تاکسی های فرسوده همچنان می رانند

«سال گذشته برای تعویض تاکسی فرسوده اقدام کردم اما هنوز تاکسی خود را تحویل نگرفته ام و هر بار به تاکسیرانی مراجعه می کنم، می گویند خودرو موجود نیست. اگر موضوع محیط زیست و آلاینده ها برای مسئولان شهری اهمیت دارد، چرا برای تأمین خودروی جایگزین تاکسی های فرسوده اقدامی صورت نمی گیرد.»
«متأسفانه سایت برای ثبت نام تاکسی های فرسوده، مدتی است که بسته شده و امکان ثبت نام وجود ندارد. آیا طرح تعویض تاکسی های فرسوده هم مثل خیلی از طرح هایی که با نظر یک مدیر اجرا و با نظر مدیر بعدی متوقف می شد، به پایان رسیده است؟ تا زمانی که این طرح جریان داشت، تاکسی جدید را با قیمت بسیار بیشتر از خودروهای دیگر تحویل می دادند. حالا هم که اصلا از تحویل خودرو خبری نیست. بالاخره چه کسی پاسخ گوست؟»
این ها نمونه پیام های تعدادی از شهروندان است که از طرح ملی تعویض خودروهای فرسوده گلایه دارند.چرا که طرح ملی تعویض خودروهای فرسوده از جمله طرح هایی است که از سال های گذشته برای کاهش آلایندگی های ناشی از خودروهای فرسوده در کشور دنبال می شود که با اولویت دادن به خودروهای عمومی نظیر تاکسی و اتوبوس همراه است. به همین منظور، تسهیلاتی نیز در اختیار دارندگان خودروهای فرسوده قرار می گرفت تا با استفاده از آن، برای تعویض و نوسازی خودرو اقدام کنند. اما با وجود این که تعداد زیادی از شهروندان متقاضی تعویض خودرو در صف انتظار قرار دارند، مدتی است که طرح تعویض خودروهای فرسوده متوقف شده و حتی این طرح، برای تعویض تاکسی ها و وسایل حمل و نقل عمومی که در اولویت هستند نیز متوقف مانده است.
این در حالی است که کیفیت هوای مشهد، هر سال وضعیت بدتری پیدا می کند. خطری که سلامت عمومی جامعه را تهدید می کند و لازم است تصمیمات جدی درباره آن گرفته شود. بر اساس گزارش مرکز آلاینده های زیست محیطی مشهد، طی شش ماه نخست امسال در مجموع 18 روز هوای پاک، 143 روز هوای سالم، 22 روز هوای ناسالم برای گروه های حساس و سه روز ناسالم برای تمامی گروه ها به ثبت رسیده است. حال در میان آلاینده های هوا، ذرات معلق ناشی از سوخت های فسیلی، بیشترین سهم را به خود اختصاص داده اند. ذراتی که غالبا به دلیل احتراق ناقص سوخت در خودروها پدید می آیند و اتمام عمر مفید خودروها و رسیدن آن ها به سن فرسودگی نیز نقش مهمی در افزایش میزان آلاینده ها در هوا دارند.
طرح نوسازی تعطیل!
مدیرعامل سازمان مدیریت و نظارت بر تاکسیرانی شهرداری مشهد درباره دلایل متوقف ماندن طرح تعویض تاکسی های فرسوده به خبرنگار ما می گوید: متاسفانه هم اکنون اصلا خودرویی از کارخانه بیرون نمی آید تا ما ناوگان فرسوده را نوسازی کنیم.  "سید مهدی علوی مقدم" می افزاید: بحث نوسازی خودرو شامل دو موضوع تأمین منابع و تأمین خودرو است. بر اساس طرح نوسازی، قرار بود 20 میلیون تومان از سوی بانک های عامل به عنوان تسهیلات در اختیار مالکان خودروهای فرسوده قرار بگیرد که از اواخر سال گذشته، موضوع تأمین منابع مالی متوقف شد. از سوی دیگر، انعقاد قرارداد خودروسازان با افرادی که می خواستند خودروی خود را نوسازی کنند نیز متوقف شد. به همین دلیل حدود یک سال است که نوسازی خودروهای فرسوده متوقف شده است. وی ادامه می دهد: هم اکنون سایت مربوط به نوسازی خودرو بسته شده است و عملا امکان ثبت نام از طریق سایت نیز وجود ندارد. علوی مقدم خاطرنشان می کند: پیگیری های متعدد ما از دستگاه های مختلف از جمله وزارت کشور و نمایندگان مجلس نیز نتیجه ای نداشته و عملا خودروسازها، هیچ خودرویی برای نوسازی واگذار نمی کنند و نوسازی خودرو، متوقف شده است.وی خاطر نشان می کند: هم اکنون حدود 30 نفر در مشهد با وجود تکمیل مراحل ثبت نام، هنوز خودروی خود را دریافت نکرده اند.
1500 خودرو در سن فرسودگی
مدیرعامل سازمان مدیریت و نظارت بر تاکسیرانی شهرداری مشهد می افزاید: از بین 70 نفری که برای آن ها کد رهگیری تعویض خودرو صادر شده بود، هم اکنون حدود 30 نفر باقی مانده که با وجود انجام مراحل تعویض خودرو و حتی واریز مبلغ وام به حساب خودروساز، هنوز خودرویی دریافت نکرده اند.
وی تصریح می کند: تعهد خودروساز این بوده که خودروهای مذکور را تأمین کند و در اختیار متقاضیان قرار دهد که متأسفانه، این موضوع نیز به کندی پیش می رود. وی تأکید می کند: در مجموع، مهم ترین مشکلی که در زمینه نوسازی ناوگان حمل و نقل وجود دارد، از سوی خودروسازان است که حاضر به تحویل خودرو نیستند.علوی مقدم می گوید: هم اکنون حدود هزار و 500 دستگاه تاکسی در مشهد تردد می کنند که به سن فرسودگی رسیده اند و باید نوسازی شوند . در صورت بازشدن سایت و تأمین خودرو توسط خودروساز، برای بازسازی ناوگان تاکسیرانی اعلام آمادگی می کنیم.
توپ در زمین صنعت
از سوی دیگر، مدیرکل دفتر امورشهری و شوراهای استانداری نیز با تأیید وجود مشکل در زمینه تأمین خودرو می گوید: هم اکنون مشکل به حوزه صنعت برمی گردد و این را که آیا می شود خودروساز را الزام کرد که برای جایگزینی خودروهای فرسوده، خودرو را تأمین کند، باید از حوزه صنعت پیگیری کرد. "وحید قربانی" می افزاید: اگر حوزه صنعت راه را برای ما باز کند، مدیریت شهری برای جایگزینی خودروهای فرسوده برنامه دارد. این موضوع سال گذشته با پیشرفت خوبی در شهر مشهد همراه بود اما امسال به دلیل مشکلات صنعت و تأمین نشدن خودرو، موضوع متوقف شده است. وی خاطرنشان می کند: البته در کنار پیگیری هایی که از حوزه صنعت در این زمینه وجود دارد، برنامه هایی در زمینه تغییر سوخت رسانی خودروها نیز در دست بررسی است که پس از روشن شدن نتایج بررسی ها، در دستور کار قرار می گیرد.
تبعات تعطیلی  یک طرح ملی
اما با وجود صحبت های مسئولان ذی ربط در این زمینه، باید توجه داشت که هزینه های آلودگی هوا، بسیار بیشتر از هزینه های تعویض خودروهای فرسوده است. تعطیلی ادارات و نهادهای آموزشی، بستری شدن یا حتی فوت همشهریان بر اثر آلودگی هوا، از بین رفتن محیط زیست و ... بخشی از هزینه هایی است که در این زمینه بر مردم و حاکمیت تحمیل می شود و سرباز زدن خودروساز از همراهی در تعویض خودروهای فرسوده، از عواملی است که باعث به وجود آمدن این هزینه ها می شود. بنابراین به نظر می رسد ، الزام خودروساز در این زمینه باید از سوی دستگاه های نظارتی و حاکمیتی به جد دنبال شود تا بیش از این، شاهد از بین رفتن سرمایه ها نباشیم.