هشتمین کاشی ماندگار هنرمندان پیش کسوت خراسان رضوی، صبح روز گذشته طی مراسمی بر سر در منزل بانوی هنرمندی نصب شد که در عرصه هنرهای صنایع دستی، نامی سرآمد است. این اقدام پاسداشتی بر بیش از 50 سال فعالیت هنری و تعلیمی «زهرا محسنی» بود. بانوی توانمندی که سرانگشتان هنرمندش به بقای هنر رو دوزی سنتی منجر شده است.
هنرمندان، هویت ایران را ثبت کردند
به گزارش «خراسان رضوی»، پس از نصب این کاشی ماندگار بر سر در منزل این هنرمند، آیین نکوداشت استاد «زهرا محسنی» در موزه بزرگ خراسان با حضور پیش کسوتان رشته های مختلف صنایع دستی و هنرجویان وی از سوی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان رضوی برگزار شد.
این بانوی پیش کسوت مشهدی که بیش از همه هنرهایش، در میان شاگردان خود به مهربانی و اخلاق نیک شناخته می شود و تلاش فراوانی برای توانمندسازی اقتصادی هنرجویان خود انجام داده، با وجود کسالتی که داشت در این نکوداشت حضور یافت و خطاب به نسل جوان هنرمند، گفت: این که انسان چطور زندگی کند مهم است؛ اما این که چطور در زندگی دیگران تاثیر بگذارد، مهم تر است. هر کدام از ما انعکاسی در زندگی همدیگر داریم اما شکل، نوع، میزان و البته نتیجه اش حائز اهمیت است. آیا من توانستم این کار را برای شما انجام بدهم؟وی افزود: تاریخ و تمدن 10هزار ساله ما مدیون هنرمندانی است که با وجود تهاجمات فراوانی که به کشورمان صورت گرفته، توانسته اند هویت ملتمان را در تار و پود هنرشان به ثبت برسانند و میراثی ماندگار برای نسل های بعد باقی بگذارند.زهرا محسنی متذکر شد: امروز هنرمندان نگران هستند و می گویند که با ورود فناوری، صنایع دستی و هویت ما زیر سوال رفته است، اما من به شما می گویم که نگران نباشید، زیرا این شرایط در اصطلاح، ریشه در آب دارد و آن چیزی ماندگار می شود که اصالت داشته باشد.
استاد محسنی، یک نهاد کوچک پرورش و آموزش است
در بخش دیگری از مراسم نکوداشت این پیش کسوت هنرمند استانمان؛ ابوالفضل مکرمی فر، مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان رضوی پشت تریبون قرار گرفت و به پاسداشت تلاش های خانم محسنی گفت: این هنرمند ارجمند، بیش از پنج دهه از عمر خود را به تعلیم و آموزش در مقام معلمی و پژوهش و تالیف گذرانده و صدها هنرمند را در این خصوص تربیت کرده است. او در این مسیر از هیچ کوششی فروگذار نکرد و هرگز خسته نشد و نگذاشت تا ناملایمات او را متوقف سازد. در واقع این بانوی توانمند به مثابه یک نهاد کوچک پرورش و آموزش عمل کرد. او مهربان، صمیمی، صادق، بی ادعا، بخشنده و از نجیب ترین و کوشاترین هنرمندانی است که می شناسیم.وی ادامه داد: خانم محسنی هرگز هنر را از دید شهرت طلبی نگاه نکرده و همواره تلاش کرده است در جهت احیای هنری گام بردارد که در معرض اضمحلال و نابودی بوده و به همین دلیل ما باید سپاس گزار او باشیم.
هنرجویانی فراتر از مرزهای جغرافیایی
مکرمی فر با اشاره به تسلط استاد محسنی به هنرهای سنتی و به ویژه دوخت های سنتی، گفت: این بانو یادگیری هنر را از یک منطقه مشخص در خراسان شروع کرد و آن را به تمام نقاط کشور گسترش داد و حالا وصف هنرش از مرزهای کشورمان فراتر رفته است. وی با پته دوزی کرمان و سوزن دوزی بلوچی سیستان، سرمه دوزی و انواع دیگر هنرهای این بخش در گوشهگوشه ایران آشناست و آن ها را به هنرجویانش در فراتر از مرزهای جغرافیایی آموزش می دهد و این یک مزیت بسیار بزرگ است.در بخشی از این مراسم، معاون صنایع دستی اداره کل میراث فرهنگی خراسان رضوی نیز در سخنانی گفت: آن چه خوبان همه دارند، این بانوی هنرمند به کامل ترین شکل از آن بهره مند است. ۲۸ سال است که در عرصه صنایع دستی کار کرده ام و با بسیاری از استادان این حوزه آشنایی دارم اما ارادت من به این هنرمند برجسته، به دلیل اخلاق مداری ایشان است که از بحث هنر جداست و ریشه در شخصیت و باورهای اصیل وی دارد.«محمد مطیع» با اشاره به فعالیت های معاونت صنایع دستی اداره کل میراث فرهنگی استان در کارگاه های متمرکز که مورد توجه معاونت صنایع دستی کشور قرار گرفته، بیان کرد: معاون صنایع دستی کشور در یکی از بازدیدهای خود، بحث الگوسازی کارگاه های متمرکز در سطح کشور را مطرح کرد و ما نیز اعلام کردیم که مایلیم در مرحله اول، کارگاه های چندگانه را خودمان اجرا کنیم و این مقام مسئول نیز موضوع را پذیرفت و بودجه ای را به این منظور مقرر کرد و به همین استناد کار را در منطقه آرامگاه فردوسی آغاز کردیم. وی ادامه داد: این کارگاه ها در قالب خانه های صنایع دستی، از جمله خانه سنگ هرکاره، کاشی هفت رنگ، خانه چوب و خانه رو دوزی های سنتی تعریف شده است و در بخشی از آن از توان خانم محسنی بهره خواهیم گرفت.مطیع در ادامه با اشاره به قرار گرفتن اثر پارچه قطاعی هنرمند استان مان خانم حیاتی، در بین 10 اثر برتر موزه خانه رامبراند هلند، خاطرنشان کرد: هنرمندان ما نباید خودشان را دست کم بگیرند و باید قدر خودشان را بدانند. ظرفیت های فراوانی در جامعه هنری خراسان وجود دارد که باید به شایستگی معرفی شوند.در بخشی از این نکوداشت فرزند استاد «زهرا محسنی» نیز به بیان خاطراتی از فعالیت های مادرش پرداخت و گفت: ما در طول این سال ها هرگز از جایگاه هنری مادر در کشور مطلع نمی شدیم و ایشان همیشه اصرار داشتند که این جنس مسائل کم اهمیت است. کمک به اقتصاد و معیشت هنرجویان نیز از دغدغه های همیشگی مادر است که حتی با خرید شخصی هنرهای دستی ساده خانم های خانه دار، به آن ها روحیه می دادند تا آن ها به هنر خود ادامه دهند.مهرداد کلاگر افزود: این جنس بزرگداشت ها چیزی است که هنرمند، بیش از همه به آن نیاز دارد. دیده شدن و قدر دانسته شدن برای هنرمندان بسیار با ارزش است و مدیران استان خراسان رضوی مدتی است که این روند را شروع کرده اند و به صورت منظم دنبال می کنند. از آن ها بابت این تلاش ارزشمند تشکر می کنم.در ادامه این مراسم از سردیس بانو «زهرا محسنی» رونمایی شد. این رونمایی به دست استاد پیش کسوت لباف خانیکی، چهره نامدار عرصه پژوهش میراث فرهنگی استان و خانم محسنی صورت گرفت. همچنین هدایایی از سوی فعالان صنایع دستی استان به این هنرمند تقدیم شد.در پایان نیز لوح تقدیر و تندیس هایی به استادان برجسته صنایع دستی استان از جمله محمود قصابان، محمدنعمتی، فریدون شکرخواه، سید علی منزوی، اکرم رضایی، رمضان معمر، غلام جعفری، امیررضا خادم شرفی، غلامرضا غلامیان، رضا اصغرپور، اسماعیل صمدی، مرضیه حسن بیگی، زهرا ابراهیم زاده، محمود کریمی و علی ذریه حبیب اهدا شد.
حاشیه
تندیس رونمایی شده، بنا به نظر حاضران در نشست، شباهت چندانی به سیمای این بانوی هنرمند نداشت و این موضوع انتقادهایی را به دنبال داشت.