدگی به مردم محروم در مناطق دور افتاده کشور» شعار و هدف شان است. می خواهند «مرهم» زخم های کودکانی باشند که نابه هنجاری های زمان تولد، آن ها را از یک لبخند شیرین محروم کرده است.جمعی از پزشکان و خیران در قالب موسسه ملی « مرهم» یازده سالی است که داوطلبانه خدمات آموزشی، تشخیصی، توان بخشی، درمانی و پژوهشی ارائه می دهند به ویژه در حوزه درمان و عمل جراحی بیمارانی که مبتلا به بیماری شکاف کام هستند. حالا این گروه در بیست و پنجمین سفر خیّرانه خود به نیشابور ویزیت و درمان رایگان شکاف لب و کام و نابه هنجاری های همراه تولد (جمجمه، فک و صورت) را در دستور کار دارد. دکتر عبدالجلیل کلانتر هرمزی، رئیس هیئت مدیره این موسسه و پایه گذار این حرکت خیرخواهانه است، او گفتنی های زیادی از تجربه این کار بزرگ و حرکت مهم دارد و از اهمیت مسئولیت اجتماعی نخبگان جامعه سخن می گوید. به بهانه این حضور، با این پزشک نیک اندیش به گفت وگو نشستیم.
وابسته هیچ کجا نیستیم
او ابتدای صحبتش نقبی می زند به سال های نخست فعالیت این تیم و اظهار می کند: کار را با یک تیم تخصصی هفت نفره آغاز کردیم و حالا جمعیتمان به بیش از 500 نفر (اعم از فوق تخصص جراحی پلاستیک، فوق تخصص بیهوشی کودکان، متخصص طب فیزیکی و توان بخشی، متخصص ارتوپدی، متخصص جراحی مغز و اعصاب، متخصص ارتودنسی، کارشناس بیهوشی و اتاق عمل، کارشناس پرستاری، چشم پزشک، روان شناس بالینی، پزشک عمومی و دانشجوی پزشکی، عکاس و مستند ساز پزشکی، گفتار درمان و مددکار اجتماعی، متخصص آی پی و روایتگر) می رسد که بخشی از آن ها همراه ما در سفر هستند. خاطرم هست که اولین سفرمان به استان خوزستان و رامهرمز بود، از آن روز تا حالا که به بیست و پنجمین سفر رسیده ایم، مدت زیادی می گذرد. در این مدت، 20 هزار ویزیت رایگان در هنجاری های همراه تولد و بیش از هزار و 800 عمل جراحی ناهنجاری های همراه تولد شکاف کام و لب در مناطق محروم و در مجموع چهار هزار و 500 عمل، چه در مناطق محروم و چه در تهران و شهرستان ها انجام داده ایم. دکتر کلانتر تاکید می کند که متخصصان و فوق تخصص هایی از اقصی نقاط کشور به بهترین شکل به ارائه خدمت درمانی می پردازند، آن هم به صورت رایگان و بدون هیچ کمک مالی سازمانی. وی در این باره توضیح می دهد: این طور نیست که شماره حساب اعلام کنیم تا افراد وجه واریز کنند، کمک خیران را با عنوان خرید وسایل یا تهیه غذا، مسکن و وسیله نقلیه بیماران قبول می کنیم، اما از ابتدای شروع به کار، کل حرکت خودجوش و مردم نهاد بوده و وابسته به هیچ نهاد و سازمان دولتی و غیر دولتی نیست. در واقع این حرکت از یک ایده شخصی شکل گرفت و آرام آرام نیروهای علاقه مند از طریق فضای مجازی مطلع و جذب شدند و روزبهروز هم به شمار داوطلبان اضافه می شود. جالب این جاست که بیشتر داوطلبان را نیروهای جوان تشکیل می دهند، از همین رو آینده خوبی برای این گروه پیش بینی می کنیم.وی این نکته را خاطرنشان کرد: گروه مرهم قبل از ورود به هر استان و شهرستانی اطلاع رسانی های لازم را انجام می دهد تا خیرانی که قصد کمک دارند، از سفر این تیم مطلع شوند. رئیس دانشگاه، پایگاه های بهداشت یا استاندار به عنوان مهم ترین معیار تشخیص نیازمندان هر استان برای ما به شمار می آیند و مسیر پیدا کردن بیماران را هموار می کنند.این پزشک اشاره ای به سختی هایی دارد که تمام این 11 سال با آن مواجه بوده و می گوید: ابتدای هر کاری با سختی همراه است، به خصوص در کارهای گروهی، هرچقدر گروه بزرگ تر باشد، به مراتب سختی هایش نیز بیشتر است. اما این ناملایمات را تاب می آوریم و قرارمان این است که سختی ها، مانع کارمان نشود. یکی از بزرگ ترین موانعی که گاهی با آن مواجه می شویم، آگاهی نداشتن بخشی از جامعه از دامنه فعالیت ماست.وی بیان می کند: البته به آن ها حق می دهیم، نمی توانند باور کنند یک گروه 500 نفره چند روزی، وقت و تخصص شان را بدون دریافت وجه، در اختیارشان قرار دهد. انتقال این باور کمی سخت است و تازه روزهای آخری که شهرشان را ترک می کنیم، ما را باور می کنند. این را هم بگویم،ما در سفرهایمان منتظر هتل 5 ستاره نیستیم و حاضریم ابتدای کار هم خودمان هزینه های اسکان را بپردازیم، فقط توقعمان از مسئولان این است که فضایی را در اختیار ما قرار دهند برای استقرار و خدمات رسانی. فقط همین!
واکنش مردم، اشک است و تشکر
این پزشک از واکنش های بیمارانی می گوید که بهبود یافته اند و می توانند مانند دیگران به راحتی لبخندی شیرین بر لب بنشانند و از زندگی شان لذت ببرند. او خاطر نشان می کند: واکنش مردم فقط اشک و تشکر است.همان ها هم ارزشش از هر چیز مادی دیگر بیشتر است. آن تشکرهای ساده، آن در آغوش کشیدن های گرم و دعایی که خالصانه است. مزدی از این بهتر نیست.کلانتر تاکید می کند: مردم اغلب به سختی باور می کنند که گروهی پای کار هستند که نه رای نمایندگی از آن ها می خواهد، نه رای سیاسی، نه ارتقای مقام، نه تشویق و تنها آرزوی شان، خنده بر لبان بیماران مبتلا به نابه هنجاری های همراه تولد است. در واقع با این خدمت، زکات علم و سلامتی مان را می دهیم.
ماجرای سفرهای یک تیم 500نفره
از او می خواهیم از خاطره های این سال ها برایمان بگوید که تعریف می کند: در استان ایلام بودیم و قرار بود بیماری از آمل مازندران را عمل کنیم که متوجه شدیم توان پرداخت هزینه اتوبوس را هم ندارد. از طریق موسسه چند نفر را واسطه قرار دادیم که هزینه اتوبوس را متقبل شوند. بعد از دو روز این بیمار به ایلام رسید، اما متوجه شدیم نه شناسنامه، نه کارت ملی و نه دفترچه بیمه دارد. در چنین وضعیتی نمی توانستیم او را عمل کنیم اما از طرفی بسیار سخت بود که به بیماری با شکاف لب وسیع بی توجه باشیم. بلافاصله به دادستان ایلام تماس گرفتم و گفتم این شخص هیچ مدرکی ندارد اما باید عمل شود، دادستان بلافاصله موافقت کرد و تمام اختیارات لازم را به بنده داد. با شوق و شعف عمل را انجام دادیم و بعد از دو روز بیمار مرخص شد.حال خوب و شیرینش فراموشم نمی شود.این پزشک خیر به سخت ترین عملی هم که داشته اشاره می کند و می افزاید: جوانی 20 ساله چند غده برجسته در ناحیه گردن و پشت به همراه چسبندگی مهره داشت و این عارضه ها انجام بیهوشی را با مشکل مواجه می کرد. با انجام یک ریسک جدی و توکل به خدا، ساعت 6 بعداز ظهر عمل را شروع کردیم و طبق انتظار باید ساعت 8 شب به هوش می آمد، اما این اتفاق نیفتاد. تمامی کادر پزشکی متشکل از 300 نفر، نگران و مضطرب بودیم و برای سلامتی این جوان دعا می کردیم، تا این که ساعت 12 شب به هوش آمد. این عمل یکی از سخت ترین عمل ها بود و استرسی مضاعف به ما تحمیل شد که با نتیجه ای خوب، بالاخره سر آسوده بر بالین گذاشتیم. وی به آدم هایی اشاره می کند که پشت صحنه به ایفای نقش مشغول هستند و می گوید: زمانی که به شهرستانی می روم و خیری خانه خود را در اختیار ما قرار می دهد، اجر و پاداشش کمتر از تیم پزشکی و جراحی نیست. اجر کسانی که 50 تاکسی را جلوی بیمارستان می گذارند تا بیماران نیازمند را جابه جا کنند، کمتر از ما نیست، گاهی مقام های مسئول استانی تا فرودگاه همراه ما می آیند و تمام این ها یعنی دل هایشان لرزیده و قدردان این جنس فعالیت ها هستند. ما نیز با دیدن این تصاویر مبهوت می شویم و در جهت هم افزایی سایر گروه های مردم نهاد حرکت می کنیم.او در باب سفرشان به نیشابور هم می گوید: قرار است تا جمعه شب، بیماران ناهنجاری های همراه تولد را ویزیت کنیم. در طول هفته قبل، حدود 700 نفر به صورت الکترونیکی ثبت نام کردند و روز سه شنبه، 82 نفر به صورت حضوری در این شهرستان ویزیت شدند. طبق پیش بینی ها، 300 نفر دیگر به آمار ویزیت شدگان، اضافه خواهد شد. منتها این افراد بیماری و مصدومیت های مختلف از جمله سوختگی و شکاف جمجمه و ناهنجاری های همراه تولد دارند اما بیماران شکاف لب و کام عمل جراحی می شوند. همچنین تعداد پنج اتاق عمل در نیشابور برای گروهمان در نظر گرفته شده است و تا جمعه شب به درمان می پردازند و بعد از آخرین عمل نیز به مدت 24 ساعت در نیشابور می مانند تا مشکلی بیماران را تهدید نکند. همچنین بعد از عمل و ترخیص بیماران، بین 7 تا 10 روز گروه فوق تخصصی دیگری به نیشابور اعزام می شود تا کشیدن بخیه ها و دیگر اقدامات لازم صورت گیرد.