مسعود حمیدی/ دولت نوزدهم فروردین با تأخیر یک ماهه، بخش دوم لایحه بودجه 1403 را تقدیم مجلس کرد اما انتشار آن با تأخیر یک هفته ای انجام شد. تفاوت عمده بودجه امسال با سال های گذشته نحوه رسیدگی به آن است که در گزارش های مورخ 9 بهمن با عنوان«جعبه سیاه بودجه 1403 استان‎ها» و 16 بهمن سال گذشته با عنوان «قفل بر بودجه استان ها!» به بررسی ابعاد این تغییر رویه مجلس و آثار آن بر بودجه استان ها پرداخته ایم. امسال رسیدگی به بخش دوم بودجه که برای ما در استان خراسان رضوی مهم ترین بخش بودجه است و مربوط به بودجه عمرانی استان ها و پروژه های ملی و استانی است، در صحن علنی مجلس صورت می گیرد با این تفاوت که سقف و کف بودجه ها در بخش دوم لایحه با توجه به مصوب شدن کلیات بودجه 1403 غیرقابل تغییر است و تنها می توان منابع ردیف ها را از پروژه ای به پروژه دیگر یا از استانی به استان دیگر تغییر داد که به یک لحاظ شفاف شدن عدالت بودجه ای را می تواند در پی داشته باشد و از سوی دیگر انگیزه نمایندگان استان ها برای مطالبه عدالت بودجه ای و جذب منابع برای اتمام پروژه های عمرانی استان بسیار حائز اهمیت خواهد بود.

 

کاهش سهم استان از اعتبارات عمرانی کشور

بودجه استان خراسان رضوی که دربرگیرنده اعتبارات هزینه ای و عمرانی است در لایحه بودجه 1403 که در جدول شماره 10 منتشرشده بالغ بر 10 هزار و 935 میلیارد تومان است که از این مبلغ بیش از 2869 میلیارد تومان مربوط به اعتبارات هزینه ای و 7 هزار و 499 میلیارد تومان نیز مربوط به بودجه عمرانی است. بودجه عمرانی استان در لایحه بودجه 1403 نسبت به مصوب بودجه 1402 افزایش 38 درصدی داشته که با توجه به افزایش 43 درصدی بودجه عمرانی کل کشور عقب تر بوده و افزایش کمتری داشته است. علاوه بر این سهم استان از کل اعتبارات عمرانی مصوب سال 1402 بیش از 5.1 درصد بوده ولی در لایحه بودجه 1403 سهم استان به 4.9 درصد کاهش پیداکرده است. البته میزان تخصیص اعتبارات عمرانی بودجه 1402 استان وضعیت مطلوبی نداشته که در گزارش روز گذشته با عنوان «فرونشست بودجه عمرانی خراسان رضوی» به آن پرداخته ایم.

همان طور که در گزارش های پیگیرانه بارها عنوان کردیم استان خراسان رضوی به زعم مدیران دولتی و کارشناسان بودجه ای و اقتصادی در حوزه های زیرساختی که بخش اصلی و عمده بودجه عمرانی برای جبران و توسعه زیرساخت ها مصوب می شود، از شاخص های متوسط کشور بسیار پایین تر است. در جدول طراحی شده زیر می توان جایگاه استان را در سه شاخص مهم برخورداری از زیرساخت های آزادراهی، بزرگراهی و بهداشت و درمان ملاحظه کرد که در هیچ کدام از این شاخص ها رتبه استان مناسب نیست و پروژه های عمرانی تدوین شده برای جبران این عقب ماندگی به رغم تمامی وعده ها بعد از گذشت بیش از یک دهه هنوز به سرانجام نرسیده اند و این کاهش سهم استان از اعتبارات عمرانی بیانگر آن است که دولت عزمی برای جبران این عقب ماندگی ها ندارد که در گزارش آتی به صورت تفصیلی به بررسی ابعاد بودجه در حوزه های مختلف خواهیم پرداخت.

 

 افزایش 87 درصدی مالیات ستانی از استان

دولت همچنین در بخش جداول کلان منابع استانی که به موضوع درآمدهای دولت در استان‌ها می پردازد، در نظر دارد در سال 1403 بیش از یک میلیون و 73 هزار میلیارد تومان مالیات از مؤدیان مالیاتی استان ها اخذ کند که نسبت به سال گذشته رشد 75 درصدی را نشان می دهد. بر همین اساس دولت سهم مؤدیان مالیاتی استان خراسان رضوی را از درآمدهای مالیاتی دولت در سال 1403 بیش از 37 هزار و 3 میلیارد تومان برآورد کرده و در لایحه بودجه گنجانده است که این میزان نسبت به مصوب و مالیات ابلاغی استان در سال 1402 که معادل 19 هزار و 760 میلیارد تومان بوده، افزایش بیش از 87 درصدی را نشان می دهد که این رقم در مقایسه با متوسط افزایش درآمدهای مالیاتی کشور 12 درصد بالاتر است. البته مؤدیان مالیاتی استان در سال گذشته 2 هزار میلیارد تومان بیش از مالیات ابلاغی برای دولت درآمدزایی کرده اند اما عایدی از درآمدزایی نصیب استان نشده است و حال دولت در نظر دارد در سال جاری فشار مالیاتی مضاعف تری را به مؤدیان مالیاتی خراسان رضوی بیاورد درحالی که هیچ کدام از وعده های خود را برای تخصیص اعتبارات عمرانی جهت تکمیل پروژه های عمرانی زیرساختی استان محقق نکرده و 40 درصد بودجه عمرانی سال گذشته را تخصیص نداده است.