خشکسالی و واردات بی رویه ابریشم؛ بلای جان نوغانداری!

شروع فصل بهار ورویش برگ درختان توت؛ تنها خوراک غذایی کرم ابریشم، همه ساله در استان های نوغان خیز کشور نوید بخش آغاز فعالیت نوغانداران است فعالیتی که در یک پروسه دو ماهه با تلاش و همت وصف ناپذیر نوغانداران، کرم های ابریشم به پیله تبدیل ودرادامه پیله های تولیدی برای استحصال نخ های لطیف ابریشم روانه کارگاه های ابریشم کشی می شوند. نگاهی اجمالی به وضعیت نوغانداری کشور حاکی از آن است که نوغانداری طی دو دهه اخیر در کشور دستخوش تغییرات زیادی شده وتاروپودمشکلات بر پیکره این صنعت تنیده شده است. بعد انقلاب اوج شکوفایی صنعت نوغانداری درکشور را می توان سال های 78 و79 دانست چرا که بیش از 200 هزار جعبه تخم نوغان در بین نوغانداران کشور توزیع شد. رقمی که بعد از آن سال به سال با توجه به مشکلات حاکم بر صنعت نوغانداری از جمله پایین بودن قیمت خرید پیله، ورود بی رویه نخ های ابریشم خارجی از مبادی قانونی وغیر قانونی واز طرفی استمرار پدیده خشکسالی، روندی نزولی به خود گرفت تا جایی که توزیع تخم نوغان در کشور حتی درسال های 1390 به کمتر از 18 هزار جعبه رسید اما خوشبختانه طی 5 سال اخیربا افزایش نسبی قیمت خرید پیله در بازار توسط بخش خصوصی، حمایت های دولتی و تعیین نرخ خرید تضمینی پیله وتوجه مرکز توسعه نوغانداری به احیای صنعت نوغانداری، روند استقبال نوغانداران مطلوب تر شد و توزیع تخم نوغان به مرز 30 هزار جعبه رسید. هر چند رسیدن به آمار سال های 78 و79 تقریبا امری سخت ودشوار است اما حمایت جدی وهمه جانبه متولیان امر می تواند شرایط فعلی را مطلوب تر سازد. حضور نوغانداران در مرکز توسعه نوغانداری تربت حیدریه به منظور دریافت جعبه تخم نوغان، بهانه ای شد تا گزارشی از وضعیت کنونی نوغانداری در خراسان به رشته تحریر درآوریم.

گلایه از نبود یک قیمت مشخص برای کرم ابریشم

 خانم ابراهیمی یکی از نوغانداران روستای کاریزک ناگهانی که برای دریافت دو جعبه کرم ابریشم به مرکز توسعه نوغانداری تربت حیدریه مراجعه کرده است در گفت وگو با خبرنگار ما از نبود یک قیمت مشخص برای کرم ابریشم در بازار فروش گلایه مند است. وی می افزاید: با توجه به سختی کار پرورش کرم ابریشم متاسفانه نوغانداران در زمان برداشت پیله وعرضه آن به بازار، با مشکل مواجه می شوند وسود واقعی نصیب دلالان می شود.

حمایت جدی ازنوغانداری نمی شود

راسخ نوغاندارروستای سرخ آباد از توابع بخش بایگ نیز می گوید: چند سالی بود که به واسطه قیمت پایین، نوغانداران رغبتی به برداشت جعبه نشان نمی دادند اما طی سه چهار سال اخیر با معقول تر شدن قیمت ها تمایل به برداشت وپرورش کرم ابریشم افزایش یافته است. وی در ادامه با اشاره به بالا رفتن سن نوغانداران در کشور گفت: متاسفانه با توجه به سختی کار و از همه مهم تر نا آشنایی جوانان با این حرفه، نسل جوان خیلی کم به کار نوغانداری گرایش پیدا می کند که این امر نیاز مند آموزش جدی وترغیب این افراد از سوی مرکز توسعه نوغانداری است. یکی از نوغانداران شهرستان زاوه نیز عدم حمایت از نوغانداران را مهم ترین مشکل نوغانداری عنوان می کند ومی گوید: از آنجا که فعالیت نوغانداری در یک دوره سه ماهه پایان می یابد وجزو مشاغل جانبی در کشاورزی محسوب می شود حمایت جدی از آن انجام نمی شود.

خشکسالی توتستان ها را خشک کرده است

 پور عبدا... افزود: متاسفانه بر اثر خشکسالی، بسیاری از توتستان ها در استان خشک شده است که اگر دولت در راستای احیای توتستان ها تسهیلات مناسبی در اختیار نوغانداران قرار دهد زمینه پرورش کرم ابریشم بیشتر مهیا می شود. حداد از نوغانداران بایگی نیز معتقد است: با همه مشکلات حاکم بر نوغانداری اگر کیفیت تخم نوغان های عرضه شده به مردم، مانند سال گذشته مناسب باشد که راندمان تولید افزایش داشته باشد استقبال نوغانداران بیشتر می شود.

قیمت خرید تضمینی پیله مشخص شد

مدیر مرکز توسعه نوغانداری در استان های خراسان نیز درگفت وگو با خبرنگار ما با اشاره به روند توزیع تخم نوغان در استان های خراسان گفت: توزیع تخم نوغان از 5 فروردین آغاز شده است وتا زمانی که مراجعه کننده وجود داشته باشد ادامه خواهد داشت. مهندس فرید سرجمعی افزود: امسال قیمت هر جعبه تخم نوغان بدون افزایش نسبت به 15 سال گذشته، با همان قیمت 75 هزار ریال به ازای هرجعبه توزیع می شود که این امر حمایتی از نوغانداران است. وی تصریح کرد: هم اکنون در سه استان، حدود 6 هزار و500 جعبه توزیع تخم نوغان داشته ایم که پیش بینی می کنیم این رقم به مرز 9 هزار جعبه برسد. مدیر مرکز توسعه نوغانداری در استان های خراسان در ادامه از اعلام قیمت نرخ تضمینی خرید پیله در کشور خبر داد وگفت: خوشبختانه امسال قبل ازفرارسیدن فصل برداشت پیله توسط نوغانداران نرخ خرید تضمینی از سوی دولت به ازای هر کیلوگرم پیله مبلغ 181 هزار و49ریال تعیین شده که در صورت عدم خرید پیله توسط بخش خصوصی دولت نسبت به خرید اقدام خواهد کرد. سرجمعی افزود: با توجه به شرایط مناسب بازار طی چند سال اخیر پیله های تولید شده توسط نوغانداران با قیمتی بسیار مناسب تر از قیمت تضمینی توسط بخش خصوصی خریداری شده که پیش بینی می کنیم امسال نیز این شرایط بر بازار حاکم باشد.

ورود بی رویه نخ ابریشم خارجی

وی در ادامه در پاسخ به دلایل افول نوغانداری در کشور نیزگفت: ورود بی رویه وبی ضابطه نخ ابریشم خارجی به کشور یکی از مهم ترین عواملی بود که باعث شد تا نوغانداری وبه تبع آن، صنعت ابریشم کشی ما در کشور دستخوش نوسانات شدید شود. مدیر مرکز توسعه نوغانداری در استان های خراسان افزود: در کنار این معضل خشکسالی چندین ساله وخشک شدن توتستان ها واز طرفی بالا رفتن سن نوغانداران وعدم رغبت جوانان به امر پرورش، همه دست به دست هم داد تا نوغانداری در کشور تضعیف شود. مهندس سرجمعی درادامه به حمایت های مرکز توسعه نوغانداری درکشور جهت تقویت نوغانداری اشاره کرد وگفت: ثابت نگه داشتن قیمت فروش جعبه، اجرایی شدن بیمه تخم نوغان های عرضه شده و واگذاری نهال های توت اصلاح شده یارانه ای به نوغانداران، از جمله حمایت های ملموسی بوده که در سال جاری در راستای حمایت از نوغانداری انجام شده است.

تشکیل صندوق توسعه نوغانداری

این مقام مسئول تصریح کرد: اما از همه مهم تر  این که در سال جاری صندوق توسعه نوغانداری با هدف حمایت هر چه بهتر از نوغانداران تشکیل شده که به زودی برنامه ها واهداف راه اندازی آن به اطلاع نوغانداران خواهد رسید. مدیر مرکز توسعه نوغانداری در استان های خراسان در پایان افزود: امیدواریم با یک برنامه ریزی مناسب از سوی متولیان ودست اندرکاران واردات ابریشم وپیله به کشور نیاز سنجی شود وبا در نظر گرفتن تولید داخلی واردات انجام گیرد. در خور ذکر است در حال حاضر بیش از 3 هزار نوغاندار در استان های خراسان به کار پرورش کرم ابریشم مبادرت می کنند که پیش بینی می شود امسال حدود 300 هزار کیلوگرم پیله تر توسط این افراد تولید شود.