ناشران از مشکلات اقتصادی و فرهنگی کتاب و کتابخوانی می گویند
تعداد بازدید : 36
روزگار ناخوش «یار مهربان»
نویسنده : مجید خروشی
گزارش
بازار نشر و فروش کتاب این روز ها نگران کننده تر از گذشته است. بیشتر کتابفروشی ها به حالت نیمه تعطیل یا تعطیل در آمده اند؛ ناشران هم از یک سو شرایط اقتصادی خوبی ندارند و از سوی دیگر نگران بی مهری ها با یار مهربان هستند که این نامهربانی ها طی سال های اخیر روز به روز بیشتر شده است. رفت و آمد کتابدوستان و رهگذران به کتابفروشی ها شاید به ظاهر امیدوار کننده بیاید اما با خرید کتاب همراه نیست.
بی مهری ها به کتاب و گرانی هزینه های چاپ
این بازار بی رونق، انگیزه و رغبت فروشندگان را هم کم کرده است.یکی از ناشران در باره وضعیت نشر و کتاب در مشهد می گوید: نامشخص بودن جایگاه کتاب مشکل اساسی جامعه ماست که جلوه ظاهری این مشکل مطالعه نکردن، روی نیاوردن به کتابخانه ها و نبود فرهنگ مطالعه در متن زندگی و کار است. مسئول انتشارات قلم و ورزش به مشکلات اقتصادی ناشران هم اشاره می کند و می گوید: گرانی مواد و مصالح چاپ و نشر و به ویژه مشکل کاغذ هم از مشکلات ناشران است. «علی غفاریان» می افزاید: ناشران این روز ها دوره بسیار سختی را می گذرانند که باید با تلاش بیشتر مشکلات موجود را برطرف کرد. نمی توانیم این دوران سخت را بدون خلاقیت، امید، قناعت، صرفه جویی و کاهش هزینه ها پشت سر بگذاریم و از این موانع عبور کنیم. وی با بیان این که دوران رکود هم مانند دوران رونق عمر دارد، می گوید: ناشری که پایبند تعهداتش باشد، شانس ماندگاری اش در این بحران بیشتر خواهد بود. نباید به این بحران پشت کرد، باید آن را پذیرفت و از آن عبور کرد. مشارکت بانک ها، سازمان ها و سرمایه گذاران یکی از پیشنهاد هایی است که می تواند برای عبور از این شرایط کمک حال ناشران باشد.
افزایش قیمت و متنوع نبودن موضوعات کتاب ها
مسئول انتشارات امام هم در این باره می گوید: متاسفانه در این چند سال اخیر تعداد متقاضیان خرید کتاب های غیر درسی کاهش چشمگیری داشته است و اندک خریدی هم که وجود دارد مربوط به کتاب های رمان و روان شناسی است. «رضا رجب زاده» پیشنهاد های خود را برای برون رفت از این شرایط مطرح می کند: باید همه دستگاه ها و موسسات دولتی و غیر دولتی دست به دست هم دهند و برای بهبود وضعیت نشر و بالا بردن سطح مطالعه شهروندان اقدام کنند. ناشران هم باید موضوعات روز و نیاز های متقاضیان را در نظر بگیرند و سعی کنند بر اساس نیاز های شهروندان کتاب های جدید با الگو ها و طرح های جدید را روانه بازار کنند. رجب زاده علت اصلی کم شدن استقبال مردم از خرید کتاب را افزایش قیمت کتاب و متنوع نبودن موضوعات می داند و می افزاید: ناشران باید به روز شوند و با همفکری کارشناسان و روانشناسان، از الگو های جدید علمی برای چاپ و نشر کتاب های خود استفاده کنند.
غیرفعال بودن 30 درصد ناشران استان
با معاون فرهنگی و مطبوعاتی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان هم در این باره گفت وگو می کنم. «یوسف امینی» درباره وضعیت ناشران استان می گوید: در استان 600 ناشر مجوز نشر دارند اما فقط 400 ناشر فعال هستند. متاسفانه طی چند سال اخیر وضعیت نشر دچار نوسانات زیادی شده است؛ به طوری که سال 94 فقط 3500 عنوان کتاب در استان منتشر شد. در بین کتاب های منتشر شده در سال گذشته، کتاب های علوم پایه و کاربردی بیشترین شمارگان و متقاضی را داشت و کتاب های کودک، ادبیات، دین، روانشناسی، تاریخ و جغرافیا در ردیف های بعدی انتشار و خرید قرار گرفت.
افزایش مخاطبان فضای مجازی و کاهش مطالعه کتاب
وی درباره چرایی کاهش تمایل مردم برای خرید کتاب هم می گوید: باید یک برنامه ریزی مدون و جامع برای افزایش میزان مطالعه در جامعه داشته باشیم و کتاب خوانی را به یک مطالبه عمومی تبدیل کنیم. متاسفانه متقاضی خرید کتاب کاهش پیدا کرده و رویکرد نسل جدید عوض شده است و با ورود فضا های مجازی به دنیای مطالعه، میزان استقبال از کتاب و مطالعه آن رو به کاهش است. افزایش و گرانی کاغذ که در واقع سبب افزایش بهای کتاب شده هم دلیل دیگری است. از طرف دیگر توجه کم والدین به لحاظ کردن کتاب در سبد خانواده و کاهش مشارکت دستگاه های دولتی در کمک به بهبود وضعیت نشر نقش زیادی در این زمینه داشته است. وی در باره برگزاری طرح عیدانه که در ایام نوروز امسال برگزار شد، گفت: این طرح در 21 استان اجرا شد که خوشبختانه طرح موفقیت آمیزی بود وخراسان رضوی بعد از تهران و اصفهان عنوان سوم را در کشور کسب کرد.
تشکیل کارگروه آموزش ناشران
«امینی» همچنین از تشکیل کار گروه های آموزشی درباره نحوه برگزاری نمایشگاه و چاپ و نشر کتاب برای ناشران در مشهد خبر می دهد و می گوید: کار گاه های آموزشی را با دعوت استادانی از تهران تشکیل داده ایم تا در این کار گاه ها نحوه برگزاری و شکل برپایی نمایشگاه کتاب وهمچنین نحوه نشر و توزیع کتاب به ناشران مشهد آموزش داده شود.
این ها همه تلاش هایی است برای آن که شاید هم ناشران از روز های سخت عبور کنند و هم کتاب و کتابخوانی جایگاه واقعی خود را در جامعه بیابد.