ملاقات شیرین پس از جدایی تلخ

روی نیمکت داخل سالن نشسته است و بیقراری می کند، هر از گاهی هم از جایش بلند می شود و در داخل سالن راه می رود، منتظر کسی است که خیلی وقت است او را ندیده... ناگهان صدای کودکی را از راه پله ها می شنود و به سرعت خودش را به ورودی سالن می رساند. مادری بچه ای حدود دو ساله در بغل دارد و از پله ها بالا می آید. به محض مشاهده کودک با صدای بلند می گوید: «سلام بابایی، قربونت بشم، بیا بغل بابا، بدو»
بچه را از مادرش می گیرد با بغضی که حالا ترکیده و چشمانی که پر از قطرات اشک است. زن و مرد در نیمکت های سالن می نشینند، چند ماهی است که از همدیگر طلاق گرفته اند و حضانت کودک نیز با مادر است که حالا او را به مرکزی به نام «مهر خانواده»- که مرکزی برای تبادل و ملاقات فرزندان طلاق با والدین شان است- آورده تا با پدرش ملاقات کند. مسئول مرکز هم نظاره گر رفتار پدرو مادر است تا بحث و جدلی بین آن ها ایجاد نشود؛ مرکزی در خیابان دانشگاه مشهد که برای اولین بار در کشور به جای کلانتری های محل برای ملاقات فرزندان طلاق راه اندازی شده است.
به گزارش «خراسان رضوی»، یک نصف روز را در مرکز «مهر خانواده» در خیابان دانشگاه مشهد می گذرانیم.
 این جا فضا را چنان شاداب کرده اند که دیگر خبری از آن فضای خشن و پر استرس کلانتری برای دیدار فرزندان با پدر و مادر طلاق گرفته خود نیست. از زن و مردی که برای ملاقات فرزندشان به این مرکز مراجعه کرده اند اجازه می گیرم کمی با هم گفت و گو کنیم. پدر ترجیح می دهد وقت بیشتری را در کنار کودکش که تا دقایقی دیگر دوباره از او جدا می شود، بگذراند.
اشتباهات ما و حال و روز فرزندمان
مادر این کودک دو ساله که در سالن نشسته و منتظر دیدار پدر با فرزندش است با ما همکلام می شود. زل زده به ملاقات عاشقانه پدر و فرزند و با چشمانی اشک بار از دیدن این صحنه می گوید: قبول دارم که اشتباهات هر دوی ما باعث شد که کارمان به طلاق بینجامد؛ هر وقت صدای خودرویی می آید، فرزندم به سمت پنجره می دود و فکر می کند پدرش است که به خانه برگشته... این صحنه ها را که می بینم خیلی ناراحت می شوم، وقتی بچه از پدر محروم باشد از همه امکانات محروم است.»از او درباره وضعیت مرکز مهر خانواده سوال می کنم که پاسخ می دهد: شنیده بودم که قبلا ملاقات فرزندان در کلانتری ها انجام می شد ولی اطلاعی از وجود مرکز مهر خانواده نداشتم، محیطی که این جا فراهم شده بهتر از کلانتری است چرا که بچه می تواند بازی کند و از فضای کلانتری دور باشد.
ما این جا خدمت گزاریم
در ادامه با مسئول این مرکز به گفت و گو می پردازیم. «داغیان» می گوید: افرادی که در این مرکز کار می کنند بدون هیچ منفعت مادی، وقت خود را برای فراهم آوردن فضایی آرام و بدون تنش صرف می کنند و به عنوان خدمت گزار در این مجموعه مشغول فعالیت اند.از او درباره جزئیات فعالیت های این مرکز سوال می کنم که پاسخ می دهد: برابر ماده 68 قانون خانواده، تبصره 41، رئیس کل دادگستری موظف است در هر حوزه قضایی، محل یا محل هایی را با فضای متناسب با روحیات اطفال با همکاری و استفاده از امکانات و منابع انسانی سازمان بهزیستی و ادارات تعاون،کار و رفاه اجتماعی و بهداشت و درمان یا دیگر مراکز ذی ربط با تعداد کافی مددکار اجتماعی (به ویژه زنان) و در صورت نیاز، مامور انتظامی، برای ملاقات اطفال اختصاص دهد.
ملاقات فرزندان طلاق با والدین در فضای پاسگاه و کلانتری مطلوب نیست
وی با بیان این که مرکز مهر خانواده از سال 95 در مشهد راه اندازی شد، یادآور می شود: اگر دو سال پیش گذرتان به کلانتری ها و پاسگاه ها می افتاد، شاهد دعواهای زن و شوهرهایی بودید که برای مبادله و ملاقات فرزندشان به آن جا می رفتند و بچه ها شاهد دعوا و نزاع های داخل کلانتری بودند که از لحاظ روانی تاثیر سوئی بر آن ها می گذاشت و مطلوب نبود ؛ ولی با درایت و تدبیر دادگستری استان مرکز مهر خانواده برای اولین بار در کشور راه اندازی شد که ملاقات فرزندان طلاق به جای کلانتری در این مرکز انجام شود.
وی تصریح می کند: در مرکز مهر خانواده به جای کلانتری که فضای تنش زا داشت، مهدکودک با اسباب بازی برای کودکان در نظر گرفته شده است و در کنار آن اتاق های مشاوره قرار دارد که زن و شوهر بتوانند با هم صحبت کنند و اگر نیاز باشد مشاور و مددکار خانواده مرکز در کنار آن ها حضور پیدا می کند و سعی می کنیم علاوه بر هدف اصلی که ایجاد فضایی آرام برای تبادل و ملاقات کودک است، برای بازگشت والدین به زندگی مشترک تلاش کنیم.
بازگشت به زندگی مشترک 13 درصد مراجعه کنندگان
مسئول مرکز مهر خانواده با بیان این که از زمان راه اندازی این مرکز بیش از 900 زوج برای تبادل و ملاقات کودک در این جا تشکیل پرونده داده اند، یادآور می شود: از این تعداد والدین طلاق گرفته که به مرکز مراجعه کرده اند با راهنمایی و مشاوره مددکاران 13 درصد آن ها به زندگی مشترک برگشته اند.
داغیان به هدف گذاری دادگستری استان برای ایجاد هشت مرکز مهر خانواده در استان اشاره می کند و می گوید: قرار است سه مرکز در مشهد و پنج مرکز در شهرستان های استان راه اندازی شود، ضمن این که قضات دادگاه خانواده هر هفته به این مرکز سرکشی می کنند و راهنمایی و مشاوره های قضایی برای خانواده ها صورت می گیرد.
گسترش مراکز مهر خانواده در دستور کار دستگاه قضایی
معاون امور اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم دادگستری خراسان رضوی نیز در گفت و گو با «خراسان رضوی» با بیان این که گسترش مراکز مهر خانواده در استان در دستور کار دستگاه قضایی قرار دارد، می گوید: والدینی که از هم طلاق گرفته اند به دلیل پیشگیری از آسیب های احتمالی، ملاقات شان در کلانتری ها صورت نمی گیرد، چرا که حضور کودکان در کلانتری ها آثار سوئی برای آن ها ایجاد می کند. سید امیر مرتضوی راه اندازی مرکز مهر خانواده را اقدام مثبتی در کاهش دعاوی والدین برمی شمرد و می افزاید: وقتی والدین طلاق گرفته به جای کلانتری در مرکز مهر خانواده همدیگر را ملاقات می کنند، با اقدامات مشاوره ای و مددکاری که در این مرکز انجام می شود، بسیاری از این والدین به زندگی مشترک بر می گردند و امیدواریم با همکاری دیگر نهادها مرکز مهر خانواده گسترش یابد.مجید علیمردانی وکیل پایه یک دادگستری و از فعالان حقوق کودکان نیز در گفت و گو با «خراسان رضوی» درباره آثار اجتماعی جدایی والدین در کودکان می گوید: جدایی والدین دارای اثر آنی و زودگذر نیست، بلکه در تمام مراحل زندگی فرزندان آثار منفی و زیان باری را بر جای خواهد گذاشت.وی تصریح می کند: در حضانت مشترک که هر یک از والدین از حق دیدار برخوردارند، فرزندان وسیله ای برای رد و بدل شدن گلایه والدین قرار می گیرند و اگر این رد و بدل فرزندان در فضایی آرام و بدون تنش انجام شود چه بسا این دیدارها فضای بازگشت به زندگی را برای زوجین فراهم کند.