دور زدن قانون حمایت از خانواده!

با سوزاندن کارت بانکی مادر خانواده، ماجرا افشا شد. خواهر خانواده که امین بقیه خواهران و برادران بود، از مادر پرستاری می کرد و کارت بانکی مادر هم در اختیار او بود، کارتی که پس از فوت پدر، حقوق بازنشستگی او به این حساب واریز می شد. با اکراه خواهر از دادن کارت بانکی مادر به بقیه اعضای خانواده، قضیه کمی مشکوک شد و برادر را واداشت تا کارت را بسوزاند و آن جا بود که مشخص شد، حقوق واریزی به حساب مادر تقریبا نصف شده است!
دختر دیگر خانواده ماجرا را این گونه تعریف می کند: خواهرم هیچ مشکلی با همسرش نداشت اما بدون این که کسی متوجه شود طلاق صوری گرفتند تا نصف حقوق بازنشستگی پدرم به خواهرم برسد. بعد از طلاق رسمی هم صیغه مادام العمر شدند و به زندگی شان ادامه دادند. از این رفتار خواهرش به شدت دلخور است و می گوید: همسر من 30 سال با همه مشکلات کارمندی کنار آمده است و حالا به تازگی حقوق بازنشستگی دریافت می کند اما خواهرم بدون هیچ زحمتی و با یک طلاق صوری،  نصف حقوق بازنشستگی پدرم را تصاحب کرده است. وی ادامه می دهد: مادرم دچار سکته قلبی شده و نمی تواند کارهای روز مره اش را انجام دهد، تمام اعضای خانواده هم تصمیم گرفتند کارت بانکی را در اختیار خواهرم قرار دهند تا او بتواند کارهای مادرمان را انجام دهد. گلایه های خواهرم برای نگهداری از مادر باعث شد بقیه خواهر و برادرانم تصمیم بگیرند در نگهداری مادرمان به او کمک کنند، یکی از برادرانم از خواهرم خواست کارت بانکی را در اختیارش بگذارد ولی او هر بار به بهانه های مختلف از دادن کارت امتناع می کرد. وقتی خواهرم کارت بانکی را به برادرم پس نداد، برادرم اقدام به باطل کردن کارت بانکی کرد و آن جا بود که فهمیدیم حقوق دریافتی مادر نصف شده است. موضوع را پیگیری کردیم و وقتی فیش حقوقی پدر را خواستیم، به ما دو فیش دادند یکی به نام مادرم و یکی به نام خواهرم. معلوم شد خواهرمان از همسرش جدا شده و با ارائه مدارک قانونی طلاق و به دلیل این که خودش هم تحت پوشش بیمه تامین اجتماعی نیست، نصف حقوق پدر را دریافت می کند.
قانون چه می گوید؟
بر اساس قانون حمایت از خانواده، حقوق و مستمری افرادی که تحت پوشش بیمه تامین اجتماعی هستند، پس از فوت به همسر و به صورت مشروط به فرزندان او تعلق می گیرد. درباره فرزندان پسر، قانون مواردی از جمله اشتغال به تحصیل در مقاطع دانشگاهی یا معلول ازکار افتاده را مد نظر قرار داده اما برای دختران متوفی، شرط نداشتن همسر رسمی و تحت پوشش بیمه تامین اجتماعی نبودن، به عنوان ملاک دریافت حقوق پدر لحاظ شده است. این قانون به عنوان یکی از قوانین بسیار مثبت و حمایت کننده از خانواده ها و به ویژه همسران و دختران بی سرپرست به حساب می آید و با پرداخت حقوق مستمری بیمه شده متوفی، از بسیاری آسیب ها و مشکلات اقتصادی و اجتماعی پیشگیری می کند اما برخی نیز از این قانون سوء استفاده می کنند و آن را دور می زنند، مانند خانواده ای که با این مشکل مواجه شده اند و در گفت وگو با خبرنگار ما به آن اشاره کردند. این خانواده تنها خانواده ای نیست که با این معضل دست و پنجه نرم می کند و نمونه های دیگری از آن نیز در جامعه وجود دارد.
خودداری از وکالت طلاق صوری
«سید مجتبی حسینی » یکی دیگر از وکلای دادگستری نیز به مراجعه زن و شوهری که برای بر عهده گرفتن طلاق توافقی به دفترش مراجعه کرده بودند، اشاره می کند و می گوید: زن و شوهری برای درخواست طلاق توافقی به دفتر من مراجعه کرده بودند، طی مشاوره متوجه شدم  طلاق توافقی آن ها صوری است و زن می خواسته از این طریق، برای دریافت مستمری بازنشستگی اقدام کند. زمانی که متوجه شدم قصد آن ها از طلاق صوری، دریافت مستمری است از قبول وکالت خودداری کردم و عواقب و مجازاتی را که قانون در این زمینه برای طلاق صوری در نظر گرفته است، به آن ها توضیح دادم. حسینی ادامه  می دهد: این زن و شوهر قصد داشتند از مزایای ماده 80 قانون تامین اجتماعی مصوب سال 54 درباره بازماندگان متوفای بازنشسته برای دریافت مستمری استفاده کنند اما از مجازاتی که قانون برای این افراد در نظر گرفته است، مطلع نبودند.
تعریف طلاق صوری
«مجید علیمردانی» وکیل پایه یک دادگستری و فعال حوزه اجتماعی می گوید: یکی از مهم ترین دلایل طلاق صوری، دریافت مستمری است. مطابق قوانین مختلف از جمله  قانون اصلاح تبصره 2 ماده واحده قانون اجازه پرداخت وظیفه و مستمری وراث کارمندان، پس از فوت متوفی حقوق وی به فرزندان دختر به شرط نداشتن شوهر و حرفه و شغل پرداخت می شود، علاوه بر آن مطابق با ماده 86 قانون استخدام کشوری، مادر و همسر متوفی نیز می توانند از مستمری بازماندگان استفاده کنند.
آثار قانونی و شرعی طلاق صوری
وی به  سوء استفاده برخی افراد از این قانون اشاره می کند و می افزاید: برخی اشخاص با طلاق صوری از شوهر خود برای دریافت مستمری پدر متوفی اقدام می کنند که این موضوع آثار متعدد قانونی، شرعی و اجتماعی دارد از جمله این که طبق عرف و شرع اسلام، هنگام جاری شدن صیغه طلاق، مرد باید واقعا  قصد طلاق داشته باشد اما در طلاق های صوری چنین چیزی وجود ندارد. وی تصریح می کند: گاهی دیده می شود خانم یا آقا مدتی پس از طلاق صوری با یکدیگر زندگی می کنند و مشکلی ندارند اما با بروز اختلافات عادی که در بسیاری از زندگی ها وجود دارد، به استناد همان طلاق رسمی زندگی را ترک می کنند و همان طلاق صوری زندگی یک خانواده را از هم می پاشد.
مسئولیت قانونی و کیفری طلاق های صوری
علیمردانی با بیان این که طلاق صوری مسئولیت کیفری برای افراد ایجاد می کند، می گوید: ادامه زندگی مشترک بدون ثبت رسمی آن، صرف نظر از مسئولیت کیفری برای زوج ممکن است اسباب محرومیت زوجه را از بسیاری از حقوق قانونی فراهم آورد همچنان که زوج ها درصورت کشف صوری بودن طلاق توسط سازمان های مربوط، با انجام اقدامات قانونی ملزم به استرداد کلیه وجوه دریافت شده هستند. این وکیل دادگستری به آسیب های اجتماعی  طلاق های صوری اشاره می کند  و می افزاید: سوء استفاده از قانون حمایت از خانواده، می تواند منجر به فساد و بحران های اجتماعی شود و به همین دلیل قانون گذار باید با تصویب قوانین جدید شرایطی را ایجاد کند که علاوه بر حقوق بازماندگان و مستمری بگیران، زمینه سوء استفاده از آن محدودتر و عواقب آن بیشتر شود.
 

خبر مرتبط

بازرسی و استرداد حقوق های دریافتی
«سیدمحسن نظام خیرآبادی» مدیر کل تامین اجتماعی با بیان این که برخی افراد ممکن است از قوانین مختلف سوء استفاده کنند، می گوید: تامین اجتماعی به عنوان یکی از کارگزاران بیمه، طبق قانون عمل می کند و اگر  در اجرای قوانین مربوط به تامین اجتماعی مشکلات و چالش هایی وجود داشته باشد آن را به نمایندگان مجلس ارائه می کنیم. وی به دریافت مستمری افراد طبق قانون حمایت از دختران بی سرپرست اشاره می کند و می افزاید: قانون این اختیار را به ما داده است که قبل و بعد از برقراری مستمری، بازرسی هایی را انجام دهیم و اگر مشخص شود دریافت مستمری حق فرد نبوده، برای استرداد مبالغی که به حساب او واریز شده است، اقدام می کنیم.