گزارشی درباره خطرات استفاده از فلزی سنگین در برخی مشاغل
تعداد بازدید : 57
مسمومیت با طعم سرب
نویسنده : محمد بهبودی نیا
مسمومیت ناشی از "سرب" سال های متمادی است که برای انسان ها شناخته شده است.اما با وجود شناختی که راجع به سمی بودن این عنصر وجود دارد، هنوز هم در گستره وسیعی از برخی صنایع مصرف می شود که باعث به وجود آمدن مسمومیت های حاد و مزمن می شود.در این زمینه یکی از شهروندان در تماس تلفنی با روزنامه "خراسان" خبر از مسمومیت شدید خود و خانواده اش به وسیله "سرب" داد. این شهروند که مردی میان سال است با ارائه مدارک پزشکی خود، می گوید:" دیگر سماورمان را برای تعمیر به سماور سازی نمی برم دور انداختن سماور از تعمیر آن منطقی تر است. چون در سماور سازی ها از روی نا آگاهی سماورها را با قلع و سرب تعمیر می کنند که وجود "سرب" باعث مسمومیت می شود. وی درباره ماجرای مسمومیت خانواده اش مدعی می شود :«دو سال قبل من و همسرم به صورت همزمان دچار بیماری سختی شدیم که با حالت تهوع و یبوست شروع شد. بعد از مدتی درد شدیدی به سراغمان آمد و کار به جایی رسید که در بیمارستان بستری شدیم . حالت تهوع و استفراغ داشتیم و به شدت لاغر شده بودیم .
وی ادامه می دهد: حدود 40 میلیون تومان برای شناسایی بیماری مان هزینه کردیم و هیچ نتیجه ای حاصل نشده بود. تا این که به پیشنهاد یک پزشک متخصص، آزمایش "سرب" انجام دادیم. این پزشک متخصص پس از دیدن جواب آزمایش اعلام کرد که سرب در بدنم 1200 است و حتما باید تحت نظر پزشک باشم .حتی سرب موجود در بدن همسرم نیز در حد 1100 بود که پزشکان در این زمینه داروهایی را برای ما تجویز کردند.وی خاطر نشان می کند: همزمان با روند درمان، به دنبال منبع بیماری هم بودیم که سرب موجود چگونه وارد بدن مان شده است. بعد از مدتی با آزمایش های مختلف، مشخص شد، آب سماوری که از آن برای درست کردن چای استفاده می کنیم، منبع اصلی ورود سرب به بدنمان بود. نتیجه سرب موجود در آب مصرفی سماور 80 ppm بود و پزشکان اعلام کردند که آب موجود در سماور منبع اصلی بیماری ماست .وی می گوید: بعد ازمدتی متوجه شدم که وقتی سماور را برای تعمیر برده بودم، سماور ساز برای تعمیر از "سرب" استفاده کرده بود .این کار باعث شده بود، سرب موجود در سماور بعد از مدتی در آب آزاد و وارد بدن ما شود.وی اظهار می کند: متاسفانه ماجرا به این جا ختم نشد، دختر و دامادم به همراه نوه سه ساله ام هم که زیاد به منزل ما رفت و آمد داشتند، دچار این بیماری شدند و بعد از انجام آزمایش مشخص شد که آن ها هم دچار مسمومیت با سرب شده اند.وی تصریح می کند: از زمان تشخیص بیماری تا یک سال و نیم بعد، دارو مصرف کردیم و متقبل هزینه های زیادی شدیم تا به تدریج سلامتی به ما برگشت. اما نوه ام هنوز با این بیماری دست و پنجه نرم می کند.
سماور ساز ها: بی اطلاعیم
برای تحقیق بیشتر به سراغ چند تعمیر کار سماور در شهر می رویم که آن ها در سخنان خود به استفاده 10 تا 15 درصدی سرب نسبت به قلع در تعمیرات سماور اشاره می کنند. آن ها معتقدند که مردم سماورهای جدید و قدیمی زیادی را برای تعمیر به مغازه های ما می آورند که در گذشته میزان استفاده از سرب خالص به صورت شمش وجود داشت .اما ما خیلی کم از سرب استفاده می کنیم و از مسمومیت مردم با سرب به علت تعمیر سماورهای شان با جوش سرب بی خبر هستیم.
استفاده 10 درصدی از سرب
رئیس اتحادیه سماورسازان و آبکاران مشهد درباره استفاده از مواد "سرب" توسط سماورسازان به خبرنگار ما می گوید: در ساخت سماور و انجام جوشکاری ها الان بیشتر از مواد "قلع" استفاده می شود. محمد رضا سلیمانی فرد می افزاید: چون استفاده از قلع خالص در لحیم کاری و تعمیر سماورعملیاتی نیست ، امروزه فقط بین 10 تا 15 درصد از سرب کابل برای تعمیر سماور استفاده می شود و مقدار مصرفی از سرب خیلی پایین است .وی درباره علت همین مقدار درصد استفاده از سرب اظهار می کند: اگر سرب را با قلع مخلوط نکنیم ، جوش انجام نمی شود و بدنه سماور چسبندگی لازم را ندارد . هم اکنون در بازار قلع لحیم کاری فروخته می شود که 10 درصد سرب هم در قلع مخلوط شده است.رئیس اتحادیه سماورسازان و آبکاران مشهد خاطر نشان می کند:اگر کسی الان مستنداتی مبنی بر استفاده از سرب در سماور سازی دارد، به ما اعلام کند،حتما برخورد می کنیم.
مسمومیت بر اثر سرب در برخی مشاغل
به سراغ دکتر "مهدی بلالی" ، پدر علم سمشناسی ایران، عضو دایمی آکادمی علوم جهان و استاد دانشگاه علوم پزشکی مشهد می رویم .وی ضمن تایید مسمومیت یک خانواده مشهدی به وسیله استفاده از آب سماوری که تعمیر شده است، می گوید: متاسفانه مسمومیت با سرب که به شدت خطرناک هم است، در اولویت کاری وزارت بهداشت قرار نگرفته و این موضوع مشکلات زیادی را برای مردم ایجاد کرده است . باید این موضوع را نهادینه کنیم که در هیچ یک از مشاغل از جوش سربی استفاده نشود؛چرا که مسمومیت بر اثر سرب در برخی مشاغل ما خیلی بالاست."مهدی بلالی" می افزاید: طی سال های گذشته، مسمومیت های زیادی به وسیله "سرب" کشف شده که می توان به مسمومیت با سرب آزاد شده از جوش سماور ،کتری یا ظروفی که آب در آن به جوش می آید اشاره کرد.همچنین به در کنسروهایی که جوش سربی می دهند، هم می توان اشاره کرد .
وی اضافه می کند: تریاک نیز در سال های اخیر به سرب آغشته و باعث مسمومیت شده است.وی خاطر نشان می کند: مسمومیت با سرب ناشی از جوش سماورهای تعمیری، اگر چه به مرگ نمی انجامد، ولی باعث بیماری های مزمنی می شود که برای بیمار به شدت آزار دهنده است.بازرسان بهداشت محیط و بازرسان کار باید نظارت بیشتری به فعالیت کارگاه ها داشته باشند تا از اشاعه مسمومیت های سربی جلو گیری شود.وی تصریح می کند:علاوه بر تعمیر کاران سماور، مشاغل دیگری مثل باتری سازی ، کارخانجات کاشی سنتی و ... هم از سرب در روند محصولات تولیدی شان استفاده می کنند که کارگران مشغول به کار در این مجموعه ها با مسمومیت های شدید مواجه می شوند، اما تا کنون هیچ برخوردی با این واحدهای صنفی نشده است.مهدی بلالی درباره نشانه های مسمومیت با سرب می گوید: مسمومیت با سرب به اشکال مختلفی است . ولی عموما با دردهای شدید شکمی ، یبوست و اختلالات عصبی و روانی نمایان می شود . اما در کودکان ممکن است با بی قراری ،بی خوابی و کاهش شدید ضریب هوشی همراه باشد.
نکته
بدیهی است که با ورود تکنولوژی های جدید باید در تعمیرات یا ساخت برخی وسایل و تجهیزات از موادبی خطر استفاده کرد تا خدشه ای به حوزه تولید و اشتغال وارد نشود.