نشتیفانی/باخرز با سطح زیر کشت سه هزار و 500  هکتار زعفران و تولید سالانه 15 تن زعفران خشک از جمله نقاط زعفران خیز کشور است. کیفیت عالی زعفران باخرز سبب رونق گرفتن روز افزون کشت این محصول و افزایش تقاضا شده است . به طوری که در فصل برداشت زعفران،  شاهد هجوم خریداران طلای سرخ در این شهرستان هستیم. موضوعی که متاسفانه به خاطر عدم نظارت کافی از سوی دستگاه های مربوطه ، زمینه ساز فعالیت بیشتر واسطه گران و دلالان زعفران شده است.اگرچه واسطه گران در زمینه برداشت زعفران زحمات زیادی متقبل نمی شوند، ولی سود فراوانی را به جیب می زنند. امسال بازار خرید و فروش زعفران نظم بهتری پیدا کرده اما در حال حاضر قیمت زعفران خشک نسبت به یک ماه اخیر با کاهش 100 درصدی مواجه بوده است .قیمت زعفران خشک و نوسانات بسیار زیاد قیمت گل در بازار زعفران گویای زوایایی پنهان در خرید و فروش این محصول است. گزارش های مختلف روزنامه خراسان درباره فعالیت دلالان زعفران در باخرز تاکنون تاثیر های زیادی داشت که امسال نیز شاهد نظم بهتری در بازار زعفران شهرستان هستیم.اما با این وجود هنوز هم جای پای دلالان در روند خرید و فروش گل زعفران مشاهده می شود و روزانه قیمت زعفران نوسان دارد.
دسترنج کشاورزان در جیب واسطه گران
به سراغ یکی از کشاورزانی رفتیم که برای فروش محصول زعفران خود به بازار مراجعه کرده است.«محمدیان» با اظهار گلایه از اوضاع نامساعد بازار زعفران و نوسان شدید قیمت ها می گوید: متاسفانه هیچ وقت بازار خرید و فروش مناسب که با نظارت مسئولان باشد را تا الان در شهرستان باخرز مشاهده نکرده ایم.وی خاطر نشان می کند: همیشه وضعیت بازار به ضرر کشاورزان بود. به گونه ای که محصول تولید شده با زحمت فراوان و تحمل سرما به آسانی در بازار گرم دلالان از دست کشاورزان خارج می شود. چرا سود حاصل از زحمتی که کشاورزان متقبل می شوند، به جیب عده ای برود که حتی دست شان برای چیدن یک دانه گل زعفران از جیبشان بیرون نیامده است.یکی از کشاورزان اهل تربت حیدریه نیز با انتقاد از نوسانات قیمت گل زعفران و این که هیچ نهادی بر قیمت زعفران نظارتی ندارد ،می گوید: بازار خرید و فروش گل زعفران ، هیچ حساب و کتابی ندارد و تعیین قیمت این محصول فقط از سوی دلالان مشخص می شود.«رضا مکاریان»می افزاید:کشاورزان بیشترین زحمت را متقبل می شوند اما سود حاصل از محصول زعفران بدون هیچ زحمتی در جیب دلالان می رود.وی با اشاره به نوسان داشتن قیمت گل زعفران خاطر نشان کرد:دو روز قبل قیمت هر کیلو گل زعفران در تربت حیدریه  28 هزار تومان بود. این در حالی است که 25 مهرماه قیمت هر کیلو گل زعفران 92 هزار تومان بوده است.متاسفانه هیچ کسی هم پاسخگوی این تغییر قیمت ها نیست.وی تصریح می کند:گل زعفران به گونه ای است که نمی توانیم آن را حداکثر بیش از دو روز نگه داری کنیم چرا که زود خراب می شود.وی اظهار داشت:هر ساله در زمان برداشت زعفران این مشکل را داریم و هیچ نهادی هم برنامه ای برای ساماندهی وضعیت خرید و فروش زعفران ندارد.یکی از کسبه بازار زعفران باخرز درباره حضور دلالان می گوید:علی رغم ساماندهی بازار زعفران و تلاش اصناف برای کوتاه کردن دست دلالان ، اما متاسفانه باز هم شاهد نقش پررنگ این افراد در قیمت گذاری طلای سرخ هستیم.«محمود احدی» می افزاید: روزانه شاهد حضور افرادی از شهرستان های همجوار مانند تربت حیدریه در بازار زعفران باخرز هستیم که باعث به هم زدن قیمت گل زعفران در بازار می شوند. به طوری که قیمت هر کیلو گل زعفران در طول یک روز با 10 الی 15 هزار تومان نوسان روبه رو است.«ساکت» یکی دیگر از غرفه داران بازار زعفران با گلایه از دست های پشت پرده و حضور دلالان در بازار زعفران می افزاید:نرخ گل زعفران باید با توجه به قیمت زعفران خشک تعیین شود. ولی متاسفانه دلالان و دستفروشان بازار هر روز گل زعفران را با قیمت هایی کاملا غیر متعارف با بازار ، خرید و فروش می کنند که این موضوع به همه و مخصوصا کشاورزان ضرر می رساند.
ترس از ارزان شدن
 رئیس نمایندگی صنعت ، معدن و تجارت شهرستان باخرز نیز با اذعان به نوسان شدید بازار زعفران به خراسان می گوید: با توجه به این که در فصل برداشت زعفران قرار داریم ، کاهش قیمت این محصول تا حدودی دور از انتظار نیست.البته کاهش شدید قیمت این محصول شوکی است که به بازار وارد شده اما به مرور شاهد ثابت ماندن قیمت زعفران در بازار خواهیم بود. کلالی خاطر نشان می کند:تثبیت نرخ برخی از کالاها در بازار امکان پذیر نیست. بهترین کار برای تعیین نرخ زعفران ، خود بازار است.ساعت عرضه گل زعفران و میزان زعفران عرضه شده به بازار و میزان تقاضا از دلایل نوسان قیمت گل زعفران در بازار است.وی با اشاره به نظارت اتاق اصناف بر بازار زعفران اظهار می دارد:ساماندهی افراد شاغل در بازار زعفران از مهمترین اقداماتی بود که امسال اجرا شده و این موضوع تا حدودی توانسته است ، دست واسطه گران را از بازار گل زعفران کوتاه کند.وی ادامه می دهد:متاسفانه برخی از کشاورزان به خاطر این که از آینده بازار زعفران اطلاع کاملی ندارند ، بلافاصله پس از برداشت و خشک کردن زعفران و از ترس ارزان تر شدن قیمت ها، این محصول را در بازار به فروش می رسانند که همین مسئله باعث به هم خوردن تعادل عرضه و تقاضا و سوء استفاده واسطه گران می شود.
متولی قیمت گذاری
فرماندار شهرستان باخرز نیز خرید و فروش سنتی گل زعفران را از مهم ترین مشکلات این محصول می داند و می گوید : متاسفانه در خرید و فروش گل زعفران ساز و کار مشخص و نظارت معینی وجود ندارد که همین مسئله سبب شده ، کشاورزان با وجود محدودیت در تولید و به دلیل اقتضای زمانی هرچه سریع تر محصول برداشت شده خود را در بازار به فروش برسانند.«مه آبادی» با انتقاد از نبود نظارت در قیمت گذاری گل زعفران می افزاید: هیچ نهاد و اداره ای برای قیمت گذاری گل زعفران تاکنون اقدامی نکرده است.لذا کشاورز در برخی موارد دچار ضرر می شود و مجبور است که گل زعفران را به کمتر از قیمت واقعی آن به فروش رساند.
ضرورت تشکیل صنف
مدیر جهاد کشاورزی شهرستان باخرز نیز با اشاره به کاهش 100 درصدی قیمت زعفران خشک طی یک ماه اخیر می گوید : به خاطر نابسامانی در بازار زعفران و عدم حضور موثر تشکل های بخش کشاورزی برای حمایت از تولید کنندگان ، قیمت زعفران خشک از حدود 7 میلیون تومان به 3 میلیون و 500 هزار تومان کاهش پیدا کرده است که این قیمت افت 100 درصدی را نشان می دهد. «حسن مسافری»تشکیل صنف زعفران کاران در شهرستان را یکی از راهکارهای موجود برای تعیین قیمت واقعی زعفران دانست و خاطر نشان کرد: پرداخت تسهیلات کم بهره برای توسعه صنایع جانبی زعفران و فرآوری بهداشتی آن در منطقه نیز می تواند باعث افزایش درآمد کشاورزان و جلوگیری از خروج گل زعفران از منطقه شود.