بهاره موفقی/ آمارهای شیوع بیماری های تنفسی نگران کننده و قابل تامل است؛ افزایش 10 برابری بیماری آنفلوآنزا در پاییز امسال نسبت به پاییز سال گذشته و ثبت 23 هزار مورد علایم مشکوک به کرونا از ابتدای سال تا کنون، همه این ها در حالی است که زمزمه های رسیدن موج هشتم کرونا به استان طبق پیش بینی ها به صورت جدی به گوش می رسد. تب شدید آنفلوآنزا و دیگر بیماری های تنفسی در مشهد چنان رو به افزایش است که مدیر پیشگیری و مبارزه با بیماریهای واگیر دانشگاه علوم پزشکی مشهد در این زمینه تاکید می کند که «از ابتدای امسال در استان خراسان رضوی بیش از 3 هزار و 100 نفر به دلیل ابتلا به مشکلات شدید تنفسی در بیمارستان بستری شده اند.» همه این ها در حالی است که با وجود ادعای مسئولان دانشگاه علوم پزشکی مشهد مبنی بر اتخاذ تمهیدات لازم، هنوز خبری از توزیع اسپری های تنفسی در استان نیست و این مسئله با وجود رنج بیماران تنفسی از کمبود اسپری همچنان حل نشده باقی مانده است؛ موضوعی که برای حل آن چشم انتظار پاسخ از تهران هستند. از سویی دیگر، چندی پیش بیماران تنفسی بیمارستان کودکان اکبر نیز به دلیل افزایش مراجعان در سالن های این بیمارستان بستری شدند. هر چند برای رفع این موضوع تمهیدی دیگر اندیشیده شد، اما همه این موضوعات نگرانی ها درباره موج جدید کرونا را جدی کرده است که در این پرونده به پیگیری و بررسی این مضوعات پرداختیم.
افزایش معنادار آمار شیوع بیماری های تنفسی
ناصر امینی، مدیر گروه پیشگیری و مبارزه با بیماریهای مرکز بهداشت دانشگاه علوم پزشکی مشهد در پاسخ به این سوال که تعداد بیماران شدید تنفسی از ابتدای سال تا کنون چقدر بوده و طی مدت اخیر به چه میزان افزایش یافته؟ به «خراسان رضوی» می گوید: در بحث آنفلوآنزا آمار بیماران سرپایی جایی ثبت نمی شود، فقط آماری که در سامانه ثبت می شود بر اساس بیماری های شدید تنفسی است که از ابتدای سال حدود 3 هزار و 100 نفر از این بیماران را در بیمارستان بستری داشتیم. از تمام این بیماران تست کرونا و آنفلوآنزا گرفته می شود، از این تعداد بیماران حدود 533 نفر مثبت آنفلوآنزا شده اند و متاسفانه درصدی هم فوتی دارد. وی می افزاید: گروه های سنی که بیشتر مبتلا شده اند، گروه سنی 65 سال به بالا هستند و بعد گروه سنی زیر یک سال و رتبه بعدی کودکان 5تا 14 سال هستند. وی در پاسخ به این سوال که میزان درصد فوتی های آنفلوآنزا چقدر است؟ بیان می کند: میزان فوتی را فعلا اجازه انتشار نداریم. وی درباره میزان شیوع آنفلوآنزا از زمان شروع فصل زمستان نیز می گوید: طی یک آمار مقایسه ای از میزان آنفلوآنزا در پاییز امسال با پاییز سال گذشته، در پاییز سال گذشته ما 51 نفر بیمار مثبت آنفلوآنزا که به بستری منجر شده است، داشتیم، اما پاییز امسال 530 نفر، تقریبا حدود 10 برابر نسبت به پاییز سال قبل افزایش داشته ایم. هر سال دو تا سه موج آنفلوآنزا را در فصل سرد داریم، امسال موج اول را گذراندیم که موج آن در آبان ماه بود، هم اکنون آمارها کاهشی است و امیدوارم موج دیگری نداشته باشیم اما احتمال این که یک یا دو موج دیگر تا آخر سال داشته باشیم وجود دارد. مدیر گروه پیشگیری و مبارزه با بیماریهای مرکز بهداشت دانشگاه علوم پزشکی مشهد همچنین درباره وضعیت آمارهای کرونا از ابتدای سال تاکنون می گوید: از ابتدای سال 22 تا 23 هزار مورد بابت علایم مشکوک به کرونا به صورت بستری و سرپایی به ما مراجعه کردند که تقریبا حدود 3 هزار مورد از این تعداد مثبت شده اند. وی می افزاید: طی یک هفته اخیر یک آمار مقایسه ای انجام دادیم، در کل جهان طی یک هفته اخیر حدود 3 میلیون و 500 هزار نفر موارد کرونا مثبت بوده که سهم ایران طی یک هفته اخیر 306 نفر بوده و سهم دانشگاه علوم پزشکی مشهد 15 نفر بوده است، یعنی ما طی یک هفته اخیر مجموعا 15 نفر کرونای مثبت داشته ایم، تعداد مرگ بیماران کرونایی هم در یک هفته اخیر در جهان 10 هزار و 700 مورد، در کشور ما 13 نفر و در دانشگاه علوم پزشکی مشهد خوشبختانه ، دو ماه است که فوتی کرونا نداشته ایم. وی تصریح می کند: عمده بیماری های تنفسی که درگیر آن هستیم به ترتیب سرماخوردگی، آنفلوآنزا و کروناست، سرماخوردگی چون تست واضحی ندارد و براساس علایم بالینی رتبه بندی می شود، نمی توان آمار درستی ارائه داد. وی تاکید می کند: معاون بهداشت وزارتخانه اعلام کرده که سویه های جدید امیکرون وارد کشور شده و سه سویه جدید از زیرمجموعه امیکرون شناسایی شده است. این یعنی موج هشتم وارد کشور ما شده است،بنابراین عزیزانی که 6 ماه از واکسن قبلی شان گذشته مجدد دوز دیگر واکسن را دریافت کنند.
آمادگی ها در برابر موج جدید کرونا
بنا بر اعلام وزارت بهداشت موج هشتم کرونا در کشور آغاز شده و سویه های جدید امیکرون هم در بخش هایی از کشور شناسایی شده است. این که دانشگاه علوم پزشکی مشهد چه اقداماتی را برای مقابله با موج جدید کرونا انجام داده است از دو مقام مسئول این دانشگاه پیگیری می کنیم. مدیر گروه پیشگیری و مبارزه با بیماریهای مرکز بهداشت دانشگاه علوم پزشکی مشهد در پاسخ به این سوال که تمهیدات دانشگاه علوم پزشکی مشهد برای موج جدید کرونا چیست؟ می گوید: اولین اقدامی که انجام شده این است که 10 مرکز منتخب واکسیناسیون را مجدد به صورت تمام روز از شنبه فعال کردیم، همچنین همه بیمارستان ها آماده باش داده شده اند. معاونت توسعه هم در بحث نیروی انسانی کمک خوبی به بیمارستان کرد. ما الان در حالت آماده باش 10 درصد هستیم تا ان شاءا... موج بعدی را نداشته باشیم. ایوب توکلیان، قائم مقام معاون درمان علوم پزشکی مشهد نیز به «خراسان رضوی» می گوید: با توجه به این که در خیلی از کشورهای دنیا زیرسویه جدید امیکرون شیوع پیدا کرده و در بیش از صد کشور دنیا آمارها افزایشی است حتی کشورهایی که درگیر موج های سهمگین کرونا نبودند، در حال تجربه شدیدترین موج و سنگین ترین موج کرونای خود در دو سال گذشته هستند، همچنین با توجه به این که از آخرین دوز واکسن اکثر افراد جامعه ما هم بیش از شش ماه گذشته است و میزان رعایت شیوه نامه ها بسیار ضعیف است، بنابراین مطابق گفته های وزارت بهداشت مجموعا پیش بینی می شود طی 6 هفته پیش رو با یک موج جدید مواجه شویم، اگر مردم شیوه نامه ها را رعایت کنند امیدواریم این پیش بینی محقق نشود در غیر این صورت این احتمال است که ما هم مبتلا شویم. وی در پاسخ به این سوال که آیا برای موج احتمالی کرونا دستورالعملی به مراکز درمانی ابلاغ شده یا خیر؟ اظهار می کند: دستور العمل های مربوط درباره نحوه آمادگی و مواجهه با موج احتمالی کرونا به مراکز درمانی از هفته گذشته ابلاغ شده است. وی درباره آمار مربوط به کرونا و آنفلوآنزا می گوید: آمار کرونا را می توانیم قطعی بگوییم ولی آنفلوآنزا چون تشخیص قطعی ندارد و بالینی است، به طور کلی آن را بیماری تنفسی می گوییم، این گونه نیست که از همه افراد مراجعه کننده به بیمارستان تست آنفلوآنزا گرفته شود، اما درباره بیماران کرونا حدود 56 بیمار بستری کرونا در استان داریم که 34 نفر آن ها در مشهد هستند. وی در پاسخ به تمهیدات علوم پزشکی مشهد برای موج جدید می گوید: علوم پزشکی مشهد هم اکنون 30 بیمارستان دولتی با ظرفیت 5 هزار و 500 تخت بیمارستانی آمادگی خدمات رسانی دارد، همچنین مراکز بهداشت ما در اقصی نقاط شهرها و روستاها فعال هستند.
اسپری تنفسی نیامد!
یکی دیگر از مشکلات این روزها کمبود اسپری های تنفسی در استان است. بیست و سوم آذر امسال روزنامه خراسان در گزارشی با عنوان «نمی دانم، نمی دانم» به چرایی کمبود اسپری های تنفسی پرداخت؛ موضوعی که معاون غذا و دارو درباره آن پاسخ های عجیبی داد و نسبت به زمان حل این مشکل اظهار بی اطلاعی کرد تا جایی که این مسئول استانی در پاسخ به سوالات ما درباره پاسخ سازمان غذا و داروی کشور به رایزنی های استان برای تامین داروهایی که دچار کمبود شده است، گفت: «نمی خواهند پاسخ بدهند، اگر دارو را داشته باشند به شرکت ها می فرستند تا توزیع شود، دیگر به توضیح نیاز ندارد!». پس از گذشت تقریبا سه هفته از زمان این مصاحبه برای پیگیری مجدد سراغ معاون غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی مشهد رفتیم. ناصر وحدتی در پاسخ به این سوال که آیا بالاخره اسپری های تنفسی وارد استان خواهد شد یا خیر؟ می گوید: آن چه وارد استان می شود، توزیع می شود و ما هم بر آن نظارت داریم اما این که چه موقع به استان وارد می شود، مشخص نیست. چون واردات و تولید تحت کنترل سازمان غذا و دارو در تهران است و تحت کنترل ما نیست، ما هم در استان کارخانه ای که تولید اسپری تنفسی کند، نداریم. روز دوشنبه یک یا دو نامه آمده بود که یک سری نبولایزر (وسیلهای برای رساندن دارو به قسمتهای مختلف دستگاه تنفس از طریق استنشاق) می آید که ظرف چند روز آینده توزیع خواهد شد. وی در پاسخ به این سوال که نبولایزر چه تعداد توزیع خواهد شد؟ اظهار می کند: چون نامه را ارجاع دادم تعدادش را نمی دانم اما تعدادش کافی است البته نبولایزر به تنهایی کفایت نمی کند چون نبولایزر بخشی از درمان است و اسپری ها هم باید باشد، مصرف نبولایزر به این صورت است که دارو را داخل یک مقدار آب گرم می ریزند و بخور داده می شود، دارو هم با بخار آب وارد ریه فرد می شود، برای اسپری ها هم هنوز چیزی نیامده است اما به محض این که بیاید باز توزیع خواهیم کرد. وی درباره دلیل کمبود اسپری تنفسی می افزاید: قاعدتا یا کمبود تولید یا کمبود واردات است. وحدتی در پاسخ به این سوال که رایزنی های شما از تهران برای دریافت اسپری تنفسی چه بوده است؟ نیز می گوید: برای ما هنوز نامه ای نیامده که این اسپری ها چه موقع می آید و چگونه توزیع شود، اما ما مرتبا هر هفته کمبودهای دارویی را به سازمان منعکس می کنیم، یعنی آن ها اطلاعات کمبود دارویی ما را دارند اما این که آن ها چه اقدامی می کنند باید منتظر بمانیم.