هشت چهره شهیر خراسانی، محور و بهانه انتشار هشت کتاب، همزمان با هفته هنر انقلاب اسلامی بودند.«کمال شعر» و «رفیق شعر» به ترتیب برای احمد کمالپور و ذبیحا... صاحبکار نگاشته شدند. بهانه «چراغ شعر» محمد قهرمان بود و «بقای شعر» هم علی باقرزاده متخلص به «بقا» را روایت می کرد، اما مخاطبان برای آشنایی بیشتر با مهدی اخوانثالث میتوانند کتاب «امید شعر» را مطالعه کنند و درباره غلامرضا قدسی در اثر «شهید شعر» بخوانند. همچنین کتابهای «عماد شعر» و «امین شعر» به یاد یک عمر فعالیت ادبی عماد خراسانی و محمدباقر کلاهیاهری نگاشته شده است. این مجموعه هشت تایی که از سوی حوزه هنری خراسان رضوی و توسط دو انتشارات سپیدهباوران و طنینقلم منتشر شده ، به معرفی و گزیده آثار این هشتشاعر معاصر خراسانی می پردازد و در هر کتاب زندگینامه، تعدادی مقاله و نقد درباره آن شاعر و آثارش آمده است. به بهانه انتشار این آثار به کارنامه این هشت چهره نامدار خراسانی نیمنگاهی می اندازیم:
مهدی اخوانثالث؛ امید شعر
مهدی اخوان ثالث متخلص به امید، به گواهی سجلیاش در زمستان سرد 1307 شمسی، در مشهد متولد شد.
تار و پود اشعارش، جامعهای بود که در آن میزیست و مردمی که حوادث تلخ و شیرینی فراوانی را در آن روزگاران از سر میگذراندند. رنگی از حماسهای در لحن اشعارش پنهان است و همین یکی از تفاوتهای آثار اوست.
اخوان ثالث در شعر کلاسیک فارسی توانا بود و در ادامه به شعر نو گرایید. از وی اشعاری در هر دو سبک به جای ماندهاست. شاعر آثاری همچون «ارغنون»، «زمستان»، «آخر شاهنامه»، «عاشقانه و کبود» و... جهان شعر را برای نسل خود و نسلهای بعد دستخوش تغییر کرد و شد آن نقطه عطفی که نامش را در تاریخ ماندگار کرد. در کتاب «امید شعر» از این حضور پررنگ ادبی او در ایران سخن به میان آمده است در کنار انبوهی از خواندنیهای دیگر.
احمد کمالپور؛ کمال شعر
اهالی ادب «استاد کمال» خطابش کرده و میکنند. شادروان احمد کمالپور متولد ١٢٩٧ هجریشمسی در مشهد است.از او که در قصیدهسرایی از شاعران توانمند روزگار خود بود، همچنان در محافل ادبی به نیکی یاد می شود. بخشی از این ماندگاری را باید پای ابعاد شخصیتی او نوشت.روایت شده که وی در دوران جوانی در زمره پهلوانان بوده و به ورزش باستانی میپرداخته و در زورخانه از پیش کسوتان صاحب زنگ به شمار میرفته است و به مدت شانزده سال نیز کشتی میگرفت. کمال از سال ۱۳۲۱ به سرودن شعر پرداخت. در کتاب «کمال شعر»، یوسف بینا او را از زبان خودش و در قالب گفت وگویی معرفی می کند که وی با جمعی از شاعران داشته و گزارش مفصل آن در تابستان 1372 در کتاب پاژ منتشر می شود. البته این کتاب بخشهای خواندنی فراوان دیگری نیز دارد.
ذبیح ا... صاحبکار؛ رفیق شعر
ذبیح ا... صاحبکار متخلص به (سهی) در ستاره بارانِ نیمه شبی از خرداد سال 1313 یا به گفته پدرش در سال 1314 شمسی در روستای دولت آباد واقع در 30 کیلومتریِ تربت حیدریه دیده به جهان گشود. علاقه پدرش به شعر او را به وادی نظم کشاند تا در خردسالی نشانههای شاعرانگی در او ظهور کند و در پانزده سالگی مرثیه بسراید.
در دوران جوانی بود که استاد در مشهد به محفل شعری که آقای فرّخ و تنی چند از شعرای دیگر تشکیل داده بودند، راه یافت و از این محفلِ ادبی بهره ها برد. وی در غزل به حافظ و صائب تبریزی و در قصیده به مسعود سعد سلمان نظر داشت و خود در غزل شاعری متبّحر بود وعمده همّتِ خود را صرف بسط و گسترش شعر دینی و متعهد کرد.
در کتاب «رفیق شعر»، نمونههایی از شعر او، نقد اشعارش و روایت هایی از زندگی وی را خواهید خواند.
محمد قهرمان؛ چراغ شعر
محمّد قهرمان متولد روستای امیرآباد در نزدیکی شهر تربتحیدریه است آن هم به سالِ ۱۳۰۸. می گویند که در سال پنجم دبیرستان در مشهد با زندهیاد مهدی اخوان ثالث همکلاس بوده و دوستیشان فراتر از رفاقت دو همکلاس، در سال های بعد هم ادامه می یابد. او در دانشگاه حقوق خواند اما حقوق دانی را به عنوان حرفه انتخاب نکرد و سراغ شاعرانگی و کتابداری رفت. علاقۀ محمد قهرمان در سرودن شعر، در غزل و بهویژه سبک هندی به اندازهای بود که یکی از شعرای بنام غزلسرای هندی شد.
او زبان بومی تربت حیدریه را به خوبی میدانست و بسیاری از اشعار وی که به زبان محلی سروده شدهاند ، در ردیف اول شعر بومی قرار دارند. از سال ۱۳۳۹ در منزل شخصیاش انجمن ادبی بهصورت هفتگی برگزار میشد که همان محافل بستر پرورش شعرا و ادبدوستان بسیاری بود. در بخشی از کتاب «چراغ شعر» روایت استاد شفیعی کدکنی را از این شاعر نامدار خواهید خواند که از سخنرانی وی در مراسم درگذشت استاد قهرمان برداشت شده است.
علی باقرزاده؛ بقای شعر
علی باقرزاده در 11 تیر ماه سال 1308 در مشهد متولد شد. او که نزد اهالی شعر به «بقا» تخلص دارد، از کودکی قریحه شاعری داشت اما چون مشتاق آموختن بود، نزد استادان بنامی همچون زﻧﺪه ﻳﺎدان مجتبیﻣﻴﻨﻮی ، ﺑﺪﻳﻊ اﻟﺰﻣﺎن ﻓﺮوزاﻧﻔﺮ ، ﺳﻌﻴﺪ نفیسی ، دﻛﺘﺮ ﻓﻴﺎض ، ﻣﺤﻤﻮد ﻓﺮخ ، ﺟﻤﺎل زاده ، ادﻳﺐ ﻧﻴﺸﺎﺑﻮری (ثانی) و... اصول لازم را یاد گرفت و با اخوان ثالث و محمد قهرمان، شفیعی کدکنی و... رفاقت داشت.رهبر معظم انقلابی در پیامی به مراسم بزرگداشت وی، او را «یکی از بازماندگان کمشمار مجموعهای از شاعران چیرهدست» خواندند که «همواره حرمت و کرامت شعر و شاعری را پاسداشته و زبان گویا و طبع روان را جز به راه نیکی و راستی به کار نگرفته است.»«حسین مسرت» در بخشی از کتاب «بقای شعر » از این شاعر نامدار، به روایت اهل ادب و دوستان استاد پرداخته است.
غلامرضا قدسی؛ شهید شعر
تیرماه سال ۱۳۰۴ هجری شمسی شاعری از نسل محمد جان قدسیِ مشهدی، شاعر برجسته عصر صفویه، در مشهد مقدس متولد شد:« غلامرضا میرزاجانی معروف به غلامرضا قدسی مشهدی». او در شانزدهسالگی اولین اشعارش را به دنیای واژهها آورد. اشعاری که در بطن خود، مژده ظهور چهرهای درخشان را به شعر فارسی میداد.
اشعار او در قالب غزل، آنهم نوعی خاص از غزل که به سبک هندی یا اصفهانی معروف است، زبانزد خاص و عام بوده و هست. وی در کنار استاد محمد قهرمان و استاد ذبیحا... صاحبکار، تلاشهای بیشائبه و جوششهای نابی در عرصه شعر خراسان داشتند. حضور او در عرصههای مبارزات انقلابی، از وی چهره خاصی ساخت. «یوسف بینا» در کتاب «شهید شعر»، زندگی این شاعر نامدار را از زبان آدمهای مختلف همچون دخترش یا زنده یادان استاد قهرمان و مهرداد اوستا روایت کرده است.
محمدباقر کلاهی اهری؛امین شعر
اول مهرماه 1329 در مشهد متولد می شود. در میان این شاعران نامدار که آثاری به نامشان در این منظومه به چاپ رسیده، تنها فردی است که در قید حیات است. شاعرانگی را مدیون خانواده ای است که یا شعرها را خوب به خاطر می سپردند یا قریحه ای در سرایش شعر داشتند. به روایت مادرش، سه سال و نیم داشته که شعرگونه ای بر زبانش جاری می شود. او هم قصه نوشته و هم شعر سروده است و یک پای ثابت محافل ادبی فعلی خراسان است.
مظفرمقدم در کتاب «امین شعر» که به بهانه کارنامه ادبی او نگاشته، آورده است:«عدهای نیمای شعر خراسانش می دانند و گروهی دیگر او را از موثرترین چهرههای شعر سپید خراسان معرفی میکنند. شگفت که کلاهی اهری با وجود اشتهار به سرودن شعر آزاد، ید طولایی در سرودن اشعار کلاسیک، حماسی و اشعار موزون و بلند دارد.»
عماد خراسانی؛ عماد شعر
عماد خراسانی به روایت مهدی اخوان ثالث متولّد بهار ۱۳۰۰ خورشیدی در توس مشهد است اما خود در مصاحبهای گفته تولدش را بدون هیچ توضیح دیگری در ۱۲۹۹ ثبت کردهاند. پدرش «سید محمد تقی معین دفتر»(از صاحب منصبان آستان قدس رضوی) بود.از ۹ سالگی با تشویق دایی خود، شعرخوانی و سرودن شعر را آغاز کرد. او در جوانی با تخلص «شاهین» یا «شاخص» شعر میگفت و سپس تخلص «عماد» را برگزید. تخلص عماد خراسانی را فریدون مشیری برای او انتخاب کرد.«اخوان ثالث» که یکی از دوستان صمیمی عماد بود در مقدمهای بر کتاب «ورقی چند از دیوان عماد» شرح حال و زندگی کاملی از عماد را نوشته است که در بخشی از آن آمده؛ «اگر شعر را در معنای حقیقی اش بهجای آوریم، نه فقط فن و صنعتگری و مهارت در تمشیت امر و قافیه و کلمات، بیشک عماد در غزلسرایی از شاعران برجسته و تراز اول معاصر است و در قیاسی وسیعتر، سخن او از این و آن متمایز است.»
در کتاب «عماد شعر» احوال این شاعر و اشعار برجسته او که نقطه تمایزش با هنرمندان هم عصر وی به شمار می آید، منعکس شده است.