مشهد، رتبه نخست ذرات معلق در بین 27 شهر!
علوم پزشکی: در جمعیت بالای 30 سال، 1891 فقره مرگ و میر در مشهد منتسب به بحث ذرات معلق است
بهاره موفقی/ غلظت ذرات معلق هوای مشهد نه تنها از میزان استاندارد جهانی فاصله زیادی دارد، بلکه از 27 شهر دیگر کشور که وزارت بهداشت غلظت ذرات معلق هوای آنان را نیز بررسی کرده، پیشی گرفته و رتبه نخست را به خود اختصاص داده است. این آمار زنگ خطری جدی برای هوای مشهد محسوب می شود، البته به این معنا نیست که مشهد آلوده ترین هوا را در بین دیگر شهرهای کشور دارد، بلکه در زمینه غلظت ذرات معلق وضعیت وخیمی دارد، به طوری که بر اساس گزارش وزارت بهداشت، 1891 فقره مرگ و میر مشهد منتسب به ذرات معلق هوای این شهر است. به گزارش «خراسان رضوی»، چندی پیش خبری منتشر شد مبنی بر ادعای نماینده مردم مشهد و کلات در مجلس شورای اسلامی در این باره که مشهد آلوده ترین شهر کشور است، در نتیجه پیگیری های ما از مسئولان دانشگاه علوم پزشکی مشهد و محیط زیست، صحت و سقم این که مشهد آلوده ترین شهر کشور است، تکذیب شد، اما بر اصل این که غلظت ذرات معلق در هوای مشهد بیشتر از دیگر شهرهای کشور است، صحه گذاشته شد، آن طور که مدیر سلامت محیط و کار دانشگاه علوم پزشکی مشهد می گوید: «گفته های این مقام مسئول درست است، اما این اظهارات بر اساس ذرات معلق هوای مشهد به عنوان یک قسمت از شاخص اعلام وضعیت آلودگی هواست.»
70 روز هوای ناسالم در مشهد؛ از ابتدای سال تاکنون
زیبا معظمی فرد، رئیس اداره ارزیابی زیست محیطی و آلودگی هوا و تغییر اقلیم محیط زیست استان در پاسخ به این سوال که آیا بر اساس اعلام نماینده مردم مشهد در مجلس شورای اسلامی، مشهد آلوده ترین شهر کشور است؟ به «خراسان رضوی» گفت: مشهد دومین کلان شهر کشور است که باید نگاه حمایتی بیشتری به آن وجود داشته باشد، به واسطه کلان شهر بودن مان آلودگی هوا را در زمینه های مختلف آب، هوا و خاک داریم، اما به نظر می رسد اظهارات نماینده محترم مجلس بر اساس گزارش های وزارت بهداشت بوده که در سال 1400 اعلام شده است. وی افزود: آن چیزی را که ما ملاک عمل مان قرار می دهیم بیشتر گزارش منتشر شده سازمان محیط زیست درخصوص کلان شهرهاست، در سایت سازمان محیط زیست هم موجود است و در دسترس عموم قرار گرفته است، این گزارش نشان می دهد با درنظر گرفتن شاخص تعداد روزهای هوای ناسالم برای گروه های حساس در حقیقت بعضی از شهرها شرایط آلاینده تری نسبت به مشهد داشته اند که تهران، کرج و اراک از مشهد آلوده تر هستند.بنابراین، این گزارش آقای پژمانفر بر اساس گزارش علوم پزشکی مشهد در سال 1400 است. وی تصریح کرد: بر این اساس، در سال 1401، از ابتدای سال تاکنون در مشهد 70 روز ، تهران 138 روز و اهواز 236 روز شاخص کیفی هوا بالاتر از 101 بوده است. شاخص کیفیت هوا هم براساس آلاینده های مختلفی مثل ازن، دی اکسید گوگرد، دی اکسید نیتروژن، ذرات معلق و منوکسید کربن در نظر گرفته می شود، سال 1400 هم میزان آلایندگی بر اساس این شاخص برای مشهد 85 روز، اهواز 162 روز، تهران 86 روز و کرج 159 روز بوده است. معظمی فرد گفت: ما همچنان مصر هستیم که گزارشی که آقای پژمانفر مطرح کردند مربوط به دانشگاه علوم پزشکی است و مسلما بهتر است توضیحات تخصصی آن را دانشگاه علوم پزشکی ارائه دهد.
1891 فقره مرگ و میر منتسب به ذرات معلق هوای مشهد
فرشید وفا، مدیر سلامت محیط و کار دانشگاه علوم پزشکی مشهد نیز در پاسخ به پیگیری های ما گفت: وزارت بهداشت درخصوص آثار سوء و بیمارهای منتسب به آلودگی هوا در سال 1400 گزارشی را منتشر کرد، این گزارش 27 شهر را توسط نرم افزارهای مخصوص بررسی کرده که یکی از این شهرها مشهد است، وقتی شما می گویید وضعیت کیفیت هوا، راجع به شاخص کیفیت هوا قضاوت می کنید، برای محاسبه شاخص کیفیت هوا پنج کمیت را احصا و بر اساس آن، شاخص را محاسبه می کنند، یکی از آن کمیت ها ذرات معلق کوچک تر از 2.5 میکرون است، کمیت های دیگر شامل دی اکسید گوگرد، دی اکسید نیتروژن، منوکسید کربن و گاز ازن است. وی افزود: نکته این است که از بین پنج کمیت مذکور معمولا یکی از این ها آلاینده غالب است، یعنی نقش تعیین کننده ای در میزان شاخص آلودگی هوا دارد، در شهرهای مختلف هم این شاخص می تواند متفاوت باشد، به طور مثال،در تهران کمیت غالب دی اکسید گوگرد است، در مشهد آلاینده غالب بر اساس نتایج محیط زیست، ذرات معلق کوچک تر از 2.5 میکرون است. دکتر وفا گفت: در بعضی جاها مثل مشهد آلایندگی غالب ذرات معلق است و ممکن است عامل تعیین کننده شاخص آلودگی هوا هم باشد، یعنی ممکن است ذرات معلق در محدوده زمانی بالا باشد، اما چون شاخص های دیگر کمتر است، شاخص آلودگی هوا به آن اندازه بالا نرود. طبق محاسبه های وزارت بهداشت و چیزی که آقای پژمانفر هم به درستی اشاره کرده اند، بخشی از مرگ و میر و آثار بهداشتی یا عوارض طولانی مدت یا مزمن منتسب به آلودگی هوا مربوط به ذرات معلق است، این معنی اش خیلی با «ناشی از» فرق دارد. یعنی می توانیم نسبت دهیم که با توجه به شاخص ذرات معلق این تعداد از مرگ و میر منتسب به بحث ذرات معلق باشد، یعنی احتمال دارد. در این گزارش اعلام شده در جمعیت بالای 30 سال 1891 فقره مرگ و میر در مشهد منتسب به بحث ذرات معلق است؛ یعنی منتسب به عوارض یا آثار بهداشتی مزمن.
صحیح اش این است؛ مشهد دارای بیشترین میزان غلظت ذرات معلق هوا در 27 شهر
مدیر سلامت محیط و کار دانشگاه علوم پزشکی مشهد درباره تایید این ادعا که «مشهد آلوده ترین شهر کشور است» که توسط برخی رسانه ها تیتر شده است، گفت: آقای پژمانفر هم مطلبی که اعلام کردند، درست است و من آن را رد نمی کنم، اما اظهارات وی بر اساس ذرات معلق مشهد است، اما این بالاتر بودن ذرات معلق بیانگر این نیست که شاخص کیفیت هوا دقیقا همین بوده است. یعنی یکی از این شاخص ها، غلظت هوا بوده و آن چهار شاخص دیگر هم باید در فرمول قرار بگیرد و بعد شاخص کیفیت هوا را اعلام می کنند. وی افزود: در متن گزارش وزارت بهداشت اعلام شده، سازمان جهانی بهداشت می گوید حد استاندارد غلظت ذرات معلق به طور روزانه 15 میکروگرم در متر مکعب است، در حالی که در مشهد 357 روز بالاتر از استاندارد جهانی بوده است. این بالاتر بودن غلظت دال بر این نیست که شاخص آلودگی هوا هم همین گونه بالاتر باشد، در واقع فرمایش ایشان درست است، اما این یک قسمت از شاخص اعلام وضعیت آلودگی هواست، گفته های من با اظهارات آقای پژمانفر که درخصوص ذرات معلق مطرح کردند، منافاتی ندارد که غلظت ذرات معلق مشهد 27 شهر بررسی شده و مشهد بیشترین است، ممکن است شهری هم باشد که غلظت ذرات معلق آن از مشهد بیشتر باشد، اما جزو 27 شهر بررسی شده نباشد. دکتر وفا تصریح کرد: ذرات معلق هوا دو منشأ دارند که یکی از آن ها منبع طبیعی مانند ریزگردهاست و جنبه دیگر آن مصنوعی یا انسان ساز است، مانند منابع ثابت و متحرک ناشی از سوخت خودروها، نیروگاه ها و... . وی تاکید کرد: شاخص آلودگی در مشهد خوشبختانه هنوز به آن دامنه حادی که در بعضی از شهرهای کشور وجود دارد، نرسیده است، یک مورد حدود دو تا سه هفته قبل بود که کمیته اضطرار تشکیل شد.