بازرسی سازمان صنعت از برخورد با واحدهای روغن گیری متخلف خبرداد

برخورد با واحدهای غیر استانداردتولید روغن کنجدداغ شد

نویسنده : مسعود حمیدی
چند وقتی است واحدهای روغن‌گیری در مشهد به‌صورت قارچ گونه در حال افزایش است.در کنارتعداد زیادی از این واحدها که هیچ‌گونه پروانه بهره‌برداری ندارند و به‌صورت غیرمجاز فعالیت می کنند، پروانه برخی نیز در زمینه تولید آب لیمو و آب غوره گیری است درحالی که در واقع به روغن‌گیری کنجد مشغول اند و با تبلیغات گسترده مانند «روغن‌گیری در حضور مشتری» اقدام به تولید و فروش روغن کنجد می‌کنند که استانداردهای لازم را از نظر حوزه های نظارتی ندارد.رئیس اداره بازرسی و کشف کالای قاچاق سازمان صنعت، معدن و تجارت استان در حاشیه نظارت میدانی بر عملکرد برخی از این واحدهای صنفی متخلف به خراسان رضوی گفت: از ابتدای امسال با توجه به این که روغن کنجد نیز مشمول قانون  دریافت استاندارد اجباری شده، طی اجرای طرح‌های نظارتی سازمان با واحدهای عرضه‌کننده این محصول به‌صورت غیراستاندارد، برخورد شده است.مهدی مقدسی با اشاره به تشکیل چهار پرونده تخلف روغن گیری در حین بازرسی روز گذشته، ادامه داد: تولید یک محصول تابع شرایط و استانداردهای ویژه ای است که اگر رعایت نشود محصول سالم و باکیفیتی به دست مشتری نخواهد رسید، این درحالی است که وضعیت بعضی از این واحدهای روغن‌گیری بسیار اسفناک است. در برخی از این واحدها کنجد که ماده اولیه این محصول است در مکان  غیر بهداشتی نگه‌داری می‌شود .در جریان بازرسی های صورت گرفته، مواردی از کنجدهای کپک‌زده نیز کشف شده است، با این حال دیده شده تولید کننده بدون توجه به موارد بهداشتی و الزامات تولید روغن به عنوان یک محصول خوراکی، کنجدهای کپک‌زده را داخل دستگاه می‌ریزد و تبدیل به روغن می‌کند و به مردم می‌فروشد.
پرس در دمای 70 درجه و اکسیده شدن 
رئیس اداره بازرسی سازمان صنعت و معدن با اشاره به این که دمای استاندارد برای انجام پرس در روغن‌گیری کنجد، حداکثر 43 درجه است، افزود:   برخی واحدهای تولیدی در دستگاه‌هایی با دمای حدود 70 درجه این عمل را انجام می‌دهند که باعث اکسیده شدن روغن کنجد می‌شود.بااین همه تولید کنندگان در این واحدهای صنفی غیر مجاز یا متخلف،چون کنجد در گرمای بیشتر، روغن بیشتری پس می دهد، ترجیح می دهند دمای پرس را بالا ببرند. از سوی دیگر و طبق استاندارد مشخص‌شده برای دستگاه‌های پرس و روغن‌گیری باید از ظروف و دیگ‌های استیل استفاده شود اما واحدهای غیر صنعتی که در شهر فعال هستند، از دیگ‌ها و ظروف گالوانیزه استفاده می‌کنند که در دمای بالا، اکسید فلز جذب روغن کنجد می‌شود و بسیار سمی است.
وجود روغن سوخته در روغن کنجد
وی افزود: در برخی از این واحدها، روغن‌های خوراکی غیر قابل‌استفاده مثل روغن‌های سوخته فست فود ها را با این روغن‌ها مخلوط می‌کنند و به مردم می‌فروشند.متأسفانه مردم توجه نمی‌کنند که برای تولید یک کیلو روغن کنجد، بیش از سه کیلو کنجد خام نیاز است اما در برخی از این واحدها با ریختن یک کیلو کنجد داخل دستگاه پرس آن هم جلوی مشتری، یک کیلو روغن کنجد از آن‌طرف دستگاه  خارج می‌شود که این روغن‌ها درواقع به صورت حرفه‌ای از طریق انشعابی در داخل دستگاه پرس با روغن‌های سوخته مخلوط و سپس از خروجی دستگاه خارج می‌شود و به علت غلبه روغن کنجد در محصول نهایی، مردم متوجه تقلبی بودن آن نمی‌شوند.وی با اشاره به تبصره 3 ماده 59  قانون نظام صنفی کشور مبنی بر این که« عرضه، نگه داری به‌قصد فروش و فروش کالا بدون علامت استاندارد ایران و ارائه خدمات بدون تأیید مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران درصورتی‌که استاندارد کالا یا خدمات اجباری شده باشد، مشمول مقررات این ماده می‌شود»، اظهار کرد: بر اساس این ماده‌قانون و بخشنامه اجباری شدن استاندارد روغن‌های کنجد، هرگونه روغن‌گیری در مکان‌های غیر صنعتی که نشان استاندارد ندارد، ممنوع است.مقدسی در ادامه افزود: با توجه به این که در این زمینه نیازمند همکاری سازمان ملی استاندارد هستیم، اردیبهشت امسال نامه‌ای را در این باره برای رئیس اداره  استاندارد استان ارسال کردیم اما تاکنون پاسخی دریافت نکردیم.در پی این اقدام واحد بازرسی سازمان صنعت، معدن و تجارت استان و اظهارات رئیس اداره بازرسی این سازمان به سراغ مدیرکل استاندارد استان رفتیم.علیرضا جمیع با اشاره به این که هیچ مغازه‌ای نمی‌تواند علامت استاندارد دریافت کند، به خراسان رضوی گفت: این واحدها به دلیل این که آزمایشگاه ، ناظر کیفی و سایر ملزومات استاندارد را ندارند، نمی‌توانند علامت استاندارد دریافت کنند.وی بابیان این که برخی واحدهای بزرگ که در حد و اندازه کارگاه هستند، در حوزه‌هایی مانند بسته‌بندی زعفران توانسته‌اند نشان استاندارد دریافت کنند، افزود: هیچ مغازه روغن‌گیری کنجد، نشان استاندارد دریافت نکرده است.جمیع تصریح کرد: اگر این واحدها از سازمان صنعت، معدن و تجارت، پروانه کسب و فعالیت دریافت کرده‌اند، مسئولیت آن‌ها با آن سازمان است و درصورتی‌که از اداره اصناف مجوز عرضه روغن کنجد دریافت کرده‌اند ،به‌طورکلی حق تولید و روغن‌گیری ندارند.وی تأکید کرد: عمده این واحدها پروانه عرضه محصولات دارند و حق تولید روغن و روغن‌گیری ندارند.
سازمان صنعت و معدن ،مغازه ها را ببندد
جمیع بابیان این که روغن کنجد مشمول استاندارد اجباری است، افزود: تولید و عرضه این محصول باید با نشان استاندارد انجام شود لذا درصورتی‌که سازمان صنعت، معدن و تجارت به این واحدها مجوزی داده باشد، حتماً باید نشان استاندارد داشته باشد و درصورتی‌که واحدی بدون دریافت نشان استاندارد اقدام به تولید و توزیع روغن کند ، بازرسی سازمان صنعت ، معدن و تجارت حتماً باید این واحدها را تعطیل کند و در این واحدها را ببندد.
وی درباره مکاتبه های سازمان صنعت، معدن و تجارت با اداره کل استاندارد استان نیز گفت: بنده اعلام می‌کنم روغن کنجد مشمول استاندارد اجباری است و هرگونه عرضه این محصول باید با علامت استاندارد باشد.جمیع تأکید کرد: از مردم می‌خواهیم با توجه به این که روغن کنجد مشمول استاندارد اجباری است، از خرید هرگونه روغن کنجدی که در شرایط غیراستاندارد در مغازه‌ها تهیه می‌شود،خودداری کنند.
مدیر بهداشت محیط و حرفه‌ای معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی مشهد دراین‌باره به خراسان رضوی گفت: در معاونت بهداشت ما به‌صورت مستمر بر واحدهای عرضه محصولات نظارت می‌کنیم و درصورتی‌که این واحدها ازنظر بهداشتی مشکل داشته باشند، با آن‌ها برخورد می‌شود.علی‌اصغر حسنی افزود: نهادهای مربوط باید باهمدیگر به یک جمع‌بندی برسند که تولید روغن کنجد مشمول چه شرایطی باشد و عرضه آن به چه نحوی انجام گیرد یا به‌طورکلی گرفتن روغن کنجد ممنوع است یا خیر؟
وی درباره اظهارات جمیع نیز گفت: اداره کل استاندارد باید این موضوعات را به دانشگاه علوم پزشکی اعلام کند و در حد اظهارنظر نباشد زیرا این واحدها در شهر در حال زیادشدن هستند.وی افزود: با توجه به این که این مسئله در ارتباط با سلامت مردم  است، باید نهادهای مربوط مانند سازمان صنعت، معدن و تجارت ، اتاق اصناف و اداره کل استاندارد به توافقی در این زمینه برسند تا کسانی که در این زمینه سرمایه‌گذاری کرده‌اند و مهم‌تر از آن، مردم بدانند این واحدها مجاز هستند یا خیر.
هیچ واحدی پروانه روغن گیری کنجد ندارد
با توجه به این اظهارات ، برای پیگیری موضوع به سراغ اتاق اصناف مشهد رفتیم. رئیس اتاق اصناف مشهد بابیان این که این واحدها، هیچ‌گونه پروانه روغن‌گیری کنجد از اتاق اصناف دریافت نکرده‌اند، به خراسان رضوی افزود: این واحدها عمدتاً  پروانه کسب سایر رسته‌ها مانند آب‌لیمو و آب غوره فروشی و حتی خواربارفروشی دارند که در کنار فعالیت خود ، اقدام به روغن‌گیری هم می‌کنند.وی افزود: روغن‌گیری غلات دارای آیین‌نامه خاص است و بدون شک این واحدها پروانه روغن‌گیری ندارند.وی درباره اظهارات مدیرکل استاندارد استان نیز گفت: اگر روغن کنجد دارای استاندارد اجباری است ،باید به اتاق اصناف نیز اعلام شود و این واحدها حتماً باید مجوز استاندارد و ضوابط استاندارد را دریافت کنند.
روغن گیری به این شیوه ممنوع است
بنا نژاد افزود: تا این لحظه ابلاغیه‌ای درباره اجباری بودن استاندارد روغن کنجد به اتاق اصناف اعلام‌نشده است اما در صورت اجباری بودن استاندارد روغن کنجد، روغن‌گیری به این شیوه ممنوع خواهد بود.وی تصریح کرد: به‌محض این که به اتاق اصناف اعلام شود روغن کنجد مشمول استاندارد اجباری است، درگشت‌های مشترک با این واحدها برخورد و از عرضه این روغن‌ها به این طریق جلوگیری خواهیم کرد.معاونت غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی مشهد در این باره به خراسان رضوی گفت: معاونت غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی بر واحدها و کارخانه‌هایی که از این دانشگاه مجوز دریافت می‌کنند، نظارت می‌کند.وی افزود: معاونت غذا و داروی علوم پزشکی در زمینه سلامت روغن‌های عرضه‌شده، در حال انجام مطالعات گسترده و علمی است و در مرحله جمع‌بندی هستیم و به‌زودی نتایج آن را منتشر خواهیم کرد.