
گزارشی میدانی از فروش کالای قاچاق در بازار لوازم خانگی مشهد
تعداد بازدید : 21
قاچاق فروشی در بازار لوازم خانگی
غلامی/ کالای خارجی که بهصورت قاچاق واردشده است، در بازار لوازمخانگی مشهد بدون تضمین به فروش میرسد و بعضی مشتریان نیز با تکیه بر اعتبار برندها با هزینۀ بیشتر کالایی را می خرند که پشتوانه ای ندارد. آنچه جلب توجه می کند، وجود بعضی اجناس خرد مانند وسایل آشپزخانه است که کالای خارجی آن با قیمتی بیشتر از مشابه ایرانی آن به فروش می رسد. در کنار رکود در بازار لوازم خانگی این اتفاق می تواند عاملی مهم برای ضربه به تولیدات داخلی باشد.
فروش کالای قاچاق بدون گارانتی
جلوی درِ اصلی یکی از مجتمعهای تجاری که مرکز فروش انواع لوازمخانگی در مشهد است ایستادهام. رفتوآمد بسیاری در آن وجود ندارد و چند وانت به امید اینکه کسی خریدی انجام دهد و فرصت حمل برای آنها فراهم شود، باکمی فاصله از ورودی مجتمع پارک کردهاند و رفت و آمدها را زیرنظر دارند. ساعت از 10 صبح گذشته است؛ تقریبا تمام مغازهها شروع به کار کرده اند. در یکی از فروشگاههای لوازم برقی از فروشنده می پرسم برای وسایل برقی ویژه آشپزخانه، چه برندی را پیشنهاد می دهد که او پاناسونیک، میگل و بوش را پیشنهاد می کند و می گوید همه این کالاها تحت لیسانس چین هستند. این در حالی است که صاحب فروشگاه دیگری به قاچاق بودن کالاهایی با برند بوش و آزُر اشاره می کند و میگوید هرچند کیفیت خوبی دارد اما چون قاچاق است تضمین ندارد و وقتی از او می پرسم، شما از همه این چند موردی که ذکر کردید دارید، جواب میدهد بله هرکدام را بخواهید، دارم. به چند مغازۀ ویژۀ لوازم آشپزخانه نیز سر میزنم و وقتی فروشنده متوجه میشود که برای قیمت سختگیر نیستم، برای سرویس قابلمه پیشنهاد یک سرویس آلمانی را می دهد و وقتی از اصل بودنش سؤال میکنم، می گوید: «خیالت راحت، کیفیتش هم خیلی بهتر از جنسهای دیگر است.» در یک مغازه فروش ظروف چینی متوجه چند سرویس میشوم که در بالاترین قسمت ویترین قرار دادهشده است. از صاحب مغازه درباره کیفیت و قیمت آنها سؤال میکنم که در جواب چند بار تأکید می کند آنها را از قبل داشته و دو سرویس آن آلمانی اصل است و قیمت یک سرویس چینی ششنفره آن 55میلیون تومان است.
تایلند و فرانسه در ظروف آشپزخانه
به بازدیدم ادامه میدهم و این بار سراغ لوازم ریز آشپزخانه میروم که فروشگاهی تعداد زیادی از آنها را در قفسهای بیرون از مغازه چیده است، ظرفهای شیشهای مخصوص نگهداری حبوبات و ظرفهایی برای استفاده در یخچال؛ اما آنچه تعجبآور است این است که روی کاغذ قیمت اولی نوشتهشده است: بانکه شیشهای تایلندی اصل و ذیل قیمت دومی ذکر شده است: ظرف یخچالی فرانسه! درباره هر دو از فروشندهها سؤال میکنم و آنها با اعتماد کامل مدعی هستند این ظروف از خارج از کشور آورده شده است. این موضوع در مورد بسیاری از سرویسهای قاشق و چنگال و چاقوهای آشپزخانه هم صدق میکند و فروشندهها آنها را وارداتی میدانند. البته وارداتیهایی که کاغذ گارانتی ندارد.
جولان کالای قاچاق در فضای مجازی
به منظور پیگیری موضوع با رئیس اتحادیه لوازم خانگی صحبت کردم و مواردی از فروش لوازم غیرایرانی و قاچاق را در فروشگاه ها مطرح کردم. ابنالرضا در پاسخ با اشاره به نظارت اتحادیه در بازار گفت: 90 درصد فروش لوازم خانگی قاچاق در فضای مجازی صورت می گیرد و فروش مستقیم و علنی در بازار قابل توجه نیست. وی افزود: البته بعضی موارد هم داریم که تولیدکننده ایرانی کالایش را در کارتن خارجی فروخته است ما چنین موردی داشتیم و بعد از جمعآوری کالا متوجه این عمل شدیم.
فروش بدون گارانتی تخلف است
در گفتوگو با ابن الرضا، به این نکته اشاره کردم که در بازدید میدانی شاهد وجود کالاهای بدون گارانتی در فروشگاهها بودهام و فروشنده مستقیما به قاچاق بودن آن اذعان داشته است؛ اما وی در جواب گفت: این افراد ادعای داشتن کالا را دارند چون نظارت ما بر انبارها بسیار شدید است، هر هفته یک یا دوبار با همکاران اداره صمت در انبارهای لوازم خانگی حضور داریم. داشتن آن کالا مهم است. هماکنون سرمایهگذاری کردن روی کالا بسیار سخت شده است؛ چون حجم مبلغ کالا بالاست اگر کسی مدعی شود مقداری کالا در انبارش دارد قابلقبول نیست چون مثل قبل نیست که با 50 یا 100 میلیون تومان تعداد زیادی اقلام را در انبار داشته باشند. اکثر صاحبان مغازه خریدهایشان را دانه به دانه انجام میدهند. چون به دلیل رکود در بازار، فروش کالا بسیار سخت شده است.
تولید در ایران فروش به اسم ترکیه
ابن الرضا همچنین مدعی شد به دلیل نظارت زیاد بر بازار فروشندهها جرئت قراردادن کالاهای قاچاق را در دکور مغازههایشان ندارند. در مورد برند آزُر پرسیدم و وی گفت: تولیدات برند آزُر همه در داخل کشور و در مناطق آزاد تولید میشود، این که بگویند از ترکیه میآید، درست نیست. ممکن است قطعات از ترکیه وارد شود ولی مونتاژ آن در ایران انجام میشود هر چند به نام ترکیه میفروشند. رئیس اتحادیه لوازم خانگی تصریح کرد: بااینحال، اگر فروشندهای کالایی اعم از ایرانی یا خارجی را بدون گارانتی بفروشد، متخلف است و مشتری امکان مراجعه به اتحادیه را دارد و ما پیگیری خواهیم کرد.
تأیید وجود کالای قاچاق در بازار
پس از آن با معاون بازرسی و نظارت سازمان صمت نیز مصاحبه داشتم و درباره چرایی وجود کالاهای خارجی و قاچاق سوال کردم. بیاتی در پاسخ با تأیید وجود کالای قاچاق در بازار گفت: کالاهای خارجی در بازار قاچاق است مگر اینکه از محل فروش مزایدهای اموال تملیکی باشد.
استان ما مبدأ ورود قاچاق نیست
وی افزود: در بحث لوازم خانگی، ما با توجه به امکاناتی که داریم، اقداماتمان را انجام میدهیم. و در حوزه برخورد با قاچاق لوازم خانگی در کشور در جایگاه دوم هستیم. یعنی از لحاظ تعداد پرونده قاچاق تنظیم شده استان در هفت ماه گذشته جایگاه دوم را در کشور دارد. در تعداد بازرسی نیز در کشور سوم هستیم. بیاتی اظهار کرد: استان ما مبدأ ورود کالای قاچاق نیست و با وجود داشتن مرز مشترک با افغانستان و ترکمنستان از این مرزها ورود کالای قاچاق نداریم. ورود کالاهای قاچاق بیشتر از جنوب و غرب اتفاق میافتد و تتمۀ آن به استان ما میرسد و تا زمانی که کالایی وارد چرخۀ تجاری نشده است، ما نمیتوانیم نظارتی داشته باشیم بعضاً مسافرها به صورت انفرادی و به اسم خرید شخصی با خود کالایی به صورت خرده بار میآورند و ممکن است جمع شود و به فروشگاهها برسد. با این حال، ما اقدامات خودمان را بر اساس امکاناتمان داریم.