عبدالهی- چه زیبا زمانی است برای هنردوستان خطه خراسان که به نظاره می نشینند بزرگداشت و تجلیل از هنرمندان موسیقی مقامی را. بزرگداشت استادانی که اگرچه امروز جسم شان در میان ما حضور ندارد، اما یادشان چنان جاودانه شده است که تا سال های سال زنده خواهد بود. آن زمان که نغمه «نورمحمد درپور» به گوش می رسد، نوایی نوایی «غلامعلی پورعطایی» را می شنوی، پنجه «ذوالفقار عسکریان» پنجه در روحت می افکند، مقام دل شیدا با زخمه های «عبدا... سروراحمدی» را می شنوی یا نفس غلامعلی نی نواز در سرنای جانت می دمد، حضور آن هنرمندان زنده یاد را احساس می کنی و به جاودانه بودن هنرشان یقین می آوری. تجلیل از این پنج استاد فقید موسیقی مقامی خراسان، بخشی از همایش خنیاگران جام است و فرصتی که دوباره از آن ها یادی کنیم. زیباتر آن که در این همایش کم مانند، از 18 استاد و پیش کسوت این عرصه نیز تجلیل خواهد شد. استادان حاج مرادعلی سالاراحمدی، غلام رسول فرهادی نیا، محمد رحم دلخواه، غلام حیدر قدسی، کریم کریمی، محمدفاروق کیانی، محمد دلپذیر، حسینعلی غمخوار، محمد زینتی، حسینعلی پروانه، غلام محمد احسانی، رحمت ا... خدام، غلامحسین غفاری، عبدالعزیز احمدی، غلام رسول صوفی، عبدالرئوف برنا، اسفندیار تخمکار، عبدا... امینی هنرمندانی هستند که بخشی از همایش خنیاگران جام به تجلیل از آن ها اختصاص یافته است.
زنده یاد استاد ذوالفقارعسکریان
(1393-1311)
از او می توان به عنوان تنها فرد مسلط به موسیقی شمال و جنوب خراسان نام برد. وی پس از گذراندن دوران جوانی در کاشمر، حدود 10سال در روستای محمود آباد تربت جام ساکن شد و در این زمان با استاد غلامعلی پورعطایی و حسین جوهریان بیشترین معاشرت را داشت. با وجود تسلط کامل استاد به مقام های مختلف موسیقی خراسان بزرگ وکردی و ترکمن، وی خود را وام دار موسیقی جنوب خراسان می دانست و بیشترین علاقه اش نیز به مقام های جنوب خراسان وبه ویژه چهاربیتی های این دیار بود. او بارها در جشنواره های مختلف به عنوان نوازنده برتر برگزیده شد. همچنین به صورت انفرادی دو باردر ایتالیا و درکشورهای فرانسه، سوئیس، بلژیک و هلند به اجرای برنامه پرداخت. با توجه به تفاوت پرده بندی دوتار جنوب خراسان و شمال خراسان؛ استاد که مقام های هر دو منطقه را می نواخت به دوتار 8 پرده جنوب خراسان9 پرده دیگر اضافه کرد تا دیگر نیازی به تغییر پرده های متوالی نباشد. یکی دیگر از ویژگی های بارز آن هنرمند، بداهه نوازی وتفاوت اجرای مقام ها در زمان های متفاوت بود. این استاد بزرگ موسیقی مقامی در سال 1393 بدرود حیات گفت ودر بــهــــــــشت جوادالائمه (ع) مشهد به خاک سپرده شد.
زنده یاد استاد غلامعلی نی نواز
(1389-1322)
وی بعد از استاد فقید «برات دلپـذیر» اسطوره سرنا نوازی ایران، یگانه و بی نظیر می نواخت. در جشنواره های خارجی بسیاری در کشورهای اروپایی از جمله هلـند، فرانسه، بلژیک، دانمارک، سوئیس و... هنرنمایی کرد. در همین جشنواره ها بود که اهالی هنر به او لقب های «لویی آرمسترانگ ایران» و «الماس سیاه» دادند. از جمله آثار استاد نی نواز در واحدموسیقی مرکز خراسان می توان به قطعه «از کویر تا کوهپایه های خراسان» اشاره کرد که در آن به اجرای مقام های سرنا پرداخته است. هنرنمایی زنده یاد غلامعلی نینواز به دلیل حجم نفس بالا و قدرت و تکنیک نوازندگی حیرتانگیز بود و علاقه مندان به هنر در نقاط مختلف جهان را به تحسین وا میداشت. او به بهترین شکل موسیقی بومی منطقه خود و برخی موسیقی های دیگر ایران زمین را با ساز سرنا می نواخت تا جایی که برای نمونه، نواختن قطعه شاد «رعنا» از موسیقی گیلان با حفظ همه ریزه کاری هایش باعث می شد، شنونده برای لحظاتی او را یک گیلکی تمام عیار بداند. غلامعلی نینواز، نوازنده نام دار سرنا که بسیاری او را جانشین برحق شاه میرزا مرادی میدانستند، در 57 سالگی بر اثر تصادف در جاده باخرز - تربت جام درگذشت.
زنده یاد استاد نورمحمد درپور
(1393-1310)
پس از پیروزی انقلاب اسلامی، نور محمد درپور همکاری گسترده ای با وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و صدا وسیما داشت. جایگاه او به اندازه ای والا و گران قدر بود که در سال ١٣٧١پوستر تبلیغاتی جشنواره بین المللی فجر به عکس استاد درپور در کلیه تالارها وسالن های اجرا در شهر تهران مزین ودر سال ١٣٧٧ نیز جزو چهره برتر موسیقی کشور معرفی شد. درسال 1381 با همراهی استاد محمدرضا درویشی در جشنواره موسیقی برلین در کشور آلمان حضور یافت و ذکرهای طریقه نقشبندیه را اجرا کرد. پس از آن در سال 1383 با دعوت از وی در کنگره شاه نعمت ا... ولی در دانشگاه لایدن هلند حضور یافت و با اجرای زیبایش حاضران را تحت تأثیر قرار داد. درسال1387در مراسم بزرگداشت مولانا در لس آنجلس آمریکا باشرح زندگی مولانا (از کودکی تا دیدار با عطار و ملاقات باشمس) و خواندن اشعاری از مولانا، این مرد روستایی خراسانی بدون داشتن سواد، 25هزار تماشاچی را به حیرت وا داشت و مراسم را تحت الشعاع قرار داد. در سال ١٣٨٩ نیز درجشنواره فلک خوانی تاجیکستان شرکت و فرهنگ و موسیقی اصیل تربت جام را به مردم تاجیکستان معرفی کرد. استادحاج نورمحمد درپور فریادگرنغمه های عرفانی در اسفند 1393درگذشت و در آرامستان روستای محل زندگی اش «یادگارپایین جام» به
خاک سپرده شد.
زنده یاد استاد عبدا... سرور احمدی
(1391-1328)
نخستین فنون دوتارنوازی را نزد مادر خود فرا گرفت و سپس از محضر بسیاری از استادان دوتارنوازی بهره جست. وی همچنین سالها نزد استاد نظرمحمد سلیمانی به کسب تجربه پرداخت. کسب عنوان تک نواز برتر در سه دوره پیدرپی جشنواره موسیقی فجر، اجرا در جشنواره موسیقی آوینیون فرانسه، اجرا در شهر دوسلدورف آلمان و نیز اجرا در برابر پاپ ژان پل دوم از جمله فعالیتهای او در عرصه موسیقی مقامی بود. وی از معدود نوازندگانی بود که تمرکزش را بر نوازندگی ساز دوتار قرار داد و به تمام فنون دست راست از قبیل اقسام زخمه و پیچ و نیز اقسام فنون دست چپ از قبیل اقسام پرده لخشانک و پرده دزدک، تبحر داشت. زنده یاد سرور احمدی چند مقام جدید نیز ساخت که از آن میان میتوان به سودای گل، فراق و وداع اشاره کرد. او به برخی از مقامهای گذشته نیز اوجهای جدیدی افزود که برای مثال میتوان مقام دل شیدا، سرحدی، مرحبا و معراج نامه را نام برد. او علاوه بر نواختن ساز، در ساخت دوتار هم چیره دست بود و از جمله سازندگان شناخته شده ساز دو تار خراسان به شمار میرفت. یک مـــاه قبــــل از درگـــــذشت ســـــروراحمدی پزشکان متوجه دو تومور بدخیم در سرش شدند. وی به دلیل ضعف بدنی و پیشرفت سریع بیماری، روز دوشنبه 29 خرداد1391، دارفانی را وداع گفت.
زنده یاد استـاد غلامعلی پور عطایی
(1393-1326)
شهرت این هنرمند به چنان درجاتی رسیده بود که برخی پژوهشگران هنرهای آیینی از تهران برای ثبت و ضبط آثار وی به منطقه جـــام آمدند. با این همه وی برای رسیدن به اوج هنر نوازندگی و خوانندگی، همواره راه کمال را دنبال می کرد و برای این منظور خدمت استاد یوسف خان تیموری و عبدالحمید ایوب خان منصور باتوری رفت و کسب فیض کرد. همچنین برای آموزش دوتار نزد استادان ذوالفقار عسکریان شاگردی کرد و مدت چهار سال مدام در زمینه دوتار از وی بهره برد. در اوایل جوانی و در سال ۱۳۴۴به سبب شهرت نوازندگی و خوانندگی به تهران دعوت شد و در تالار رودکی، مجامع هنری و سفارت خانه های اروپایی و رادیو و تلویزیون همـــراه با گروه های هنرهای آیینی سنتی هنرنمایی کرد. او آلبوم های گوناگونی از خود به جای گذاشت. بعدها شهرت استاد پور عطایی به آن جا رسید که ضمن سفر به سراسر ایران و اجرای برنامه، از ایشان برای اجرای برنامه در کشورهای گوناگون دعوت به عمل می آمد. از جمله سفر های خارجی استاد، اجرای برنامه نوروز در تاجیکستان بود و با حضور رئیس جمهور ایران، ازفعالیت های هنری استاد تقدیر شد. استادپورعطایی در مهرماه 1393دارفانی را وداع گفت ودر قطعه هنرمندان تربت جام به خاک سپرده شد.