ماجرای شیر نحیف باغ وحش مشهد
محیط زیست استان: سوءتغذیه دلیل لاغری «ریشا» نیست بلکه این شیر دچار بیماری انگلی شده است
بهاره موفقی/ طی روزهای اخیر، عکسی از وضعیت جسمانی نامساعد یک شیر به نام «ریشا» در باغ وحش مشهد در فضای مجازی خبرساز شد که واکنش مردم و رسانه ها را برانگیخت. با توجه به سابقه باغ وحش وکیل آباد مشهد در ماجراهای «ارس»، مرگ هفت توله ببر و تلف شدن یک قلاده شیر نر، قوچ، گراز و یک راس گوزن و... این اتفاق نیز بار دیگر توجه اذهان عمومی را به سمت خود جلب کرد و حساسیت آحاد مردم به ویژه مدافعان حقوق حیوانات را برانگیخت. پیرو این اتفاق، در اذهان عمومی این شائبه شکل گرفته بود که شیرِ باغ وحش مشهد به دلیل سوءتغذیه دچار چنین وضعیتی شده است؛ وضعیتی که البته کارشناس بیماریهای حیات وحش اداره کل حفاظت محیط زیست خراسان رضوی آن را رد و اعلام میکند که سوءتغذیه دلیل لاغری «ریشا» نیست بلکه این شیر دچار بیماری انگلی شده است.
لاغری «ریشا» ناشی از سوء تغذیه نیست
علیرضا بنی اسدی، کارشناس بیماریهای حیات وحش اداره کل حفاظت محیط زیست درباره وضعیت شیر باغ وحش مشهد به «خراسان رضوی» می گوید: این شیر تحت درمان است؛ نزدیک یک هفته است که درمان آن شروع شده است. قبل از این با عنوان دیگری باز تحت درمان بوده است. این شیر بیماری انگلی داشته و قبلا نمونه خون گرفته شده و نتیجه آن مثبت بوده است. آخرین درمان انگلیاش دهم و یازدهم همین ماه بود. قرار شده دوباره از آن نمونه بگیریم. از دلایل لاغر بودن این شیر این است که ذاتا لاغر است و به دلیل بیماری انگلی لاغرتر شده است. اینکه میگویند مشکل این شیر ناشی از سوءتغذیه است را رد میکنم. وی در پاسخ به این سوال که آیا علت دچار شدن «ریشا» به بیماری انگلی ناشی از آلودگی در محیط باغ وحش بوده است یا خیر؟ می گوید: همین که آنتی بیوتیک تراپی میشود این عفونت تشخیص داده شده و احتمالا عفونتی در خونش بوده است که البته می تواند تحت تاثیر همان بیماری انگلی باشد. وی در پاسخ به این سوال که اگر مراقبت ها کافی بوده است، چرا حیوان دچار بیماری انگلی شده است، می گوید: آنچه مشکوک به نظر می رسد این است که این حیوان دچار کمبود شده و به گنده خواری روی آورده است که در گوشتخواران مرسومتر است که مدفوع خواری میکنند. این شک وجود دارد که این حیوان در اثر کمبودی که وجود داشته، از این طریق مبتلا شده است. وی در پاسخ به درخواست خبرنگار خراسان مبنی بر تشریح دلایل این کمبود، ادامه می دهد: فکر نمیکنم تغذیه خیلی متعادل باشد و کمبود تغذیه هست، اما ممکن است کمبود ویتامین ها و... وجود داشته باشد که ممکن است برخی از حیوانات را به این سمت بکشاند. غذادهی به وسیله پرسنل انجام میشود و کوتاهی نبوده است، بحث گنده خواری در اثر کمبود مواد معدنی و املاح و ویتامینها در اثر احتمالا بالانس نبودن تغذیه است که با توجه به تحت درمان بودن گونه، همزمان با آنتی بیوتیک تراپی، ویتامینهای مختلف هم تزریق شده و در دستور کار است. بنی اسدی در پاسخ به این سوال که آیا آلودگی فراگیری در باغ وحش وجود دارد یا خیر، میگوید: ما چنین چیزی را در نظارتهایمان تشخیص ندادیم و مشکلات بهداشتی مشاهده نکردیم. وی در پاسخ به این سوال که آیا باغ وحش مشهد قصوری در وضعیت جسمانی «ریشا» داشته است یا خیر، می گوید: بر اساس مشاهداتمان چنین چیزی را تشخیص ندادیم.
وضعیت جسمانی «ریشا»؛ نه شکننده و نه پایدار
جواد رستمی، مدیر باغ وحش مشهد نیز درباره وضعیت این شیر به «خراسان رضوی» می گوید: دامپزشکی زیرنظر سازمان محیط زیست در جریان هستند که این شیر از بچگی هر 4 تا 5 ماهی دچار این وضعیت می شود و مجددا خوب می شود. هیچ کس متوجه نشد. حتی ما با بیمارستان مهر قرارداد داریم که هر وقت حیوان دچار بیماری میشود، آن را بیهوش میکنیم و آزمایشها را انجام می دهیم، اما کسی متوجه نمیشود. وی در پاسخ به این سوال که چرا با وجود این وضعیت تاکنون تدبیری اندیشیده نشده است، اظهار میکند: حرف زیاد است. شما حیوان را از نزدیک نگاه کنید و با عکسی که از او گرفته اند، مقایسه کنید. حیوان وقتی دراز میکشد دندههایش دیده میشود. این شیر جثه و قدش از شیرهای دیگر درشت تر است. شیر و ببر هر چقدر کشیده تر باشد، خودش را ضعیف تر نشان میدهد. وی در پاسخ به این سوال که وضعیت جسمانی این شیر در حال حاضر چگونه است، می گوید: فقط میتوانم بگویم تشریف بیاورید و از نزدیک وضعیت جسمانی این شیر را ببینید و با عکسی که انداخته اند، مقایسه کنید که آیا یکسان است یا خیر؟
کوروش هنرمند، دامپزشک باغ وحش مشهد نیز درباره وضعیت این شیر می گوید: اسم این شیر «ریشا» با نژاد آفریقایی است که در مشهد متولد شد. این حیوان در سه تا چهار سال آخر عمرش همیشه لاغر و دچار سوءهضم بوده است. این موضوع در فصل تولیدمثل گربه سانان که معادل فصل سرد و حتی فروردین ماه سال بعد میشود، نمود بیشتری پیدا میکند چون بهشدت مشغول جفت گیری هستند. یعنی تعداد جفت گیری همین شیر گاهی متجاوز از 30 بار در روز می شود. وی درباره فرایند درمان «ریشا» می افزاید: ده روز قبل درمانش را شروع کردیم. سعی کردیم یک سری ذخایر بدنی اش را فراهم کنیم تا به مرحله ای برسانیم که این حیوان برای بیهوشی آماده شود. تمام تلاش مان این بود یکشنبه این کار انجام شود، اما نشد. بنابراین دوشنبه یا سه شنبه این حیوان قطعا بیهوش می شود و نتایج مشخص خواهد شد که ادامه درمان به چه شکل است. وی ضمن اشاره به اینکه «ریشا» دچار بیماری انگلی است، در پاسخ به چگونگی ارزیابی وضعیت جسمانی «ریشا» می گوید: نه میتوانم بگویم وضعیت جسمانی اش شکننده است و نه پایدار. آنچه به وضوح میتوانم بگویم این است که طی ده روز درمانی که برای این حیوان انجام دادیم، هیچ قدمی رو به عقب برنداشتیم و از لحاظ توان بدنی و رفتاری رو به جلو است.