یادداشت
تعداد بازدید : 30
بهبود فضای گردشگری با مدیریت علمی
نویسنده : اردشیر اروجی کارشناس برنامه ریزی سازمان میراث فرهنگی
طی روزها و هفتههای اخیر شاهد بحثهای زیادی درباره رشد گردشگری در ایران بودهایم، رشد 12 درصدی که مسئولان آن را در برابر رشد 4 درصدی گردشگری در جهان قرار میدهند و از سه برابر بودن این رشد نسبت به میانگین جهانی آن خبر میدهند. اما نکتهای که در رابطه با این اعداد و ارقام نباید از آن غافل شد عدد پایهای است که رشد گردشگری را نسبت به آن میسنجیم ؛ این عدد در جهان یک میلیارد و 200 میلیون گردشگر است که رشد چهار درصدی آن رقمی معادل 48 میلیون نفر میشود، درحالی که تعداد گردشگران ورودی به ایران حدود 4 میلیون نفر بوده که رشد 12 درصدی به معنای افزایش تنها یک میلیون گردشگر در کشور است که رشد قابل توجهی به نظر نمیرسد. حتی براساس پیشبینیهای انجام شده در سند چشمانداز سال 94 نیز تعداد گردشگران ورودی به کشور باید به رقم هفت و نیم میلیون گردشگر میرسید، در صورتیکه این مقدار در سال گذشته 5 میلیون و 200 هزار نفر بوده که نشان دهنده 36 درصد اختلاف با هدف تعیین شده است. اما در رابطه با دلایل نرسیدن به اهداف تعیین شده و مشکلات موجود باید گفت یکی از مهمترین معضلاتی که در حوزه گردشگری با آن روبهرو هستیم، نبود آمار و اطلاعات مستند و دقیق در رابطه با تعداد گردشگران (شامل گردشگران ورودی، داخلی و گردشگران ایرانی خروجی از کشور) است. در کنار آن می توان به مباحث دیگری اشاره کرد که توجه به آنها گرهگشا خواهد بود:
1-مدیریت علمی و استفاده از افراد متخصص در رئوس مدیریتی و زیرمجموعههای حوزه گردشگری، مهمترین گام برای حل مشکلات گردشگری است. هم اکنون کمتر از نیم درصد از دانش آموختگان رشته گردشگری در کشور جذب سازمان و مجموعههای گردشگری میشوند که این رقم بسیار پایینی است.
2- یکی از اقدامات تاثیرگذار در راستای افزایش گردشگران ورودی به کشور انجام مطالعات بازار در حوزه گردشگری است. این بدان معناست که از سلایق گردشگران کشورهایی که مقصد مابرای جذب گردشگر هستند، آگاهی داشته باشیم و به قسمتی از خواستههای مسافران که در کشور قابل تحقق است،توجه کنیم.
3- شناخت سلایق گردشگران ورودی به کشورهای همسایه و رقیب مانند ترکیه، مصر، روسیه و ... این مطالعات کمک میکند تا اگر مشکلی در این کشورها اتفاق افتاد بتوانیم گردشگران این کشورها را جذب کنیم.حوادثی که درچند وقت اخیر در مصر، ترکیه و دیگر کشورهای منطقه شاهد آن بودیم، میتوانست موقعیت مناسبی برای جذب گردشگران بیشتر به کشور باشد.
4-بهبود وضعیت گردشگری داخلی به ویژه در مقصدهای پُرمخاطبی چون مشهد، باید یکی از اولویتهای مسئولان در حوزههای گردشگری باشد. هم اکنون میزان خروجی گردشگران از ایران بسیار بیشتر از ورودی آن است که دلیل آن قیمت پایینتر تورهای خارجی در مقایسه با تورهای داخلی و نبود رقابت بین آژانسهاست. براساس آمار سفرهای تابستانی در سال گذشته فقط 3درصد مسافرتها به وسیله تور و 65درصد سفرها با وسایل شخصی انجام شده است، همچنین 4.5 درصد از افراد در هتلها اقامت داشتهاند که این نشاندهنده آمار بسیار پایین مسافرتهای گروهی در کشور است.
5-قابل برنامهریزی نبودن گردشگری در کشور یکی از مشکلات عمدهای است که در گردشگری با آن روبهرو هستیم که از دلایل آن متغیر بودن هزینهها در کشور، مشکلات دیگر در حوزه حمل و نقل و... است.علاوه بر ثبات اقتصادی در کشور که نیازمند تصمیمات کلان اقتصادی است از جمله اقداماتی که میتوان برای بهبود فضای گردشگری انجام داد، تهیه برنامه جامع گردشگری در کشور است که در آن وظایف تمام دستگاههای مرتبط با گردشگری تعیین میشود.
در پایان باید تاکید کرد که بدون ایجاد تغییرات مدیریتی کلان در فضای گردشگری و بدون برنامهای جامع در این حوزه نمیتوان امید چندانی به رشد اساسی در صنعت گردشگری کشور داشت.