اینجا مسجد الزهرا(س) دانشگاه فردوسی مشهد است که هر سال میزبان قدوم دختران دانشجو است. وسایل مورد نیاز این سفر سه روزه را با خود برداشته اند و می خواهند توشه آخرت را از این دنیا بردارند. دقایقی قبل از اذان ظهر است، یکی قرآن می خواند یکی به راز و نیاز با معبود خویش مشغول است. دیگری تسبیح در دست دارد و ذکر می گوید و آن دیگری از این فرصت برای مطالعه کتاب های درسی و غیردرسی بهره می برد. جمعی هم در حلقه معرفت پای سخنان استاد نشسته اند. اینجا فضای معنوی خاصی حکمفرماست، طوری که به حال خوش آن ها در دل غبطه می خورم. با یکی از دانشجویان معتکف که مشغول قرآن خواندن است گفت وگو می کنم. «مطهره الهی نسب» دانشجوی سال سوم رشته ریاضی است و امسال اولین سالی است که توانسته در اعتکاف دانشجویی شرکت کند. می گوید: دوستانم که برای ثبت نام آمده بودند، به من زنگ زدند و گفتند تو هم بیا و همراهمان باش، من هم ترغیب شدم در این اعتکاف شرکت کنم. حالا حس می کنم بیشتر به خدا نزدیک شدم و از این که از دنیا دور می شوم، خدا را عبادت می کنم و لذت عبادت را می چشم خوشحالم. یکی دیگر از دانشجویان هم که جزوه درسی اش را در دست دارد، از احساس خودش می گوید: من در زندگی معمولی استرس و اضطراب زیادی دارم، اما از وقتی که اینجا آمده ام آرامش درونی زیادی در خودم حس می کنم و دوست دارم این آرامش همیشه همراهم باشد. «محدثه اصغری» این را هم می گوید که: حتما لازم نیست انسان منتظر ماه رجب و اعتکاف بماند بلکه در طول روز اگر ساعتی را با خدای خودش خلوت کند این آرامش همواره با او خواهد بود. وی مزیت اعتکاف دانشجویی را برای دانشجویان برگزاری برنامه هایی می داند که مورد نیاز آن هاست و می گوید: همین که در جمع دوستان و دانشجویان هستم حس خوبی است و خوشحالم در اعتکاف شرکت کرده ام.
بهترین نماز صبحی که خواندم
«مهلا جلالی» از دیگر دانشجویان حاضر در اعتکاف، می گوید: دانشجوی سال سوم ریاضی هستم و سال سومی است که در اعتکاف شرکت می کنم، در این مراسم حس آرامش زیادی دارم و فضای آن، سرشار است از معنویت. برنامه هایی که برگزار می شود مثل سخنرانی ها و حلقه های معرفت و احکام، برایم مفید است و دانشجویان معتکف از این برنامه ها بهره مند می شوند. نماز صبحی که امروز خواندم بهترین نماز صبحی بود که در عمرم خواندم. او از تجربه حضور سال های گذشته اش در اعتکاف هم، چنین می گوید: وقتی اعتکاف تمام می شود حتما دلتنگ آن می شوی اما تا زمانی که اینجا هستی هیچ دغدغه و استرسی نداری، می دانم که مثل دفعات قبل دلم برای این فضا تنگ می شود. در زمان های دیگر، گرفتاری های مادی بر عبادات ما هم تاثیر می گذارد و وقت زیادی را برای راز و نیاز با خدا نمی گذاریم اما اعتکاف فرصت بسیار خوبی برای جبران کاستی هاست. باید روزی ات شود تا بیایی و در اعتکاف شرکت کنی.
خیلی وابسته به موبایل بودم اما اینجا...
«فاطمه پورزکی» دانشجوی سال سوم رشته علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه فردوسی هم می گوید: سال اولی است که شرکت می کنم و از وقتی که آمده ام انگار از دنیا جدا شده ام خیلی وابسته به موبایل بودم اما اینجا واقعا فرصتی است که آن را هم کنار بگذارم. حس خیلی خوبی است که در این فضای معنوی باشی و غرق در معنویات شوی. مسلما با پایان اعتکاف دل انسان می گیرد اما سخت تر از آن، این است که حس و حال معنوی این چند روز را در وجود خودت حفظ کنی و پایبند بمانی به آنچه با خدای خودت عهد کردی. «فاطمه فاضلی» دانشجوی دیگری است که برای اقامه نماز جماعت آماده می شود. می گوید: این سه روز روز های قربت به خداست که از مادیات جدا شوی و به قرب الهی برسی. شب زنده داری در اعتکاف صفای خاصی به انسان می دهد. به نظر من لازم است که در سال، سه روز به خانه خدا پناه ببری و روح خودت را صفا بدهی. خود سازی دستاورد اعتکاف است که در تصمیم ها و کار هایی که انجام می دهیم تاثیر دارد.
خلوت با پروردگار
مسجد امام رضا(ع) دانشگاه فردوسی نیز میزبان پسران دانشجوست. اولین ملاقاتم با «حسین» یکی از دانشجویان رشته پزشکی است که در حال مطالعه است. از او درباره حال و هوای اعتکاف می پرسم، می گوید: قبل از زمان دانشجویی توفیق داشتم معتکف باشم و از این که دوباره در اعتکاف حضور دارم خدا را هزار مرتبه شکر می کنم. از حسین می پرسم چه تجربه ای باعث شد که دوباره تصمیم گرفتی معتکف بشوی، می گوید: بار اول سنم کم بود اما الان که به عنوان یک دانشجو معرفت بیشتری پیدا کرده ام، حس و حال بهتری دارم. هر انسان محصول خلوت های خودش با خداست و اعتکاف این فرصت را برای فرد فراهم می کند که با خدای خود خلوت کند و آینده و سرنوشت خود را رقم بزند.
اعتکاف مسیر زندگی ام را عوض کرد
جوان دیگری را در گوشه ای از مسجد می بینم که هندزفری در گوش دارد و نکاتی را در دفترچه اش یادداشت می کند. کنارش می نشینم و نیم نگاهی به دفترچه یادداشتش می اندازم، نوشته هایش درباره خود سازی و ارتباط با خداست. از او می خواهم کمی با هم به گفت وگو بپردازیم. با لهجه زیبای افغانستانی صحبت می کند. خودش را «سید سجاد هادی» دانشجوی اقتصاد از کشور افغانستان معرفی می کند. از او می پرسم چرا تصمیم گرفتی معتکف شوی، می گوید: دومین بار است که فرصت اعتکاف پیدا کردم. دفعه اول تاثیر زیادی در زندگی من گذاشت طوری که به جز خدا به چیز دیگری فکر نمی کردم. گاهی اوقات در زندگی ام با کمترین مشکل احساس ناامیدی داشتم اما اعتکاف مسیر زندگی ام را عوض کرد؛ از روزمرگی خسته شده بودم، اعتکاف من را به خود آورد و هر گاه دچار مشکلی می شوم روز های اعتکاف را به یاد می آوردم.
حضور دانشجویان در حلقه های معرفت
یکی از مبلغان در حال بحث و گفت وگو با دانشجویان در حلقه های معرفت است، به میان آن ها می روم و با «حسین ثنایی نژاد»، دانشجوی کارشناسی ارشد عمران درباره بحث های حلقه های معرفت صحبت می کنم، می گوید: دانشگاه برنامه های خوبی برای معتکفین در نظر گرفته است و همین حلقه های معرفت خیلی از مسائل را برای فرد روشن می سازد. از حس و حال حسین درباره اعتکاف سوال می کنم، می گوید: چند سالی بود که تصمیم داشتم در اعتکاف دانشجویی شرکت کنم ولی توفیق نمی شد تا این که امسال توانستم اینجا باشم. فرصت شرکت در اعتکاف ممکن است برای هر فرد فقط یک بار ایجاد شود، در همان یک بار باید به این فکر کرد که اولین و آخرین فرصتی است که خدا در اختیارمان قرارداده است.
معتکف روشندل
کمی آن طرف تر تلاوت قرآن جوان روشندلی که قرآنی با خط بریل در دست دارد، توجهم را جلب می کند. در کنار او می نشینم و به تلاوت او گوش می کنم. تلاوتش که تمام می شود سر صحبت را با او باز می کنم. «جواد فکری» دانشجوی کارشناسی روان شناسی است ومی گوید: اولین بار است که در مراسم اعتکاف شرکت می کنم، به پیشنهاد یکی از دوستانم در این مراسم حضور یافتم و با خودم قرآن به خط بریل و قلم گویا آورده ام تا بهتر بتوانم از فضای معنوی اینجا استفاده کنم. نزدیک اذان ظهر است وصدای تلاوت قرآن از بلند گوی مسجد بلند می شود. دانشجویان برای تجدید وضو بر می خیزند و خود را برای اقامه نماز آماده می کنند.
همنشینی طلاب و دانشجویان
علاوه بر مساجد دانشگاه فردوسی مساجد دیگری هم در سطح شهر این مراسم معنوی را برگزار می کنند. از آن جمله مسجد حضرت ابوالفضل(ع) در قاسم آباد مشهد است. «علیرضا رجایی»، مسئول اعتکاف این مسجد و مدیر فرهنگی موسسه آموزش عالی خراسان در گفت وگو با ما می گوید: این مسجد برای ششمین سال متوالی اعتکاف را با حضور دانشجویان برگزار می کند و امسال در کنار حضور 200 دانشجو از دانشگاه های غیرانتفاعی مشهد، حضور 120 طلبه را هم شاهدیم و طلاب و دانشجویان این سه روز را در کنار یکدیگر به اعتکاف مشغول می شوند. وی برگزاری برنامه سخنرانی، حلقه های معرفت با موضوع مسائل اعتقادی، محفل انس با قرآن و مسابقات فرهنگی و مذهبی را از برنامه های اعتکاف در مسجد حضرت ابوالفضل(ع) بیان می کند.