گزارش

تکمیل پروژه جمع آوری فاضلاب نیشابور نیاز مند 80 میلیارد اعتبار

نویسنده : سمانه راسخی نیا

 پروژه جمع آوری و تصفیه فاضلاب نیشابور، با گذشت بیش از 24 سال از شروع عملیات اجرایی، تنها طی دو سال اخیر پیشرفت محسوسی در پیکره اش می بیند؛ آن هم در شرایطی که ادامه روند کنونی دفع فاضلاب خانگی و خدماتی در شهر نیشابور، زیست بوم این منطقه را به شدت تهدید خواهد کرد.
آغاز مطالعات: 1356؛ آغاز اجرا: 1372؛ افق پایان پروژه: 1403
معاون فنی و عمرانی فرمانداری نیشابور درباره فاز های ابتدایی پروژه جمع آوری  فاضلاب نیشابور گفت: مطالعات اجرای شبکه فاضلاب نیشابور در سال 1356 و عملیات اجرایی آن در سال 1372 با 16 سال فاصله آغاز شد. عبدالناصر عرب پور همچنین تصریح کرد: در طرح اولیه حدود 300 کیلومتر خطوط فاضلاب برای اجرا پیش بینی شد که این میزان اکنون به دلیل رشد جمعیت و توسعه شهر به برآورد 700 کیلومتر رسیده است. وی اظهار کرد: اعتبار پیش بینی شده برای تکمیل پروژه بالغ بر 800 میلیارد ریال بوده و افق پایانی طرح سال 1403 است. وی با بیان این که مجموع کار انجام شده از ابتدا تاکنون، حدود 337 کیلومتر (معادل 48 درصد از کل پروژه) است، اضافه کرد: می توان گفت که این پروژه به طور میانگین هر سال 14 کیلومتر پیشرفت داشته ولی در دو سال اخیر شتاب بسیار خوبی پیدا کرده و سالانه حدود 19 کیلومتر پیشرفت داشته است. این در حالی است که مرکز آمار ایران گزارش داده است که بر مبنای سرشماری سال گذشته، 293 هزار و 776 نفر از جمعیت این شهرستان ساکن شهر نیشابور و دیگر شهر های اقماری آن هستند که 02/ 65 درصد کل جمعیت را تشکیل می دهند و این جمعیت با رشد میانگین 5/1 درصدی به استثنای مهاجرت ها (با توجه به مهاجرپذیری شهر نیشابور) زمینه مصرف بیشتر و افزایش دفع فاضلاب را در این نقطه سرزمینی فراهم می کند. شهردار نیشابور که عضو هیئت مدیره آبفای شهری نیز است، درباره توسعه خطوط جمع آوری و دفع فاضلاب شهری گفت: شبکه پیش بینی شده در زمان ساخت در شهرک های شمالی نیشابور، پاسخگوی نیاز های جمعیتی امروز نیست و باید برنامه ریزی وسیع تری برای آن انجام شود.
اجرای شبکه نسبت به بقیه شهر ها عقب است
هادی مسلمی با این وجود اذعان کرد: اجرای پروژه فاضلاب در نیشابور به نسبت دیگر شهر ها بسیار عقب است ولی امیدواریم با حمایت اعتباری مجلس و دولت شاهد تداوم روند پرشتاب سال اخیر در اجرای آن باشیم.
دفع نامناسب فاضلاب؛ تهدید زیست بوم
ورود پساب های خانگی و صنعتی به آبراهه های شهری و ایجاد فضا های آلوده از یک طرف و آبیاری زمین های کشاورزی با فاضلاب خامی که از این آبراهه ها خارج می شود از طرف دیگر، باعث ایجاد انواع بیماری ها، انگل ها و پشه ها شده و این نگرانی را به وجود آورده است که آیا بحران زیست محیطی کشف رود مشهد، زیست بوم نیشابور را نیز تهدید می کند و ممکن است که آن فاجعه دوباره و در شهر ما رخ بدهد؟ درهمین ارتباط رئیس کمیسیون عمران شورای شهر نیشابورگفت: آبی که در آبراهه ها دیده می شود، بیشتر فاضلاب منازل مسکونی است و مسیر خروجی آن در مناطق پایین دست است و باعث ایجاد پشه سالک می شود. مظاهر اقبالی اذعان کرد: دفع فاضلاب در اراضی کشاورزی، مشکلات بسیاری ایجاد می کند.مصرف صیفی و محصولات کشاورزی آلوده سلامت انسان را تهدید می کند، از این رو باید در مورد آن فکر اساسی شود. وی ادامه داد: شرکت آب و فاضلاب باید تلاش کند با تکمیل شبکه ها، فاضلاب را به جای تهدید به یک فرصت تبدیل کند. رئیس نظام مهندسی نیشابور افزود: پساب ها پس از طی شدن فرآیند تصفیه بسیار مفید است و می توان از آن به عنوان آب اراضی کشاورزی و حتی کود استفاده کرد، اما تا وقتی که شبکه دفع فاضلاب نداریم یا کامل نیست این مشکل همچنان وجود دارد. او با بیان این که تراز آب های زیر زمینی که از رسوب فاضلاب در شهر به وجود آمده، بالاست گفت: چاه های فاضلابی که زده اند عموما سریع پر می شود و بعد آن ها را در مناطقی تخلیه می کنند که مناسب نیست. وی اظهار کرد: علاوه بر این از نظر قانونی از طرف اداره بهداشت و شهرداری باید با کسانی که خروجی فاضلابشان مکان های عمومی یا انهار است، برخورد شود. عضو شورای شهر نیشابور در ادامه گفت: پشه سالک در بعضی مناطق بیداد می کند که ناشی از زباله ها و فاضلاب هایی است که در اطراف ریخته می شود و آنجا می ماند که علاوه بر تولید پشه، آثار سوئی در محصولات کشاورزی خواهد گذاشت. این اظهارات در حالی بیان می شود که شهرستان نیشابور دارای 120 کال یا مسیر مهم است که آب تقریبا در 20 رودخانه به صورت دائمی و در بقیه به صورت فصلی جریان دارد و در مجموع، کل رودخانه های دشت نیشابور دارای حدود 210 میلیون متر مکعب دبی آب است. این رودخانه ها در نهایت به «کال شور» می ریزد و در «حسین آباد جنگل» از طریق همین کال که خط القعر دشت است، خارج می شود.  رئیس اداره حفاظت محیط زیست نیشابور نیز گفت: تخلیه پساب های خام یا فاضلاب های خانگی و شهری در اراضی کشاورزی از لحاظ بهداشتی و زیست محیطی ممنوع و مورد اعتراض ماست. محمد مهدی نور بخش در ادامه بیان کرد: مسئولیت مدیریت فاضلاب در حریم مسکونی شهر مربوط به اداره آب و فاضلاب است که باید به گونه ای سامان دهی کند که تانکر های حمل فاضلاب در تصفیه خانه فاضلاب شهری واقع در جاده کاشمر تخلیه شود.
سال گذشته 21 کیلومتر ازشبکه فاضلاب اجراشد
این درحالی است که مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب نیشابور اعلام کرد: شرکت آبفای نیشابور در سالی که گذشت، موفق شد در چارچوب طرح های عمرانی و فاینانس داخلی، 21 کیلومتر خطوط جمع آوری فاضلاب شهری را با اعتباری بالغ بر 55 میلیارد ریال اجرا کند. محمد سلطانی با ابراز خشنودی از این که سال 95 برای آب و فاضلاب نیشابور با وجود شرایط دشوار در تأمین منابع دولتی، سالی همراه با موفقیت های وسیع عمرانی بوده است، تصریح کرد: انعقاد سه قرارداد شبه فاینانس برای اجرای شبکه جمع آوری فاضلاب به ارزش ریالی 33 میلیارد ریال به طول 15 کیلومتر در سال پیش رو و ایجاد اشتغال مستمر برای 200 نفر به صورت مستقیم با در نظر گرفتن فعالیت مداوم طرح های عملیاتی آب و فاضلاب در سرفصل جاری و عمرانی دو دستاورد شایسته توجه در شرکت آبفای شهری است.
سلطانی توضیح داد: پیشرفت شبکه فاضلاب شهر نیشابور در سال 95 به رغم محدودیت منابع مالی و اعتبارات موجود 21 کیلومتر با 4500 انشعاب جدید بوده است در حالی که در سال 94 نیز 16 کیلومتر شبکه با 2500 انشعاب فاضلاب اجرا شده بود. پیش بینی اجرای شبکه فاضلاب در سال 96 نیز 21 کیلومتر شبکه همراه با 4500 انشعاب فاضلاب است که از سوی مدیران اجرایی می شود.
اما نیشابور همچنان فاصله بسیاری با تکمیل طرح های فاضلاب خود دارد که با توجه به رشد جمعیتی در این شهرستان و از طرفی افزایش تهدیدات زیست محیطی، توجه و حمایت نمایندگان و سیاست گذاران در این زمینه اهمیت دوچندانی می یابد. گفتنی است که شهر های قدمگاه، درود، خرو، عشق آباد، نیشابور، چکنه و بار، هفت شهر زیر پوشش آبفای شهری نیشابور را تشکیل می دهند.