در گفت و گو با مدیرعامل سازمان پارک ها و فضای سبز شهرداری مشهد بررسی شد
تعداد بازدید : 4
سایه کم آبی بر فضای سبز مشهد
بهاره موفقی/ محدودیت منابع آبی بر توسعه و کیفیت پوشش گیاهی فضای سبز مشهد چنان سایه انداخته است که مدیرعامل سازمان پارک ها و فضای سبز شهرداری مشهد درباره آن ادعا می کند: «مجبور هستیم طی دو سال آینده روند رشد و توسعه فضای سبز را محدود کنیم». بحران آب نه تنها روند توسعه فضای سبز مشهد را محدود کرده ، بلکه منجر به کاهش کاشت گل های فصلی، حذف چمن و جایگزینی آن با پوشش های گیاهی دیگر در برخی از نقاط و میادین شهر شده است. از طرف دیگر، استفاده از گونه های کم نهاده در فضای شهری گزینه چندان کارآمدی برای جبران محدودیت های ناشی از کمبود منابع آبی نیست؛ چراکه این گونه ها رشد خیلی کمی دارند و سطح برگ آن ها به کندی افزایش می یابد، این در حالی است که در داخل شهرها برای تصفیه هوا نیاز به آن دسته از پوشش های گیاهی است که سطح برگ آن ها گسترده باشد.
محدودیت منابع آبی؛ بزرگ ترین چالش توسعه سرانه فضای سبز
حسین مختاری، مدیرعامل سازمان پارک ها و فضای سبز شهرداری مشهد در پاسخ به این سوال که راهکارها برای جبران کمبود سرانه فضای سبز در مناطقی که سرانه فضای سبز کمتری نسبت به دیگر مناطق دارند، می گوید: یکی از مشکلات موجود محدودیت منابع آبی است. بارندگی ها طی چند سال اخیر کاهش یافته و ظرفیت سدهای ما تقریبا زیر 10 درصد است؛ موجودی سد طرق، دوستی، کارده و ... از طرفی هم نزولات جوی چندان خوب نیست و منابع آبی زیرزمینی ما دچار مشکلاتی شده است. بنابراین برای توسعه فضای سبز شهری و افزایش سرانه باید در زمینه تامین منابع آبی فکر جدی کنیم. وی می افزاید: در سال جاری با همکاری شورای شهر مشهد و پشتیبانی شهردار حدود 5 هزار میلیارد تومان پروژه فقط به تامین منابع آبی اختصاص یافت که در حوزه فضای سبز طی 20 سال گذشته بی سابقه است. بحث منابع آبی را روی پساب متمرکز می کنیم. استنباط ما این است که پایدارترین نوع آب همین پساب است. مختاری ادامه می دهد: در این راستا چند قرارداد خیلی خوب بستیم؛ یک قرارداد 25 ساله با شرکتی به نام فراسان که این شرکت در قرارداد با شرکت آب منطقه ای است. بدین صورت که در سال 2/11 میلیون مترمکعب پساب را برای 25 سال آینده شهرداری با مبلغ هزار و 500 میلیارد تومان خریداری کردیم. از طرفی، برای انتقال این پساب خریداری شده، یک قرارداد خط انتقال با قرارگاه خاتم الانبیا به مبلغ هزار و 400 میلیارد تومان بستیم که شورا آن را تصویب کرد. خط انتقال با حضور استاندار و فرمانده قرارگاه خاتم در انتهای اسفند سال گذشته کلنگ زنی شد. مختاری خاطرنشان می کند: هم اکنون در مرحله شروع عملیات کلنگ زنی و افتتاح آن هستیم. این قرار داد دو ساله است. با این خط پساب را به غرب مشهد منتقل می کنیم.
کلنگ زنی تصفیه خانه آزادی در اواخر فروردین یا اوایل اردیبهشت
مختاری در توضیح جزئیات بیشتر درباره راهکارهای تامین منابع آبی برای توسعه فضای سبز می گوید: 5 تصفیه خانه داریم که یکی از آن ها مشغول کار است و 4 تصفیه خانه دیگر شامل تصفیه خانه های آفتاب، آزادی، کالبرت التیمور و سیدی است. وی می افزاید: تصفیه خانه سیدی به دلیل مشکلاتی که با آقای ثابت داشتیم چندین سال متوقف بود، اما نهایتا توانستیم با ایشان توافق کنیم و تصفیه خانه را در تملک خودمان در بیاوریم. تصفیه خانه سیدی در نوبت چاپ آگهی مناقصه است و تا اوایل هفته آینده در دسترس شرکت ها برای پیشنهاد قیمت خواهد بود. پیمانکار در حال تکمیل آن است و پیشرفت آن بالای 50 درصد است. این پنج تصفیه خانه فاضلاب خام را می گیرند و پساب بیرون می دهند. مختاری خاطرنشان می کند: با احداث این تصفیه خانه ها، پسابی که از شرکت فراسان خریدیم و خط انتقالی که اجرا کردیم، در واقع تامین منابع آبی پایداری را برای شهر مشهد طی دو سال آینده تدارک دیده ایم. این ها مازاد بر حدود 50 حلقه چاهی هست که داریم. بخشی از منابع آبی ما هم از سدها بود که صفر شد. طی دو سال آینده مجبور هستیم روند رشد و توسعه فضای سبز را فعلا محدود کنیم. مدیرعامل سازمان پارک ها و فضای سبز شهرداری مشهد درباره احداث تصفیه خانه آزادی بیان می کند: ظرفیت تصفیه خانه آزادی 140 لیتر بر ثانیه است. این پروژه اواخر فروردین یا اوایل اردیبهشت کلنگ زنی خواهد شد. پروژه خط انتقال و تصفیه خانه آزادی با قرارگاه خاتم الانبیاء است. وی در پاسخ به این سوال که این پروژه ها چه زمانی به اتمام خواهند رسید، می گوید: این پروژه ها 18 ماهه است. البته 6 ماه مهندسی دارد چون قراردادها ای پی سی است و باید طراحی شود که فکر می کنم این کار زودتر انجام شود. 18 ماه دوره ساخت است که درمجموع دو سال می شود.
کاهش کاشت گل های فصلی در حوزه فضای سبز
مختاری در اشاره به راهکارهای دیگر برای رفع محدودیت های منابع آبی برای توسعه فضای سبز می افزاید: کمبود منابع آبی با پیش بینی هایی که در کل دنیا می شود، یکی از مشکلات جدی شهرها در تامین آبی فضای سبز خواهد بود. بنابراین هم باید آب تامین کنیم و هم باید از آب به نحو اکمل و بهتر استفاده کنیم. یکی از بحث های ما در این راستا تغییر الگوهای کشت است. از امسال در حوزه فضای سبز یک سری اعتبارات را گذاشتیم که عنوان ردیف اعتبارات آن «اصلاح الگوی کشت» است. وی در توضیح جزئیات بیشتر تصریح می کند: چمن یک سری نقاط مثل میادین بزرگ را می توانیم حذف کنیم که اگر چمن آن را حذف و به جای آن گونه درختی کم آب استفاده کنیم، چندان اتفاقی نمی افتد. همکاران ما در مناطق درحال انجام این کار هستند، بدین صورت که هر جا دید کمتری یا نیاز کمتری دارد و اتفاق خاصی را رقم نمی زند، این ها را باز طراحی می کنند. برای این منظور اعتبارات خوبی را گذاشته ایم. این طرح تغییر الگوها از خرداد سال گذشته شروع شد. در سال 1403 هم فکر می کنم 50 میلیارد تومان ردیف اعتباری برای آن گذاشته اند. سال گذشته فکر می کنم 16 یا 18 میلیارد برای این موضوع در نظر گرفته بودند. همچنین درحال کم کردن کاشت گل های فصلی هستیم، چون آب زیادی مصرف می کنند. سال گذشته فکر می کنم 3 یا 4 هکتار گل های فصلی را از جاهایی که ضروری نبود، کم کردیم. مختاری ادامه می دهد: از طرف دیگر، مطالعاتی را درباره گونه هایی که نیاز آبی کمتری دارند، انجام دادیم. دفترچه ای درست کردیم و این را به مناطق ابلاغ کردیم. در حال کار روی تکثیر آن هم هستیم. ما این کار را در کمربند جنوبی و شمالی از سال ها قبل شروع کرده ایم. در حوزه کمربند، قطعات 100 هکتاری توتستان، سنجد، بادام کوهی، پسته وحشی، زرشک خوردنی، ارغوان و ...گونه های کم آبی هستند که در کمربند کار کردیم. منتهی در داخل فضای شهری یک سری محدودیت های بیشتری وجود دارد که در داخل شهر هم ان شاءا... انجام خواهیم داد. وی در توضیح جزئیات می گوید: یک شکاف اساسی وجود دارد. غالبا گونه های کم نهاده و کم نیاز در داخل شهر رشد خیلی کمی دارند. سطح برگشان خیلی دیر افزایش می یابد، درحالی که در داخل شهرها نیاز داریم سطح برگ زیاد باشد که بتواند آلایندگی هوا را در خودش جذب و این گازها را تصفیه کند. گونه های کم نهاده به خصوص سوزنی برگ ها سطح برگی ندارند، در نتیجه چندان موثر نیستند. بنابراین شکافی که وجود دارد، این است که اگر به سمت گونه های کم نهاده برویم، ذاتا سطح برگ ها را در آینده از دست خواهیم داد . خیلی ها معتقد هستند این ها را با همین مدل حفظ و تامین آب کنیم یا روش های آبیاری را خیلی اصلاح کنیم که با حداقل آب مورد نیاز رشد کنند.
شهرداری هزینه آبیاری درختان مقابل منازل را عهده دار می شود
مختاری علاوه بر کمبود منابع آبی، در اشاره به چالش های دیگر در حوزه فضای سبز می گوید: در خیابان های فرعی دو مسئله مهم کار ما را تهدید می کند. یکی بحث های ساخت و ساز است که به درختان خیلی خسارت وارد می شود. علت هم این است که غالبا طرح تفصیلی عوض شده و تراکم ها تغییر کرده است. برای این منظور آیین نامه هایی را تهیه کردیم که درختانی که این گونه هستند به ساختمان ها پیشروی طولی ندهند. این موارد را در کمیسیون ماده 7 تصمیم گرفتیم. لاجرم چیزی که می بینم این است که در خیابان های فرعی، درخت مقابل پارکینگ قرار می گیرد، چون طرح جدید است. تا حد امکان اجازه نمی دهیم هیچ درختی قطع شود لاجرم طی این سال ها می بینم این موارد خیلی خسارت می زند. وی ادامه می دهد: از طرفی، با گرانی آب مردم درخت های مقابل منازل را کمتر آب می دهند. ما برای کمک به شهروندان یک پتانسیل تشویقی هم در فیش های نوسازی و عوارض سالانه شان منظور کرده ایم که اگر درختان مقابل منازلشان را آب بدهند و در سامانه سازمان جامع پارک ها اعلام کنند تا ما بازدید انجام دهیم،بخشی از هزینه های آب را که برای آبیاری استفاده کرده اند، به آن ها برمی گردانیم.
ارسال دیدگاه
ضمن تشکر از بیان دیدگاه خود به اطلاع شما رسانده می شود که دیدگاه شما پس از تایید نویسنده این مطلب منتشر خواهد شد.
