گلایه فعالان بخش خصوصی از نرخ بالای نهاده های دامی ناشی از نبود امکان واردات توسط اتحادیه ها
تعداد بازدید : 20
انحصار پنهان نهاده های دامی
نویسنده : مسعود حمیدی
چند ماهی است که قیمت محصولات دامی به ویژه تخممرغ و گوشت مرغ نوسانات شدیدی را تجربه کرده است تا پیش از شیوع آنفلوآنزای فوق حاد پرندگان در کشور، واحدهای تولیدی و مرغداریها علت اصلی افزایش قیمتها را افزایش قیمت نهادههای دامی اعلام کنند. برخی ادعاها حاکی از آن است که سالانه حدود سه میلیارد دلار نهاده دامی وارد کشور میشود. در این میان چند سالی است که فعالان و تولیدکنندگان نهادههای دامی مدعی هستند واردات نهادههای دامی در انحصار افراد خاصی قرار دارد، اگرچه مسئولان دولتی این انحصاررا کتمان می کنند و مدعی هستند هرکسی می تواند نهاده دامی وارد کند اما فعالان بخش خصوصی موانع پنهان مثل نبود حمایت در مقابل مشکلات گمرکی و ارزی را دلیل بی رغبتی برای ورود به این موضوع می دانند. با این همه، انحصار پنهان در واردات نهاده های دامی به قرارگرفتن نبض بازار این محصولات در دست این افراد خاص منجر شده است .به همین دلیل ابتدا به سراغ اتحادیه شرکتهای تعاونی کشاورزی کارخانههای خوراک دام، طیور و آبزیان خراسان رفتیم. رئیس هیئتمدیره این اتحادیه با بیان این که بیش از 65 درصد نهادههای دامی استان و کشور وارداتی است اظهار کرد: تا چند وقت پیش دلار مبادلهای حدود دو هزار و 700 تومان بود ولی یکباره به سه هزار و800 تومان رسید، به همین دلیل «جو» که شهریورماه امسال از بندر امیرآباد کیلویی 650 تومان وارد میشد، اکنون به کیلویی 950 تومان رسیده است . ذرت 680 تومانی هم 960 تومان قیمت می خورد. سویا هم چنین وضعی دارد و از هزار و 300 تومان به هزار و 800 تومان رسیده است . حسنزاده افزود: قیمت سبوس گندم هم که بیش از 20 درصد کنسانتره نهاده دامی را دربر میگیرد و هیچ جایگزینی ندارد، از 550 تومان در شهریورماه به کیلویی 920 تومان رسیده است. درواقع قیمت مواد اولیه کنسانتره نهاده دامی در این مدت افزایش زیادی پیدا کرده و این موضوع فشار مضاعفی را به کارخانههای تولیدکننده نهاده دامی (کنسانتره دامی) آورده است.
(م-م) هر وقت بخواهد قیمت ها را دستکاری میکند
رئیس هیئت مدیره اتحادیه شرکتهای تعاونی کشاورزی کارخانههای خوراک دام، طیور و آبزیان خراسان درباره نحوه تأمین این نهادهها نیز اظهار کرد: عمده بازار تأمین و واردات نهادههای دامی کشور در دست افرادی خاص است که همه از «م- م» به عنوان نفر اول نام میبرند. آن ها هر زمان که بخواهند قیمت نهادهها را دستکاری و کموزیاد میکنند. جالب این جاست که مسئولان وزارت جهاد کشاورزی میدانند این افراد چه کسانی هستند. از سوی دیگر مسئولان نیز باید پاسخ دهند چرا نهاده دامی که دو ماه قبل ثبت سفارش شده است، امروز به قیمت آزاد به فروش میرسد؟ چرا نهادهای مربوط نظارتی نمیکنند؟
گردن غیرخودی را میزنند
وی تصریح کرد: البته همیشه ادعا میشود هیچ انحصاری در واردات نهاده ها وجود ندارد .شاید هم درست باشد ولی همین افرادی که انحصار واردات را در اختیاردارند به کسانی که قصد می کنند خارج از سیستم آنها واردات نهاده دامی انجام دهند اجازه نمی دهند. حسنزاده با بیان این که بیش از 90 درصد دان مرغ ترکیبی از سویا و ذرت است اظهار کرد: 85 درصد دان مرغ در کشور وارداتی است و نبض بازار نهادههای دامی دست کسانی است که دان مرغ وارد میکنند که از این قبیل واردکنندگان در استان یا نداریم یا خیلی محدود هستند.
ارزانترین ارز مبادلهای برای نهادههاست
از سوی دیگر رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان بابیان این که ارزانترین ارز مبادلهای در اختیار واردات نهادههای دامی است اظهار کرد: هر نهاد، تشکل و اتحادیهای که بخواهد نهاده دامی وارد کند، ما برای متقاضی گشایش ارز مبادله ای را انجام می دهیم و هیچکس هم با ارز آزاد نهاده دامی وارد نکرده است.
مزروعی با تأکید بر این که طی چند سال اخیر در استان به شدت قیمت نهادههای دامی کنترلشده گفت:کسانی که از قیمت نهادههای دامی گلهمند هستند به حافظه خود رجوع کنند، قیمت نهادههای دامی در دورههای گذشته وقتی دلار هزار و 200 تومان بود چه میزان بود؟!
وی درباره ادعای انحصاری بودن واردات نهادههای دامی با طرح این سوال که چرا اتحادیه تولیدکنندگان خوراک دام استان خودشان نهادههای دامی وارد نمیکنند؟ اظهار کرد: سازمان جهاد کشاورزی هم تسهیلات در اختیار متقاضیان قرار میدهد و هم حمایتهای لازم را از آنها انجام میدهد. امسال ما به سازمان تعاون روستایی مبلغ پنج میلیارد تومان تسهیلات 4 درصدی مخصوص تأمین نهادهها دادیم ولی هنوز حتی یکبار هم نتوانسته اند کالا وارد کنند.
مزروعی تصریح کرد: بعضی آقایان دلشان نمیخواهد نهاده دامی را بهصورت مستقیم بخرند ولی بنده معتقدم امروز هر اتحادیه و متقاضی که قصد داشته باشد نهاده دامی وارد کند نه برای تسهیلات گیر خواهد کرد نه برای تأمین ارز مبادلهای.
چرا خودشان را وابسته ( م-م ) می کنند؟
مزروعی تصریح کرد: بنده به برخی اتحادیهها این موضوع را گفته ام که انگار قصد دارید مسئولیت خود را انجام ندهید و دنبال بهانهگیری هستید.وظیفه اتحادیهها تأمین نهادههای دامی و خرید محصول اعضاست .اتحادیه خوراک دام تقاضای خود را ارائه و برای واردات نهاده دامی دستاول تسهیلات دریافت کند. چرا باید خودشان را وابسته به آقای «م_ م» کنند؟
رئیس سازمان جهاد کشاورزی گفت:درست نیست گفته شود شما دست و پای بقیه را ببند تا ما بتوانیم راه برویم، ما از کسانی حمایت خواهیم کرد که در حال دویدن هستند نه کسانی که خوابیدن را ترجیح میدهند. بنده همه اتحادیهها را ملزم کرده ام که خودشان بهصورت مستقیم نهاده دامی دستاول وارد کنند وگرنه هیچگونه تسهیلاتی به آنها تعلق نخواهد گرفت.
کسی جرئت واردات دستاول ندارد
اظهارات مزروعی درباره این که اتحادیه ها می توانند به موضوع واردات نهاده های دامی ورود کنند و انحصاری در کار نیست را با حسنزاده رئیس هیئت مدیره اتحادیه شرکتهای تعاونی کشاورزی کارخانههای خوراک دام، طیور و آبزیان خراسان در میان گذاشتیم. وی در واکنش به صحبتهای رئیس جهاد کشاورزی استان درباره این که هر اتحادیه و فرد متقاضی که قصد واردات نهاده دامی را داشته باشد هم تسهیلات به او پرداخت میشود و هم ارز مبادلهای گفت: صحبتهای آقای مزروعی کاملاً درست است و هرکسی که بخواهد میتواند واردات انجام دهد اما مسائلی وجود دارد که درباره آن ها فراتر از استان تصمیم گیری و عمل میشود و دست امثال بنده نیست . درواقع واردکننده ای مثل من توان رقابت با آقای «م» را ندارد ، حمایت های چند ساله از این فرد به گونه ای بوده که او در کشورهای دیگر مزرعه چند هزار هکتاری کشت ذرت دارد، با نهادها و بانکها رابطه بسیار خوبی دارد و امکاناتی در اختیارش است که ما نداریم. وی ادامه داد: وقتی اتحادیهای مانند دامداران در مشهد یکبار تصمیم به واردات ذرت گرفت، به دلیل این که نتوانست محموله خود را بهموقع از گمرک آزاد کند و در بازار بفروشد مجبور به فروش ساختمان شرکت شد تا ضررش جبران شود. طبیعی است که هیچکس جرئت و رغبتی برای واردات دستاول نهاده دامی ندارد و ما هم دنبال دردسر نیستیم.
حتی یک دلار،ارز مبادلهای نگرفتیم
رئیس اتحادیه مرغداریهای مرغ تخمگذار استان نیز بابیان این که 75 درصد نهادههای دامی استان از خارج تأمین میشود اظهار کرد: 20 درصد مابقی نیز با توجه به شرایط خشکسالی احتمالاً تأمین نخواهد شد.
منتظمی با بیان این که واردات نهادههای دامی با ارز آزاد است افزود: اتحادیه مرغداریهای مرغ تخمگذار استان در طول تاریخ تأسیس خود تاکنون حتی یک دلار ارز مبادلهای دریافت نکرده است. وی درباره صحبتهای مزروعی، با اشاره به این که بسترهای مورد نیاز برای این موضوع فراهم نیست افزود: برنامههای حمایتی دولت در این زمینه ضعیف بوده بهطوریکه اتحادیهها حتی انبار برای نگهداری 10 کیلو ذرت ندارند. برای بازگشایی «ال سی» هم هنوز مشکلاتی وجود دارد. منتظمی ادامه داد: دولت هنوز نتوانسته انحصار واردات نهادههای دامی را از دست امثال « م- م » خارج کند و کسانی که وابسته به دولت یا نمایندگان مجلس هستند، انحصار واردات نهادهها را در اختیار دارند.
تأمین و انتقال ارز مشکل وارد کننده
مدیرعامل یکی از شرکتهای فعال در واردات نهادههای دامی نیز با تایید موضوع وجود انحصار در واردات نهادههای دامی به خراسان رضوی گفت: بیش از 80 درصد نهادههای دامی کشور را شرکت (م- م) تامین می کند و شرکت جاهد که یک شرکت دولتی است هم تأمینکننده نهادههاست. سلحشور بابیان این که تابهحال هیچگونه قراردادی با شرکت پشتیبانی امور دام نبسته است افزود: واردات ما عمدتاً از آسیای مرکزی انجام میشود و طرف قرارداد ما بیشتر اتحادیه ها هستند. وی درباره مشکلات واردات نهادههای دامی نیز گفت: هرچند جهاد کشاورزی استان از ما حمایت میکند اما ما در تأمین ارز مبادلهای و انتقال ارز به شرکت مبدأ با مشکلات عدیدهای مواجه هستیم.
چون نمیتوانند میگویند رانت وجود دارد
این ادعاها در حالی است که مدیرکل پشتیبانی امور دام استان بابیان این که وظیفه این شرکت تأمین نهادههای دامی نیست بلکه تنظیم سه نهاده ذرت، کنجاله سویا و جو است، درباره ادعای وجود انحصار در واردات نهادههای دامی به خراسان رضوی گفت: موضوع به توان مالی کارخانهها بازمیگردد، این که فردی یا تعاونی نتواند با افراد واردکننده نهاده رقابت کند معنایش وجود رانت نیست. بههرحال واردات یک امر تخصصی است و هرکسی با آن آشنایی ندارد. به همین دلیل کسانی که قادر به انجام واردات نیستند، بحث وجود رانت را مطرح میکنند.
دل قندی افزود: همه افراد متقاضی میتوانند در صورت تمایل برای انجام واردات نهادههای دامی از ارز مبادله ای و در برخی موارد از ارز دولتی استفاده کنند.
وی درباره نحوه خرید نهاده توسط شرکت پشتیبانی بابیان این که این شرکت از واردکننده استانی نهاده نمی خرد تصریح کرد: تمام نهادههای موردنیاز در مرکز یعنی تهران خریده و توزیع میشود و در استان هیچ اختیاری برای این کار وجود ندارد.
سهم 1.7 میلیونی واردات نهاده دامی استان
شایانذکر است به رغم ادعای مطرحشده مبنی بر تأمین 70 درصدی نهادههای دامی موردنیاز از خارج استان، جعفر حاجی مجتهد معاون امور تولیدات دامی جهاد کشاورزی استان میزان نیاز استان به نهادههای دامی را 5.7 میلیون تن میداند و معتقد است حدود 4 میلیون تن آن در استان تولید میشود. البته این مسئول این را هم اضافه کرد که نیمی از 800 هزار تن موردنیاز استان از خارج استان و همه 400 هزار تن ذرت دانهای و 250 هزار تن کنجاله سویا از خارج استان تأمین میشود.