گذری در نمایشگاه سراسری صنایع دستی و هنرهای تجسمی و همکلام با هنرمندان
تعداد بازدید : 29
مهمانی هنرهای دستی ایران در مشهد
نویسنده : عسکری
صدای چکشها روی ظروف مسی، صدای خش خش رفت و برگشت اره موییها روی چوب و صدای حجاری هنرمندانه نقوش روی سنگ، یادآور راسته بازارهای سنتی صنایع دستی است. نوای خوش سرنا و دهل و دف و صدای همهمهای که لهجههای شیرین فروشندگان هرمزگانی، اصفهانی، کردستانی، کرمانشاهی، خوزستانی و شیرازی که به معرفی بیشتر صنایع دستی و بومی دیگر استانها به خریداران مشهدی مشغول است گرمایی از جنس رونق بازار به هشتمین نمایشگاه صنایع دستی خراسان رضوی بخشیده است. نمایشگاهی مملو از هنرمندان صنایع دستی که به مشهد آمده اند.به گزارش خراسان رضوی، نمایشگاه بین المللی مشهد از سه شنبه شب افتتاح شد و تا فردا میزبان هنردوستان خواهد بود. در مراسم افتتاح این نمایشگاه به سراغ هنرمندان حاضر در آن رفتیم و با آنها گفت و گو کردیم.
سالن عطار نمایشگاه بین المللی مشهد شلوغ تر از بسیاری نمایشگاههای دیگر مملو از جمعیتی است که به جای گشت و گذاری چند ساله در گوشه و کنار کشور، برای دیدن تمام سوغات صنایع دستی ایران سفری چند ساعته در این سالن و تماشای همه هنرهای دست هنرمندان ایرانی را ترجیح داده اند. 188 غرفه صنایع دستی و هنرهای سنتی کشور، از هنر گلیم و فیروزه نیشابور گرفته تا چاقوی زنجان، تذهیب، لباسهای سنتی، ارغوان بافی، حکاکی و. .. آوردگاهی از رنگ و طرح و نقش ایجاد کرده است که با حس هنر در هم آمیخته و به خلق آثاری از اوج هنر ایرانی رسیده است. بر خلاف بسیاری از نمایشگاههای ایام سرد سال، حضور انبوه بازدید کنندهها رونقی خاص به نمایشگاه بخشیده است.
هنر نقش انار، بته جقه و ماهی روی پارچههای مخمل
در غرفه تکه دوزی، «آذر زردی» هنرمندی است که با همراهی خواهرش به خلق هنری جدید به نام تکه دوزی مشغول است. او میگوید: طرحهای کوچک روی پارچه کشیده ترسیم و برش داده میشود. ترکیب رنگها نیز بسیار متنوع است. نقوش هم از بته جقه، انار، ماهی و گل گرفته تا تصاویری از طبیعت که همه روی پارچههای مخمل از جنس پارچههای رومبلی است. او ادامه میدهد: با وجود تمام زیبایی و هنری که در تولید این آثار وجود دارد، این هنر هنوز در ایران به عنوان یک اثر صنایع دستی ثبت نشده است. او در کنار توضیح این هنر نقدهایی هم دارد و میگوید: برای برخی غرفهها استثناهایی قائل شده و مکان را به صورت رایگان در اختیار قرار داده اند.
در غرفهای دیگر، برش سانت به سانت رشتههای مفتولی و دوخت آنها روی پارچههایی با ترکیب رنگهای ایرانی به خلق هنر «سرمه دوزی» ختم شده است. هنری اصیل و ایرانی که مشتریان زیادی را به این غرفه کشانده است. «بهناز توکلیان» هنرمند مشهدی که سال هاست در این رشته فعال است، میگوید: این هنر بیشتر از آن که در بازار فروش داشته باشد در تهران، تبریز و زنجان خریدار دارد. البته در ایام نمایشگاه استقبال عمومی از این هنر مطلوب است. کار روی شیشه و سفال در غرفهای دیگر به خلق انواع ظروف سفالی و شیشهای منجر شده است. از قوری و قندان و فنجان گرفته تا ظروف شکلات خوری و سینی و لیوان که به گفته «ملیحه فردوسی» هنرمند سازنده ظروف شیشه و سفال، سابقهای دیرینه در کشور دارد.او میگوید: با وجود قدمت فراوان این هنر، به جز ایام نمایشگاه که با استقبال خوبی رو به رو میشویم، در دیگر ایام سال اقبال عمومی از این هنر اندک است و دلیل آن هم تبلیغات اندک و نبود حمایت از این هنر است.
فیروزه کوبی نیشابور در هنر استادان نصف جهان
غرفه پرطرفدار فیروزه کوبی اصفهان با ازدحام فراوان مشتاقان رو به روست. استاد «کریمی» که یکی از بنامهای این هنر اصیل است، میگوید: مواد اولیه از سنگ فیروزه نیشابور و معدن مس اصفهان فراهم شده است. با استفاده از نوعی چسب دوگانه که شبیه چسب دوقلو است. فیروزه روی مس کوبیده میشود و ظروف تولید شده توان مقاومت در سرمای 70 درجه و گرمای 150 درجه را به خوبی دارد.
بعد از کوبش فیروزه روی چسب، تراش و صیقل و خش گیری انجام میشود و در آخر نیز برای تثبیت رنگ مس، نوعی پلی استر روی مس ریخته میشود. او ادامه میدهد: این هنر سابقهای 17 ساله دارد و بازار صادرات آن نیز کشورهای کره، روسیه و هلند است اما در بازارهای اصفهان، تهران و به ویژه مشهد هم خریداران فراوانی دارد اما بیشتر مشتریها بانکها و سازمانهای دولتی هستند.
تغییر سبک برای فروش بیشتر آثار معرق
«سعید منظمی ایران دوست» هنرمند و متخصص هنرهای چوبی معرق است که دانش آموخته این رشته است و در غرفه هنرهای معرق مسئول فروش است. در حالی که به تابلوهای بسیار زیبای معرق کاری که روی دیوارهای غرفه نصب شده اند نگاه میکنیم، میگوید: با وجود این که هنر معرق بسیار گران است، اما با تغییر فضا و سبک اجرا، به نوعی در شیوههای اجرا تغییراتی ایجاد کرده ایم تا محصول نهایی با قیمت مناسب تری در اختیار هنردوستان قرار بگیرد. وی میافزاید: در مقایسه با مشهد که بیشتر پذیرای زائران و توریست مذهبی است، در اصفهان به دلیل حضور انبوه توریستهای گردشگری، این هنر خریدار بیشتری دارد. او تصریح میکند: در این هنر به افقهای جدیدتری رسیده ایم؛ به گونهای که کار معرق بر روی درهای ورودی منازل نیز به عنوان هنری اصیل در حال گسترش است.
نقش عشق بر دل سنگ
بعد از خروج از این غرفه قدم زنان به پیمایش و تماشای دیگر غرفهها مشغولیم. چرم سنتی شاندیز، رو دوزی خراسانی، محصولات جاجیم و نمد، ترمه یزد، سفال گناباد و قلم زنی روی سنگ در غرفههای بعدی طرفداران خاص خود را جذب کرده است. «امیررضا خادم» هنرمند مشهدی که 32 سال است در هنر حجاری روی سنگ به استادی تمام عیار تبدیل شده است، آثاری به غایت زیبا از نقوش چهره و طبیعت بر پیکره سنگها خلق کرده است. او میگوید: این هنر سال هاست که در خاستگاه خود، مشهد رشد کرده است. مشهد کانون هنرمندان است و خیلیها یا زاده مشهد هستند یا در مشهد بزرگ شده اند اما به دلیل بی توجهیها از این شهر کوچ کرده اند. وارد راسته غرفههای دیگر استانها میشویم.
ارغوان بافی و مروارید بافی، ساخت سبدهای چوبی، طراحی جواهرات، جاجیم بافی سمنان، صنایع دستی سیستان و بلوچستان، کردستان و. .. در غرفه سیستان و بلوچستان خانم «شَکَل زایی» با پوششی محلی از شهرستان سراوان به مشهد آمده و میزبان خریداران است. نمونههای متعددی از سوزن دوزی، حصیر بافی، رو دوزی، رو میزی و لباسهای زیبای بلوچی صنایع دستی بومی و محلی این استان را تشکیل میدهد. رو به روی غرفه سیستان و در غرفه استان سمنان، جاجیم بافی و نمد بافی استان سمنان خودنمایی میکند. «عجم» که از سمنان مهمان نمایشگاه صنایع دستی است درباره دیگر صنایع دستی این استان از سرامیک، کارهای چوبی و مس یاد میکند و میگوید: تمام این نمونههای یاد شده از ویژگیهای بومی استان سمنان است و تفاوتهایی خاص با محصولات تولید شده دیگر استانها دارد.