هاری در وضعیت قرمز!
وضعیت هاری در استان نگران کننده است؛ 2 هزار و527 مورد گزش و یک فوتی فقط در همین یک ماه و نیم به ثبت رسیده و خراسان رضوی دومین استان از نظر میزان حیوان گزیدگی در کشور است
بهاره موفقی/ وضعیت هاری در استان نگران کننده است! طی 10 سال گذشته میزان حیوان گزیدگی در سطح کشور و در سطح دانشگاه علوم پزشکی مشهد افزایش دو برابری یافته است؛ موضوعی که زنگ هشدار افزایش ابتلا به هاری را به صدا در آورده است و همین چند روز پیش هاری در مشهد یک قربانی گرفت! هر چند تصور رایج در بین مردم این است که ویروس هاری تنها از طریق سگ هار قابل انتقال است، اما آن طور که رئیس گروه بیماریهای واگیر دانشگاه علوم پزشکی مشهد اظهار می کند هر نوع گزش از سوی جوندگان و حیوانات اعم از وحشی و اهلی قابلیت انتقال این ویروس را دارد طوری که خطر انتقال هاری از گربه ها به مراتب بیشتر از سگ هاست.
دومین استان از نظر میزان حیوان گزیدگی در کشور
دکتر زهرا نهبندانی، رئیس گروه بیماریهای واگیر دانشگاه علوم پزشکی مشهد درباره وضعیت ویروس هاری در استان به «خراسان رضوی» می گوید: ویروس هاری از طریق حیات وحش در گردش است، گاهی به طور مستقیم از طریق گزش، خراش یا چنگ زدن هایی که خود حیات وحش برای انسان ها ایجاد می کند، به انسان منتقل می شود و گاهی این ویروس از سوی حیات وحش با آلوده کردن حیوانات اهلی به طور غیرمستقیم به انسان منتقل می شود. وی می افزاید: حیوان گزیدگی در حال افزایش است، ما دومین استان از نظر میزان حیوان گزیدگی در سطح کشور هستیم. در سال گذشته حدود 300 هزار گزش در سطح کشور داشتیم که از این میزان 18 مورد مرگ ناشی از هاری اتفاق افتاد. ابتلا به بیماری هاری مساوی مرگ است. کسی که مبتلا به بیماری هاری شود دارو و درمان ندارد. بنابراین ابتلا به هاری انسانی مساوی با مرگ است و صد درصد کشنده است. این اهمیت موضوع را نسبت به بقیه بیماری های واگیر چند برابر می کند. دکتر نهبندانی در پاسخ به این سوال که اگر هاری مساوی با مرگ است، بنابراین مراجعه فرد مبتلا به مراکز بهداشت چه تاثیری در بهبود او دارد؟ بیان می کند: هرکسی که گزش دارد و مراجعه کند، یعنی ویروس وارد بدنش شده اما عمل نکرده است چون بلافاصله آنتی بادی با دوز زیاد تزریق می شود، واکسیناسیون می شود، بنابراین به بیماری هاری مبتلا نمی شود. وی در ادامه گریزی به آمار و ارقام در این زمینه می زند و می گوید: در سال 1402 تعداد 20 هزار و 569 مورد گزش در سطح دانشگاه علوم پزشکی مشهد داشتیم و یک مورد مرگ اتفاق افتاد که مردی 52 ساله از اتباع افغانستان بود که خودش از سگ نگهبان نگهداری می کرد و توله همین سگ، او را گاز گرفته بود.
اولین قربانی هاری در سال جاری
رئیس گروه بیماریهای واگیر دانشگاه علوم پزشکی مشهد تصریح می کند: در سال 1403 تاکنون 2 هزار و 527 مورد گزش فقط در محدوده دانشگاه علوم پزشکی مشهد داشتیم و متاسفانه در تاریخ 13 اردیبهشت شاهد مرگ یک مرد 42 ساله ساکن شهر مشهد بودیم. دکتر نهبندانی در پاسخ به این سوال که چرا آمار هاری افزایش یافته است، بیان می کند: در سال 1393 ما 9 هزار و 300 مورد حیوان گزیدگی داشتیم که این میزان در سال 1402 به 20 هزارو 569 مورد رسیده است. با مقایسه این آمار ملاحظه می کنید میزان حیوان گزیدگی در دانشگاه علوم پزشکی مشهد دو برابر شده است. البته در سطح کشور طی 10 سال گذشته این میزان نیز دو برابر شده است،چون جمعیت حیوانات اعم از اهلی و وحشی افزایش یافته و انسان ها وارد محل سکونت حیوانات شدند و خانه های خود را در زیستگاه حیوانات ساختند. استفاده از حیوان نگهبان در باغ ویلاها و... نیز مزید بر علت شده است.
نمونه گیری از تمام گربه های مشکوک به هاری مثبت شده است
رئیس گروه بیماریهای واگیر دانشگاه علوم پزشکی مشهد در توضیح جزئیاتی بیان می کند: با توجه به این که تعداد گربه ها خیلی زیاد است، معمولا افراد ممکن است تصور این را نداشته باشند که هاری از طریق گربه هم منتقل می شود، در گربه هایی که مبتلا به هاری هستند علایم به صورت تهاجمی بروز نمی کند، گربه ای که هاری دارد بیشتر ضعیف و بی رمق و بی حال است، درحالی که در گاو، اسب، گوسفند و سگ بیشتر تهاجمی است. از سال گذشته تاکنون هرچه گربه مشکوک به هاری به مراکز ما مراجعه کردند و مورد نمونه گیری قرار دادیم، از لحاظ ابتلا به هاری مثبت بوده است. بنابراین خطر انتقال هاری از گربه ها به مراتب از سگ ها بیشتر است.
توصیه های پزشکی در پیشگیری از هاری
دکتر نهبندانی در توصیه هایی برای پیشگیری از هاری بیان می کند: در صورت هر نوع خراش، هر نوع گزش از سوی هر نوع حیوان؛ اعم از حیوانات وحشی یا اهلی (چه سگ های خانگی و تزیینی و چه حیوانات خانگی مثل گاو، گوسفند، اسب و...که در حالت عادی نباید گاز بگیرند)، اشخاص در کمترین فاصله زمانی موضوع را با مرکز بهداشتی درمیان بگذارند و به مرکز درمانی پیشگیری از هاری مراجعه کنند. این مراکز در سطح شهر مشهد و سایر شهرستان های ما 24 ساعته و شبانه روزی آماده پاسخگویی است و کلیه خدمات ما در این مراکز رایگان است.وی می افزاید: این اقداماتی که در مراکز ما انجام می شود منجر می شود که حتی اگر فرد آلوده به ویروس هاری شده باشد، با تزریق سرم جلوی انتشار ویروس و ابتلای به هاری را در فرد می گیریم. وی می افزاید: همچنین مطمئن نباشید سگ نگهبان، سگ گله و...خود را به این دلیل که سال گذشته واکسن زدید، در حال حاضر اگر شما را مورد گزش یا خراشیدگی قرار داد دیگر نیازی به مراجعه به مراکز درمانی ندارید. شاید طی گردش های روزانه خود یا طی تماس با حیوانات دیگر آلوده شده باشد یا شاید در گردش های روزانه خود در طبیعت طعمه ای را خورده باشد یا جایی را از طریق دهانش لمس کرده باشد که این ویروس وارد دهانش شده است، بنابراین درصورت مشاهده هر نوع رفتار غیرعادی از سوی حیوان خانگی، سگ نگهبان، سگ گله و حیوانات تزیینی حتما به نزدیک ترین مراکز درمانی مراجعه کنید. وی تصریح می کند: بنابراین به دلیل این که زمان مواجهه حیوانات با موارد آلوده به ویروس هاری و گزش ها مشخص نیست، انجام واکسیناسیون هاری در حیوانات اعم از سگ های نگهبان، خانگی و تزیینی نمی تواند تضمینی برای ابتلا نشدن به هاری در حیوان باشد. دکتر نهبندانی در ادامه توصیه ها می گوید: خیلی از گزش های ما در حین غذا دادن و آب دادن به حیوانات اتفاق افتاده است. بیشترین گزش در میان نوجوانان پسر است. توصیه می کنیم اصلا به حیوانات پرسه زن و رها در خیابان نزدیک نشوند. از غذا دادن به آن ها اکیدا خودداری کنند و اگر حیوان خانگی خودشان دچار رفتار غیرعادی شد به نزدیک ترین مرکز بهداشت یا دام پزشکی مراجعه کنند.